Bệnh viện Nội tiết Nghệ An: Điều trị hiệu quả bệnh Đái tháo đường

Máy theo dõi đường máu thường xuyên giúp bác sĩ theo dõi đường huyết của bệnh nhân để điều chỉnh phác đồ điều trị

Bệnh nhân được theo dõi đường huyết liên tục

Bệnh nhân nam N.V.A. 9 tuổi, ở TP Vinh, bị đái tháo đường type 1 mới phát hiện. Bệnh nhân A. vào viện cấp cứu trong tình trạng toan chuyển hóa. Sau khi được kiểm soát bằng Insulin, sử dụng phác đồ Insulin 4 mũi, các bác sĩ chỉ định sử dụng thiết bị theo dõi đường máu liên tục, nhờ theo dõi đường máu liên tục bệnh nhân A được phát hiện tình trạng hạ đường huyết thầm lặng không triệu chứng và được điều chỉnh phác đồ kịp thời.

Tương tự, bệnh nhân bị tiểu đường từ lâu, do không theo dõi, kiểm soát được đường huyết để điều chỉnh chế độ ăn, đường huyết lúc cao lúc thấp không thể kiểm soát được nên bệnh nhân H phải nhập viện cấp cứu, điều trị. Sau khi được gắn thiết bị theo dõi đường máu liên tục để theo dõi dao động đường máu trong ngày, các bác sĩ đã điều chỉnh liều lượng sử dụng thuốc phù hợp, đồng thời đã giúp bệnh nhân tự nhận thức để điều chỉnh chế độ ăn uống hợp lý.

Các chỉ số đường máu được theo dõi liên tục

"Sau khi gắn thiết bị theo dõi đường máu liên tục, tôi đã biết được việc tăng giảm đường trong máu, từ đó điều chỉnh chế độ ăn, luyện tập thể dục một cách phù hợp. Lúc trước không kiểm soát được đường huyết tôi rất mệt. Hiện sức khỏe tôi đã ổn định, chuẩn bị xuất viện".Bệnh nhân H chia sẻ.

Đây chỉ là 2 trong số hàng trăm bệnh nhân ĐTĐ có bệnh lý nền nặng, mức độ dao động đường máu lớn, được gắn thiết bị theo dõi đường máu liên tục để điều trị bệnh tại Bệnh viện Nội tiết Nghệ An.

Tại Nghệ An, theo kết quả điều tra của Bệnh viện Nội tiết Nghệ An, năm 2010 tỷ lệ mắc đái tháo đường toàn tỉnh là 5,36%, đến năm 2020 đã tăng lên 7,2%, tiền đái tháo đường là 11,7%. Đây thực sự là những con số đáng báo động.

Đến nay, Bệnh viện Nội tiết Nghệ An đang quản lý hơn 6500 bệnh nhân ĐTĐ tái khám định kỳ hàng tháng. Trong đó hầu hết là các trường hợp đái tháo đường khó kiểm soát, ĐTĐ với các bệnh lý kèm theo nặng nề như đột quỵ, xơ gan, bệnh thận mạn, suy tim...

Đường máu không phải là một chỉ số cố định, mà luôn biến thiên liên tục trong ngày. Mục tiêu đường máu ở bệnh nhân ĐTĐ không phải chỉ riêng một thời điểm. Do đó, để điều trị hiệu quả đái tháo đường bệnh nhân cần quản lý hiệu quả cả mức đường máu khi đói và cả đường máu sau ăn.

Khác với các thiết bị theo dõi đường máu mao mạch được đánh giá bằng lấy máu đầu ngón tay và chỉ đánh giá được đường máu tại một thời điểm, với nhược điểm gây đau, và không theo dõi được mức độ dao động đường máu trong ngày. Thiết bị theo dõi đường huyết liên tục thường gồm một cảm biến gắn ở da (thường ở vùng bụng hoặc mặt dưới cánh tay) và một thiết bị đọc kết quả đường huyết để đo đường huyết liên tục 24/24.

Tại Bệnh viện Nội tiết Nghệ An, ngày càng nhiều bệnh nhân được tiếp cận công nghệ mới hỗ trợ trong việc kiểm soát đường máu. Tuy nhiên, thiết bị theo dõi đường máu chỉ là phương tiện, không phải thuốc điều trị. Do đó, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa bác sĩ điều trị và bệnh nhân. Dựa trên kết quả theo dõi đường máu liên tục, BS sẽ điều chỉnh phác đồ thuốc, cách sử dụng thuốc, kết hợp với việc điều chỉnh chế độ dinh dưỡng cá thể hóa theo từng bệnh nhân để đạt được mục tiêu đường máu tốt nhất.

