BHXH TP.HCM giải đáp loạt thắc mắc về lương hưu, thai sản...

Sáng 18-11, Báo Pháp Luật TP.HCM phối hợp BHXH TP.HCM tổ chức chương trình giao lưu trực tuyến “Hiểu đúng - Hưởng đủ quyền lợi theo Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2024”. Chương trình có sự tham gia của các chuyên gia từ các phòng ban chuyên môn của BHXH TP.HCM. Đây là diễn đàn đối thoại giúp bạn đọc hiểu rõ quyền lợi, nghĩa vụ khi tham gia BHXH, đồng thời tiếp cận những cải cách về số hóa, công nghệ trong quản lý bảo hiểm hiện nay.

Đông đảo bạn đọc đã gửi các thắc mắc đến buổi giao lưu. Các chuyên gia đã giải đáp những vấn đề cốt lõi mà người lao động (NLĐ) và doanh nghiệp quan tâm nhất theo tinh thần của Luật BHXH 2024.

Chương trình giao lưu trực tuyến “Hiểu đúng - Hưởng đủ quyền lợi theo Luật Bảo hiểm xã hội 2024”. Ảnh: NGUYỆT NHI

Phát biểu khai mạc, ông Đinh Đức Thọ, Phó Tổng biên tập Báo Pháp Luật TP.HCM, cho biết Luật BHXH 2024 có nhiều điểm tiến bộ như mở rộng đối tượng tham gia, giảm thời gian đóng BHXH để được hưởng lương hưu còn 15 năm, tăng mức hỗ trợ BHXH tự nguyện hay bổ sung trợ cấp hưu trí xã hội.

“Buổi giao lưu hôm nay không chỉ là dịp để phổ biến chính sách mà còn là diễn đàn kết nối cơ quan quản lý nhà nước, ngành BHXH và người dân” - ông Thọ nhấn mạnh.

Ông Đinh Đức Thọ, Phó Tổng biên tập Báo Pháp Luật TP.HCM. Ảnh: NGUYỆT NHI

Chậm đóng, trốn đóng BHXH theo luật mới

Tại chương trình, bà Lê Thị Mỹ Hạnh - Phó trưởng phòng Kiểm tra - BHXH TP.HCM đã giải thích với bạn đọc các quy định về chậm đóng BHXH và trốn đóng BHXH theo Luật BHXH 2024.

Bà Hạnh cũng lưu ý về cách tính ngày đóng BHXH chậm nhất. Theo đó, ngày đóng BHXH chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng tiếp theo đối với phương thức đóng hằng tháng; ngày cuối cùng của tháng tiếp theo ngay sau chu kỳ đóng đối với phương thức đóng 3 tháng một lần hoặc 6 tháng một lần.

Bà Tô Thị Thanh Hà - Phó Trưởng phòng Quản Lý Thu và Phát triển người tham gia - BHXH TP.HCM, cũng cho biết khi phát hiện công ty chậm đóng, cơ quan có thẩm quyền và cơ quan BHXH sẽ thực hiện đôn đốc làm việc yêu cầu công ty thực hiện nghĩa vụ đóng cho NLĐ. Trường hợp công ty cố tình không đóng được xem là trốn đóng. Khi đó sẽ căn cứ Điều 40 và Điều 41 Luật BHXH về các biện pháp xử lý đối với hành vi chậm đóng hoặc trốn đóng BHXH, để từ đó buộc đóng đủ, nộp tiền lãi phát sinh, xử lý vi phạm hành chính hoặc xử lý hình sự...

“Tuy nhiên, theo Nghị định 274/2025, doanh nghiệp không bị coi là trốn đóng BHXH bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp khi xảy ra: Bão, lũ, ngập lụt, động đất, hỏa hoạn lớn, hạn hán kéo dài và các loại thiên tai khác ảnh hưởng trực tiếp và nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh; dịch bệnh nguy hiểm được cơ quan nhà nước có thẩm quyền công bố, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh và khả năng tài chính của cơ quan, tổ chức, người sử dụng lao động…” - bà Hà nói.

Được cộng dồn thời gian đóng BHXH

Bà Nguyễn Thị Hồng Thảo, Trưởng phòng Chế độ BHXH - BHXH TP.HCM, thông tin theo Luật BHXH 2024, từ ngày 1-7, điều kiện hưởng lương hưu là đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định và có thời gian đóng BHXH từ đủ 15 năm trở lên.

Nếu NLĐ còn thiếu thời gian đóng thì có thể tham gia BHXH tự nguyện một lần cho thời gian còn thiếu để đủ điều kiện hưởng lương hưu. NLĐ đóng nhiều hơn 15 năm sẽ được cộng thêm tỉ lệ hưởng (mỗi năm thêm 2%).

Đối với trường hợp tinh giản biên chế, nếu đã đủ điều kiện nghỉ hưu thì đơn vị phải giải quyết nghỉ hưu. Trường hợp được giải quyết nghỉ việc thì cần đợi đến khi đủ tuổi nghỉ hưu mới được hưởng lương hưu, thời gian đóng BHXH sẽ được bảo lưu.

Ngoài ra, để hưởng lương hưu với tỉ lệ cao hơn cần tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện.

Luật BHXH 2024 cũng quy định thời gian đóng BHXH là tổng thời gian đã đóng BHXH bắt buộc, BHXH tự nguyện… Quy định này khẳng định không yêu cầu đóng liên tục.

"Như vậy, thời gian đóng BHXH được cộng dồn (bao gồm cả tham gia BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện hoặc có thể gián đoạn) để tính đủ 15 năm hưởng lương hưu theo Luật BHXH 2024" - bà Thảo cho biết.

Bà Nguyễn Thị Hồng Thảo - Trưởng phòng Chế độ BHXH - BHXH TP.HCM. Ảnh: NGUYỆT NHI

Cũng theo bà Thảo, theo Luật BHXH 2024, đối với lao động nữ mức hưởng lương hưu bằng 45% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH quy định tại Điều 72 Luật BHXH tương ứng 15 năm đóng BHXH, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 2%, mức tối đa bằng 75%.

Đối với lao động nam, mức hưởng bằng 45% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH quy định tại Điều 72 Luật BHXH, tương ứng 20 năm đóng BHXH, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 2%, mức tối đa bằng 75%.

Trường hợp lao động nam có thời gian đóng BHXH từ đủ 15 năm đến dưới 20 năm, mức lương hưu hằng tháng bằng 40% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH quy định tại Điều 72 Luật BHXH, tương ứng 15 năm đóng BHXH, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 1%.

Chế độ bảo hiểm với lao động nữ đi làm sớm sau thai sản

Trường hợp lao động nữ trở lại làm việc trước khi hết thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản thì được hưởng tiền lương của những ngày làm việc do người sử dụng lao động trả và tiếp tục được hưởng trợ cấp thai sản theo mức quy định; người sử dụng lao động và NLĐ có trách nhiệm đóng BHXH bắt buộc cho thời gian NLĐ trở lại làm việc.

Trước khi hết thời gian nghỉ thai sản, lao động nữ có thể trở lại làm việc khi đã nghỉ ít nhất được 04 tháng nhưng phải báo trước, được người sử dụng lao động đồng ý và có xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền về việc đi làm sớm không có hại cho sức khỏe của NLĐ.

Trong trường hợp này, ngoài tiền lương của những ngày làm việc do người sử dụng lao động trả, lao động nữ vẫn tiếp tục được hưởng trợ cấp thai sản theo quy định.

TRẦN MINH

HUỲNH THƠ