BHXH CAND đóng góp quan trọng vào an sinh xã hội của đất nước

Đến ngày 16/2/1995, với việc thành lập cơ quan chuyên trách BHXH Việt Nam, tạo bước chuyển mới, BHXH trở thành một trong những chính sách trụ cột cơ bản trong hệ thống an sinh xã hội, bảo đảm quyền lợi của người lao động, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân.

Đánh giá kết quả 25 năm thực hiện chính sách BHXH có tính đặc thù trong CAND, Thượng tướng, PGS. TS. Nguyễn Văn Thành, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Công an, Ủy viên Hội đồng quản lý Quỹ BHXH Việt Nam đã dành cho phóng viên Báo CAND cuộc phỏng vấn về chính sách quan trọng này. Xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc!

PV: Có thể thấy rõ việc Chính phủ ban hành Nghị định số 45/CP về việc ban hành Điều lệ BHXH đối với sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, hạ sĩ quan, binh sĩ QĐND và CAND là một chủ trương đúng đắn và toàn diện đối với lực lượng vũ trang có tính đặc thù. Xin Thứ trưởng cho biết ý nghĩa của chủ trương này?

Thứ trưởng Nguyễn Văn Thành làm việc với Đoàn Giám sát Hội đồng Quản lý Quỹ BHXH Việt Nam tại tỉnh Hải Dương

Thứ trưởng Nguyễn Văn Thành: BHXH là một trong những chính sách xã hội quan trọng không thể thiếu của mỗi quốc gia. Xuất phát từ mục tiêu xây dựng, chăm lo và phát triển các lực lượng vũ trang, sau khi cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, Đảng và Nhà nước đã quan tâm đặc biệt đến chế độ, chính sách BHXH đối với lực lượng vũ trang là QĐND và CAND. Qua từng thời kỳ, Chính phủ đều ban hành các văn bản quy định về chế độ BHXH đối với lực lượng vũ trang cho phù hợp với tính chất đặc thù của lực lượng, nên chính sách BHXH đối với CAND cũng có những quy định khác so với cán bộ, công nhân viên chức (CNVC) nhà nước và người lao động (NLĐ) thuộc các thành phần kinh tế…

Căn cứ Căn cứ Nghị định số 45/CP và Thông tư số 29/TT-LB ngày 2/11/1995 của Liên Bộ LĐ-TB&XH - Quốc phòng - Nội vụ, Bộ trưởng Bộ Nội vụ (nay là Bộ Công an) ban hành Quyết định số 736/QĐ-BNV về việc thành lập Phòng BHXH CAND thuộc Vụ Tổ chức cán bộ, có nhiệm vụ giúp Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ tham gia chỉ đạo công tác quản lý quỹ BHXH, hướng dẫn quản lý và tổ chức thực hiện các chế độ BHXH trong CAND.

Đồng thời, Bộ Công an đã nghiên cứu, xây dựng văn bản quy phạm pháp luật về BHXH; thông tin, tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật về BHXH. Cấp và ghi sổ BHXH để làm cơ sở, căn cứ giải quyết các chế độ BHXH đối với CBCS… Đây là dấu mốc căn bản để chính sách BHXH trong CAND phát huy được vai trò bảo đảm quyền lợi và là nguồn động viên cán bộ, chiến sĩ trên mọi trận tuyến hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao...

Chính sách BHXH trong CAND là một bộ phận trong chính sách BHXH của Nhà nước, do đó Đảng ủy Công an Trung ương và lãnh đạo Bộ Công an thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo Công an các đơn vị, địa phương triển khai thực hiện nghiêm túc, đưa công tác BHXH trong CAND 25 năm qua từng bước đi vào nền nếp.

PV: Xin đồng chí Thứ trưởng đánh giá những kết quả nổi bật về chính sách BHXH CAND trong 25 năm qua?