Máy theo dõi đường máu thường xuyên giúp bệnh nhân điều chỉnh chế độ ăn phù hợp

Đái tháo đường là gánh nặng bệnh lý về lâu dài, do hậu quả của các biến chứng không hồi phục xảy ra từ từ hàng chục năm đánh lên các cơ quan quan trọng như: tim, não, thận, mắt... Do đó việc quản lý tốt đường máu sớm, giữ ổn định giúp giảm nhiều gánh nặng, nâng cao chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân về lâu dài.

"Cùng với sự phát triển của kinh tế, khoa học và công nghệ, ngoài sử dụng các thuốc mới, việc ứng dụng công nghệ mới có vai trò rất quan trọng trong việc quản lý hiệu quả bệnh ĐTĐ, nhất là những trường hợp khó, bệnh lý nền nặng, mức độ dao động đường máu lớn.

Bệnh viện Nội tiết Nghệ An đã theo dõi và điều trị hiệu quả hàng trăm trường hợp đái tháo đường khó kiểm soát nhờ thiết bị theo dõi đường máu liên tục. Đặc biệt việc theo dõi sát để điều chỉnh đường máu hiệu quả ở bệnh nhân ĐTĐ type 1 ở trẻ em giúp giảm nhiều gánh nặng biến chứng lâu dài ở tuổi trưởng thành". TS BS Phan Thế Dũng, Phó Giám đốc Bệnh viện Nội tiết Nghệ An cho biết.

Đẩy mạnh công tác Dược lâm sàng

Công tác dược lâm sàng đóng vai trò hết sức quan trọng, hỗ trợ bác sĩ kê đơn, tối ưu hóa lựa chọn thuốc, theo dõi, phát hiện, xử trí các biến cố do thuốc xảy ra trên người bệnh để đảm bảo sử dụng thuốc hiệu quả. Bệnh viện Nội tiết Nghệ An là một trong những đơn vị làm tốt công tác dược lâm sàng.

Dược lâm sàng là một mảng mới trong công tác khám, chữa bệnh tại các cơ sở khám, chữa bệnh. Hoạt động này đã được nêu rõ trong các văn bản pháp quy; đặc biệt là Nghị định 131/NĐ-CP ban hành ngày 02/11/2020 quy định về tổ chức, hoạt động Dược lâm sàng của các cơ sở khám bệnh chữa bệnh đã tạo một hành lang pháp lý để triển khai hoạt động này tại các cơ sở khám chữa bệnh hiệu quả hơn.

Tại Bệnh viện Nội tiết Nghệ An được sự tạo điều kiện, hỗ trợ từ Ban giám đốc bệnh viện, công tác dược lâm sàng bắt đầu được triển khai và đẩy mạnh kể từ năm 2019. Với mục tiêu hướng tới sử dụng thuốc trên người bệnh an toàn, hợp lí, hiệu quả cho người bệnh, Bệnh viện đã đầu tư mua sắm trang thiết bị, lắp đặt internet truy cập nhanh và các phần mềm thông tin thuốc, cảnh báo tương tác thuốc để giúp các dược sĩ giám sát sai sót…

Trao đổi thông tin về thuốc với bộ phận cấp phát thuốc của bệnh viện

Mặc dù nguồn nhân lực còn ít với 3 dược sĩ lâm sàng phụ trách 250 giường bệnh nội trú và khoảng 500 lượt khám, chữa bệnh ngoại trú hàng ngày, tuy nhiên tổ dược lâm sàng của bệnh viện đã nỗ lực không ngừng, thường xuyên trau dồi, cập nhật thêm kiến thức mới, đổi mới phương thức hoạt động để đạt kết quả cao nhất trong công tác điều trị cho người bệnh, giảm thiểu việc chỉ định, sử dụng thuốc không phù hợp.

Hoạt động thông tin thuốc chữa bệnh ở Bệnh viện Nội tiết Nghệ An được triển khai đa dạng với nhiều hình thức, tiếp cận đến nhiều nhóm đối tượng như bác sĩ, điều dưỡng, bệnh nhân. Bên cạnh các thông tin thuốc được cập nhật liên tục lên trang web, tổ dược lâm sàng còn xuất bản các bản tin cung cấp các thông tin chuyên sâu, phục vụ cán bộ y tế trong BV. Sau một thời gian triển khai, bước đầu đã đem lại những kết quả nhất định.

