Bếp lửa

Có một bếp lửa trong căn nhà nhỏ đơn sơ nơi tôi đã lớn. Gian bếp sơ sài cũ kỹ, mùa mưa ẩm ướt mù mịt khói, mùa nắng nóng hầm hập vì bếp nấu bằng rơm. Lần đầu tập nấu ăn giúp má, tôi đã loay hoay mãi mới nhóm được lửa. Những chiếc nồi ám khói bếp đen sì, phải mất bao lâu mới kỳ cọ được. Từ gian bếp này, tôi đã lớn lên bằng những thức ngon má nấu. Là cơm rau cá mắm đơn sơ nhưng gửi gắm cả tình thương người mẹ dành cho đàn con. Những buổi sáng khi gà gáy canh ba, má rón rén xuống bếp nhen lửa bắc nước, vo gạo nấu cơm. Những bữa ăn sáng chỉ là cơm với mắm để con được chắc bụng đến trường, ba má ăn ra đồng làm lụng.

Trong gian bếp ấy, theo mùa vụ, khi thì bắp, lúc là củ lang, củ mì, chúng tôi đã có những ngày quây quần vừa ăn vừa chuyện trò đùa giỡn, nghe ba má kể những câu chuyện xưa. Có những ngày trời mưa rảnh rỗi, má ngâm gạo xay rồi đúc bánh xèo. Chúng tôi làm chén mắm, chờ bánh xèo đổ ra là ăn ngay. Cái kiểu ăn từ trên bếp này chỉ có thể là ăn trong bếp của má, vì vậy mà cái ngon cũng đặc biệt không thể tìm thấy bất cứ nơi đâu.

Minh họa: KIM HƯƠNG

Có một bếp lửa của những ngày cúng giỗ, những dịp lễ, Tết khi bà con họ hàng xúm xít mỗi người một tay dọn dẹp nấu nướng. Những câu chuyện bên bếp lửa hồng làm mọi người gần gũi nhau hơn, gắn kết tình bà con, nghĩa hàng xóm. Từ đó, người ta học nhau cách nấu những món ăn ngon, cách chăm sóc nuôi dạy con cái, cách làm ruộng, làm vườn... Tiếng cười vui bên căn bếp giúp người ta như quên hết những nhọc nhằn của cuộc sống.

Có những bếp lửa của những bà mẹ nghèo phải chật vật với miếng cơm manh áo. Không dám mơ đến những bữa ăn sang trọng, đủ đầy, họ chỉ mong có đủ cơm rau cho bầy con đang tuổi lớn. Những người mẹ có thể quên đi nhu cầu của riêng mình mà chắt chiu dành dụm hết cho con. Những lời nói dối rất dễ thương của người mẹ để nhường nhịn cho con thật là một hình ảnh đẹp chỉ có ở tình mẫu tử thiêng liêng.

Có những bếp lửa nhóm lên vội vàng đơn giản bằng 3 viên gạch và ít củi kiếm được, đặt ở một khoảng đất trống nào đó phía sau phòng ở. Những nồi cơm, nồi cháo nấu vội từ những bếp lửa này giúp ấm lòng những cô cậu sinh viên nghèo tuổi đôi mươi. Chỉ là cơm cháo giản đơn thôi nhưng ai đã từng trải qua những ngày như vậy mới thấy nó ngon tuyệt làm sao, để rồi mấy mươi năm sau gặp nhau, câu chuyện vẫn xoay quanh bếp lửa hồng ngày ấy.

Có một bếp lửa tôi đã nhóm lên cho chính ngôi nhà của mình. Bếp lửa ấy đã đi cùng những thay đổi trong cuộc sống gia đình. Dù là chiếc bếp dầu nhỏ xíu, cái lò than, bếp điện hay bếp gas thì nó cũng đã hoàn thành trách nhiệm của mình bằng việc đem lại những bữa cơm ấm áp cho cả nhà. Tôi không phải là người nấu ăn ngon, tôi chậm chạp và không khéo léo, nhưng tôi đã luôn cố gắng mỗi ngày. Những bữa ăn ngon đâu phải chỉ vì cao lương mỹ vị hay được nấu bởi những đầu bếp nổi tiếng. Các con tôi thường nói chỉ thích ăn đồ mẹ nấu vì nó được nấu bằng cả tình thương của mẹ.

Có những bếp lửa không riêng của mỗi nhà mà nó được nhen lên từ lòng nhân ái. Đó là bếp ăn từ thiện nơi những người thiện tâm tập hợp lại bằng tấm lòng, sức lực, tài lực để đem đến những bát cháo nóng, những bữa cơm ngon cho các cụ già neo đơn, các em bé mồ côi hay những bệnh nhân nghèo đang khổ sở vì bệnh tật, thiếu thốn. Bếp lửa ấy đã thắp lên ngọn lửa nhân ái trong cộng đồng, giúp làm giảm đi những lo toan, vất vả của những mảnh đời kém may mắn.

Có những bếp lửa bị bỏ quên trong thời hiện đại khi người ta đôi khi vì bận rộn hoặc vì sự tiện lợi mà cảm thấy việc bếp núc là không thật sự cần thiết. Một cái bếp thiếu lửa sẽ làm ngôi nhà lạnh lẽo. Những bữa ăn hàng quán đẹp mắt, sang trọng không thể thay thế không khí ấm cúng của bữa cơm nhà. Bữa ăn không chỉ nhằm thỏa mãn nhu cầu vật chất mà còn là nơi xây dựng văn hóa gia đình, tình yêu thương, sự gắn kết.

Bếp lửa đem đến sự ấm áp, yên vui trong mỗi gia đình, lan tỏa yêu thương đến tập thể, cộng đồng. Bếp lửa là nơi có những yêu thương, tảo tần của người mẹ, người bà, có những đau đáu âu lo của người cha, có sự nhường nhịn của anh chị em. Bếp lửa vì vậy mà vẫn không đánh mất tầm quan trọng dù cuộc sống hiện đại đến đâu. Bếp lửa, nơi luôn cháy sáng những thương yêu...

THÚY ÁI