Thứ trưởng Nguyễn Văn Thành: Nhìn lại 25 năm qua, chính sách BHXH CANDđược chia làm 2 giai đoạn, cụ thể như sau:

Giai đoạn trước tháng 1/1995: Chính sách BHXH trong CAND cơ bản được thực hiện tương tự như các đối tượng là CNVC nhà nước. Ngành Lao động -Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) thực hiện giải quyết các chế độ mất sức lao động, hưu trí, tử tuất đối với CBCS CAND; ngành Tài chính thực hiện quản lý chi tiêu quỹ BHXH; chưa hình thành quỹ BHXH trên cơ sở đóng góp của NLĐ và người sử dụng lao động (SDLĐ) chủ yếu từ nguồn ngân sách Nhà nước (NSNN) và một phần nhỏ từ đóng góp của doanh nghiệp nhà nước (DNNN); công tác quản lý quỹ BHXH bị phân tán; không tách quản lý nhà nước về BHXH với thực hiện chính sách BHXH.

Giai đoạn từ tháng 1/1995 đến nay: Trong các Văn kiện Đại hội Đảng, Hiến pháp năm 1992 và Bộ luật Lao động năm 1994 quy định: Mọi người lao động và các đơn vị thuộc mọi thành phần kinh tế đều có quyền và nghĩa vụ tham gia BHXH; thực hiện từng bước tách quỹ BHXH ra khỏi NSNN; thành lập tổ chức BHXH độc lập và hoàn thiện chính sách BHXH. Thể chế hóa các quan điểm nêu trên, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 12/CP ngày 26/1/1995 về ban hành Điều lệ BHXH và Nghị định số 19/CP ngày 16/2/1995 thành lập BHXH Việt Nam.

Đây là bước ngoặt quan trọng trong sự phát triển chính sách BHXH ở nước ta, với việc thống nhất BHXH bắt buộc cho NLĐ trong mọi thành phần kinh tế và sự ra đời của tổ chức BHXH Việt Nam. Đồng thời, ngày 15/7/1995, Chính phủ ban hành Nghị định số 45/CP về việc ban hành Điều lệ BHXH đối với sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, hạ sĩ quan, binh sĩ QĐND và CAND.

Căn cứ Nghị định số 45/CP và Thông tư số 29/TT-LB ngày 2/11/1995 của Liên Bộ LĐ-TB&XH-Quốc phòng-Nội vụ, Bộ trưởng Bộ Nội vụ (nay là Bộ Công an) ban hành Quyết định số 736/QĐ-BNV về việc thành lập Phòng BHXH CAND thuộc Vụ ổ chức cán bộ, có nhiệm vụ giúp Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ tham gia chỉ đạo công tác quản lý quỹ BHXH, hướng dẫn quản lý và tổ chức thực hiện các chế độ BHXH trong CAND. Đồng thời, Bộ Công an đã nghiên cứu, xây dựng văn bản quy phạm pháp luật về BHXH; thông tin, tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật về BHXH. Cấp và ghi sổ BHXH để làm cơ sở, căn cứ giải quyết các chế độ BHXH đối với cán bộ, chiến sĩ…

Từ cuối năm 1996, sau khi BHXH Việt Nam ban hành các văn bản quy định về sổ BHXH, hướng dẫn cách ghi sổ BHXH, Bộ Công an đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn phối hợp với Công an các đơn vị, địa phương tổ chức cấp sổ BHXH cho đối tượng tham gia BHXH trong CAND.

Tính đến hết năm 1999, công tác cấp sổ BHXH trong CAND cơ bản được hình thành, từ năm 2000 trở đi chỉ tiến hành cấp sổ BHXH đối với số cán bộ, chiến sĩ bắt đầu tham gia BHXH. Từ cuối năm 2008 đến nay, Bộ Công an đã triển khai cấp sổ BHXH cho cán bộ, chiến sĩ theo mẫu sổ BHXH mới theo quy định của BHXH Việt Nam. Từ năm 1996 đến hết tháng 11/2019, BHXH CAND đã phối hợp với Công an các đơn vị, địa phương tiến hành cấp sổ BHXH cho cán bộ, chiến sĩ.