"Dược sĩ lâm sàng thực hiện vai trò cung cấp thông tin thuốc, hỗ trợ bác sĩ kê đơn, tối ưu hóa lựa chọn thuốc, kiểm soát quá trình kê đơn thuốc, thẩm định y lệnh giúp phát hiện sớm và ngăn ngừa các sai sót, nhầm lần có thể xảy ra, xử trí các biến cố do thuốc xảy ra trên người bệnh để đảm bảo sử dụng thuốc hiệu quả. Do đó, trong những năm qua, vấn đề sai sót trong chỉ định sử dụng thuốc không còn xảy ra như trước khi chưa triển khai công tác dược lâm sàng". Dược sĩ Nguyễn Thị Ngọc Anh, Khoa dược Bệnh viện Nội tiết Nghệ An cho biết.

Các hoạt động sinh hoạt chuyên đề của bác sĩ, sinh hoạt câu lạc bộ bệnh nhân cũng được triển khai hiệu quả. Hoạt động tư vấn sử dụng thuốc cho người kê đơn cũng được tăng cường đẩy mạnh. Định kì hàng tháng, tổ Dược lâm sàng tổng hợp các sai sót, trao đổi với các bác sĩ điều trị, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm khắc phục và cải thiện chất lượng kê đơn; đảm bảo thuốc đến tay bệnh nhân sử dụng an toàn, hợp lí, hiệu quả.

Việc tích hợp các thông tin về tương tác thuốc, các lưu ý với một số thuốc có cách sử dụng đặc biệt và cần lưu ý khi kê đơn vào phần mềm bệnh viện giúp bác sĩ thuận tiện hơn trong việc tra cứu các thông tin cần thiết.

Tư vấn người bệnh điều trị ngoại trú sử dụng thuốc

Để phát triển công tác Dược lâm sàng hỗ trợ bác sĩ kê đơn, tối ưu hóa lựa chọn thuốc, theo dõi, phát hiện, xử trí các biến cố do thuốc xảy ra trên người bệnh để đảm bảo sử dụng thuốc hiệu quả. Trong những năm qua, Bệnh viện Nội tiết Nghệ An đã quan tâm, đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học đề tài "Đánh giá thực trạng sử dụng kháng sinh tại bệnh viện năm 2020", đã đưa ra những khuyến cáo hợp lí cho bác sĩ điều trị , giúp giảm số lượng các phản ứng có hại của thuốc kháng sinh đáng kể, từ 19 báo cáo năm 2020 xuống còn 6 báo cáo năm 2021.

Rồi đề tài "Thực trạng việc hiệu chỉnh liều kháng sinh trên bệnh nhân suy thận điều trị nội trú tại Bệnh viện Nội tiết Nghệ An" năm 2022 cũng đã mang lại những kết quả tích cực, đề xuất những phương án nâng cao hiệu quả điều trị và an toàn cho bệnh nhân trong thực hành lâm sàng.

"Có thể nói, để nâng cao hiệu quả điều trị và an toàn cho người bệnh, công tác dược lâm sàng đóng vai trò hết sức quan trọng trong công tác phối hợp điều trị như cung cấp thông tin thuốc, hỗ trợ bác sĩ kê đơn, lựa chọn thuốc tối ưu, theo dõi, phát hiện, xử trí các biến cố do thuốc xảy ra trên người bệnh để đảm bảo việc sửa dụng thuốc hợp lý, an toàn, hiệu quả.

Do đó, trong thời gian tiếp theo Bệnh viện Nội tiết Nghệ An sẽ tiếp tục chú trọng đến công tác Dược lâm sàng, cử cán bộ đi đào tạo, tập huấn để nâng cao trình độ chuyên sâu về lĩnh vực dược lâm sàng, đồng thời ứng dụng triệt để công nghệ thông tin trong hoạt động khám, chữa bệnh, công tác dược lâm sàng để ngày càng hoàn thiện hơn, hướng tới mục tiêu sử dụng thuốc trên người bệnh an toàn, hợp lí, hiệu quả".TS.BS Phan Thế Dũng, Phó Giám đốc Bệnh viện Nội tiết Nghệ An cho biết.

Bài, ảnh: Khánh Tâm