Béo phì ở trẻ em ngày càng phổ biến, bác sĩ khuyến cáo
Béo phì ở trẻ em là một rối loạn chuyển hóa mạn tính, đặc trưng bởi sự tích lũy quá mức mô mỡ trong cơ thể. Từ đó, gây ảnh hưởng bất lợi đến sức khỏe thể chất và tinh thần.
ThS.BS Nguyễn Trọng Tín - Bệnh viện Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh (Cơ sở 3) cho biết, nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ mất cân bằng năng lượng như: lượng calo hấp thu vượt quá năng lượng tiêu hao, cơ chế này bắt nguồn từ yếu tố di truyền kết hợp với môi trường sống, hành vi ăn uống và lối sống ít vận động.
Khác với người trưởng thành, chẩn đoán béo phì ở trẻ em không dựa trên chỉ số khối cơ thể (BMI) cố định mà được xác định theo chỉ số BMI được so sánh theo tuổi và giới tính dựa trên các bảng chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) hoặc các tổ chức y tế khác.
Ngoài ra, các chỉ số như vòng bụng hay tỷ lệ mỡ cơ thể cũng được dùng để đánh giá lượng mỡ nội tạng, một yếu tố có liên quan chặt chẽ đến nguy cơ bệnh lý chuyển hóa.
Hành vi ăn uống và lối sống ít vận động sẽ khiến trẻ thừa cân dẫn đến béo phì. Ảnh minh họa
Trên thế giới, tỷ lệ trẻ em và thanh thiếu niên thừa cân hoặc béo phì đã tăng nhanh trong hai thập kỷ qua. Theo báo cáo vào năm 2023, cho thấy hiện nay có khoảng 20% trẻ từ 5 đến 19 tuổi béo phì.
Tại Việt Nam, xu hướng béo phì ở trẻ gia tăng đặc biệt rõ rệt tại các đô thị. Theo khảo sát năm 2019, khoảng 19% trẻ trong độ tuổi học đường bị thừa cân, trong đó 8% được chẩn đoán béo phì và dự báo đến năm 2030, số trẻ béo phì tại Việt Nam có thể lên đến gần 2 triệu.
Theo ThS.BS Nguyễn Trọng Tín, béo phì ở trẻ em không chỉ gây ra vấn đề thẩm mỹ mà còn trở thành yếu tố nguy cơ của hàng loạt bệnh lý mạn tính.
Về thể chất, trẻ béo phì có nguy cơ cao đề kháng insulin, trong tương lai dẫn đến đái tháo đường type 2, tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, gan nhiễm mỡ, ngưng thở khi ngủ và các biến chứng cơ xương khớp.
Ở khía cạnh nội tiết, béo phì có thể gây dậy thì sớm và hội chứng buồng trứng đa nang. Đặc biệt, trẻ béo phì thường phải đối mặt với các vấn đề tâm lý như giảm tự trọng, lo âu, trầm cảm và bị kỳ thị cân nặng, làm giảm chất lượng cuộc sống và khả năng hòa nhập xã hội.
Bác sĩ khuyến cáo, do tác hại nặng nề cũng như xu hướng ngày càng gia tăng, các bậc phụ huynh cần đặc biệt lưu tâm và sớm điều trị tình trạng béo phì của trẻ. Việc điều trị béo phì, cần tập trung vào kiểm soát dinh dưỡng, tăng cường hoạt động thể lực.
Bên cạnh đó, y học cổ truyền là một phương pháp mới, bao gồm sử dụng các thuốc thảo dược và các phương pháp châm cứu, có khả năng giúp ích cho việc điều chỉnh các rối loạn chuyển hóa của cơ thể, hỗ trợ tốt trong việc giúp trẻ giảm cân.