Bộ Công an cũng luôn là một trong những đơn vị có số thu BHXH cao trong toàn quốc, số thu hằng năm đều đạt và vượt chỉ tiêu giao thu của BHXH Việt Nam. Đặc biệt, trong những năm gần đây, Bộ Công an luôn là một trong 10 đơn vị có số thu BHXH lớn nhất toàn ngành BHXH, không có tình trạng nợ, trốn đóng hoặc chậm đóng BHXH. Công tác giải quyết, chi trả các chế độ BHXH, BH thất nghiệp đối với đối tượng là lao động hợp đồng có HĐLĐ xác định thời hạn từ 12 đến 36 tháng và HĐLĐ không xác định thời hạn... đều được thực hiện đúng quy định, có hiệu quả tích cực.

PV: Vậy để phát huy những mặt tích cực của BHXH CAND, với sự thay đổi về mô hình, tổ chức hướng đến xây dựng lực lượng CAND chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, BHXH CAND sẽ thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp gì trong thời gian tới, thưa Thứ trưởng?

Thứ trưởng Nguyễn Văn Thành: Để tiếp tục phát huy những kết quả đạt được trong 25 năm qua; đồng thời, khắc phục những tồn tại, hạn chế, thách thức nhằm tiếp tục đưa công tác BHXH trong CAND ngày càng ổn định, phát triển bền vững, BHXH trong CAND cần tập trung vào một số nhiệm vụ, giải pháp cụ thể như sau:

Một là, tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác thực hiện chính sách BHXH. Cấp ủy, Thủ trưởng Công an các đơn vị, địa phương cần đề cao trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác thực hiện chính sách BHXH, nhất là Thủ trưởng trực tiếp phụ trách công tác BHXH phải tập trung, quyết liệt chỉ đạo các nội dung: Thực hiện nghiêm túc các quy định về thu, nộp BHXH bắt buộc, BH thất nghiệp, không để xảy ra tình trạng không đóng, chậm đóng hoặc nợ BHXH, BH thất nghiệp; thường xuyên làm tốt công tác cấp sổ; giải quyết, chi trả kịp thời các chế độ BHXH cho cán bộ, chiến sĩ và NLĐ theo đúng quy định; kịp thời phát hiện và ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH; nghiêm cấm mọi hành vi trục lợi trong thực hiện các chế độ BHXH. Xây dựng quy chế phối hợp giữa các đơn vị được Bộ giao quản lý và tổ chức thực hiện chính sách BHXH để bảo đảm quản lý toàn diện, chặt chẽ và thống nhất trong toàn lực lượng; tạo cơ chế phối hợp giữa BHXH CAND với BHXH các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Hai là, xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác BHXH trong CAND gắn với đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) trong quản lý và thực hiện BHXH. Tập trung sắp xếp, bố trí cán bộ trực tiếp thực hiện chính sách BHXH tại Công an các đơn vị, địa phương theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả; làm tốt công tác hướng dẫn, tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ, nâng cao trình độ đội ngũ cán bộ làm công tác BHXH; xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác BHXH có bản lĩnh chính trị vững vàng, có phẩm chất đạo đức, có kiến thức chuyên sâu về chuyên môn nghiệp vụ, phong cách làm việc khoa học, tận tụy. Đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong công tác BHXH.

Tiếp tục đầu tư cơ sở hạ tầng trang thiết bị kỹ thuật CNTT, nâng cấp, hoàn thiện các phần mềm nghiệp vụ phục vụ công tác quản lý đối tượng, thu-chi và giải quyết các chế độ BHXH…theo nguyên tắc đơn giản hóa TTHC, bảo đảm thống nhất với quy định của cơ quan chuyên môn, phù hợp với đặc thù của lực lượng CAND. Chủ động đầu tư xây dựng, hoàn thiện phần mềm, cơ sở hạ tầng kỹ thuật để tổ chức triển khai cấp thẻ BHXH điện tử theo lộ trình cải cách hành chính của Chính phủ.

Ba là, tiếp tục làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, chính sách, chế độ BHXH. Công tác tuyên truyền cần tập trung vào nâng cao nhận thức cho cán bộ, chiến sĩ hiểu rõ vị trí, vai trò của BHXH trong hệ thống an sinh xã hội. BHXH là một chính sách mang tính toàn dân, công tác BHXH được hình thành từ sự đóng góp của người SDLĐ, NLĐ và các nguồn tài trợ khác như: Từ NSNN, các hội từ thiện, các cá nhân ủng hộ... nhằm bảo đảm quyền lợi vật chất cho NLĐ và gia đình họ khi gặp phải những biến cố làm giảm hoặc mất khả năng thanh toán từ thu nhập theo lao động. Đóng góp vào công tác BHXH là trách nhiệm cũng như quyền lợi của người SDLĐ và NLĐ.

Người SDLĐ đóng góp một phần để BHXH cho NLĐ tránh được những thiệt hại về kinh tế, đồng thời giảm bớt tình trạng tranh chấp, tạo sự gần gũi trong quan hệ với NLĐ; NLĐ trích một phần thu nhập để đóng BHXH là để đối phó với những khó khăn về kinh tế do những rủi ro trong cuộc sống gây ra. Để từ đó, cán bộ, chiến sĩ và NLĐ thấy rõ trách nhiệm, nghĩa vụ và quyền lợi trong CAND khi tham gia BHXH. Đồng thời, biểu dương, động viên các đơn vị và cá nhân có tinh thần trách nhiệm cao, thực hiện có hiệu quả công tác BHXH. Phát huy vai trò của đội ngũ cán bộ Công an cơ sở trong việc tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về BHXH đối với người dân.

Bốn là, tham gia xây dựng và hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về BHXH và chủ động phòng chống tội phạm, vi phạm pháp luật về BHXH. BHXH CAND cùng các đơn vị chức năng của Bộ cần phối hợp chặt chẽ với các bộ, ban ngành chức năng tham gia xây dựng các Đề án triển khai thực hiện Nghị quyết số 28 về cải cách chính sách BHXH, làm tốt công tác nghiên cứu, hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về BHXH, trong đó trọng tâm là đề xuất bổ sung, sửa đổi các quy định của pháp luật về BHXH còn thiếu, chưa phù hợp với đặc thù của lực lượng CAND.

Các đơn vị chức năng căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ đã được Bộ giao tiếp tục nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung các hướng dẫn về quy trình, quy chế nghiệp vụ trong quản lý, thực hiện các chế độ BHXH; công tác quản lý tài chính BHXH theo đúng quy định của Luật BHXH 2014 và các văn bản hướng dẫn thực hiện của cơ quan chuyên môn phù hợp với đặc thù của CAND.

Cùng với những nội dung nhiệm vụ, giải pháp trên, Bộ Công an chủ trì, phối hợp với Bộ LĐ-TB&XH, BHXH Việt Nam và các bộ, ban ngành có liên quan làm tốt công tác phòng chống tội phạm, vi phạm pháp luật về BHXH...Theo đó, tiếp tục thực hiện tốt Quy chế phối hợp số 3461/QCPH-TCCS-BHXH ngày 16/8/2017 giữa Tổng cục Cảnh sát (nay là Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về phòng chống tham nhũng, kinh tế, buôn lậu) và BHXH Việt Nam trong công tác phòng chống tội phạm và các vi phạm pháp luật về BHXH mà trọng tâm là kịp thời phòng ngừa, ngăn chặn, phát hiện, xử lý các vi phạm, nhất là các hành vi trốn đóng, nợ đọng, trục lợi, tham nhũng BHXH. Chủ động phát hiện, đấu tranh phản bác những luận điệu xuyên tạc, sai trái của các thế lực thù địch, phản động đối với việc xây dựng, thực hiện chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước về an sinh xã hội…

PV: Xin trân trọng cảm ơn đồng chí Thứ trưởng!

Anh Hiếu (thực hiện)