Bí ẩn 4 nền văn minh tiền sử từng huy hoàng trên trái đất

Trong lịch sử 4,6 tỷ năm của Trái Đất, đã từng tồn tại những nền văn minh cực kỳ tiên tiến. Dẫu vậy, vì một lý do nào đó, một số nền văn minh lại đột ngột biến mất chỉ sau một đêm, để lại vô số dấu tích và giả thuyết. Thậm chí, có người còn cho rằng sự sụp đổ của họ có thể liên quan đến các nền văn minh ngoài Trái Đất. Dưới đây là bốn nền văn minh tiền sử lớn từng rất huy hoàng nhưng đã biến mất một cách đầy bí ẩn.

1. Nền văn minh Đảo Phục Sinh

Đảo Phục Sinh nằm ở phía đông nam Thái Bình Dương, là một trong những hòn đảo biệt lập nhất thế giới, cách đất liền Chile 3.700 km về phía đông và cách đảo Pitcairn ở Polynesia 1.900 km về phía tây. Với diện tích gần 100 km², đảo như một chiếc lá cô đơn trôi giữa đại dương, hiện thuộc vùng Valparáiso của Chile. Tuy nhỏ bé và biệt lập, Đảo Phục Sinh lại nổi tiếng toàn cầu nhờ những bức tượng đá Moai khổng lồ, được cho là có hàng chục nghìn năm tuổi.

Trên đảo có hơn 1.000 bức tượng đá khổng lồ và tàn tích của Thành phố Dashi. Những tượng Moai thường cao từ 7 đến 10 mét, nặng khoảng 90 tấn. Tượng lớn nhất cao tới 22 mét và nặng khoảng 300 tấn. Chúng đứng quay mặt vào đất liền, lưng tựa vào biển. Giới khoa học tin rằng những bức tượng này do người Rapa Nui – cư dân đầu tiên của đảo – tạo ra. Tuy nhiên, vẫn còn hai bí ẩn lớn khiến các nhà nghiên cứu tranh cãi: thời cổ đại không có máy móc cơ khí, làm sao họ tạo ra được những bức tượng khổng lồ như vậy? Ngoài ra, tại đảo vẫn còn rất nhiều tượng chưa hoàn thành – điều gì đã xảy ra khiến họ đột ngột ngừng lại?

Ảnh minh họa.

2. Nền văn minh Lưỡng Hà

Nền văn minh Lưỡng Hà, hay còn gọi là nền văn minh Mesopotamia, bắt nguồn từ khoảng năm 4000 trước Công nguyên và được coi là một trong những nền văn minh sớm nhất trên thế giới. Những người đầu tiên xây dựng nên nền văn minh này là người Sumer. Họ đã phát triển hệ thống chữ viết, trường học, sử thi, thư viện, mật mã, toán học, thiên văn học, địa lý, kiến trúc… sớm nhất trong lịch sử nhân loại.

Tiêu biểu có thể kể đến: chữ hình nêm của người Sumer ra đời vào khoảng năm 3200 trước Công nguyên, những dự đoán chính xác của người Babylon về hiện tượng nhật thực và nguyệt thực vào năm 747 trước Công nguyên, hay thành phố Babylon được xây bằng gạch tráng men, Tháp Babel huyền thoại cùng Vườn treo Babylon nổi tiếng. Theo các nhà sử học, nền văn minh Lưỡng Hà không biến mất ngay lập tức mà dần suy tàn qua thời gian do chịu ảnh hưởng và bị hòa nhập với các nền văn minh khác.

3. Nền văn minh Atlantis

Về nền văn minh Atlantis, nhiều giả thuyết được đưa ra. Có người cho rằng đây là khu vực thuộc bờ biển phía nam Tây Ban Nha, người khác tin rằng đó là một hòn đảo nằm trong eo biển Gibraltar, thậm chí có người cho rằng đó là Ireland ngày nay. Hầu như năm nào cũng có tuyên bố mới về việc xác định vị trí của Atlantis. Trong số tất cả những nền văn minh đã mất, Atlantis là cái tên khơi dậy trí tưởng tượng mạnh mẽ nhất.

Thành phố bị mất này lần đầu tiên được nhắc đến cách đây hơn 2.300 năm bởi triết gia Hy Lạp cổ đại Plato. Theo ông, quốc đảo không tưởng này đã tồn tại trước thời của ông khoảng 9.000 năm, nhưng rồi lại biến mất một cách đầy bí ẩn. Truyền thuyết cho rằng sự hủy diệt của Atlantis là hậu quả của núi lửa phun trào, lũ lụt và động đất. Một số nhà nghiên cứu nghi ngờ rằng những thảm họa này đã khiến thành phố này biến mất chỉ sau một đêm. Tuy nhiên, các nhà địa vật lý hiện đại cho rằng những sự kiện này không đủ sức xóa sổ cả một lục địa trong vòng 48 giờ. Thuyết va chạm hành tinh cũng được đặt ra, cho rằng sự sụp đổ của Atlantis có thể là hậu quả của một thảm họa mang tính toàn cầu.

4. Nền văn minh Maya

Nền văn minh Maya từng phát triển rực rỡ tại khu vực nay là đông nam Mexico, Guatemala, Honduras, El Salvador và Belize. Dù vẫn còn trong thời kỳ đồ đá mới, người Maya đã đạt được những thành tựu vượt bậc trong thiên văn học, toán học, nông nghiệp, nghệ thuật và chữ viết. So với hai nền văn minh lớn khác tại Tây bán cầu là Aztec và Inca, nền văn minh Maya được đánh giá cao hơn về mặt phát triển.

Điều gây tò mò là, khác với các nền văn minh cổ đại khác vốn ra đời tại lưu vực các con sông lớn, người Maya lại phát triển trong rừng rậm nhiệt đới. Tuy nhiên, vào thế kỷ VIII sau Công nguyên, nền văn minh Maya bất ngờ suy tàn. Họ từ bỏ các thành phố trung tâm, di cư hàng loạt, dừng xây dựng, khiến những đô thị sầm uất trở nên hoang phế. Sự biến mất của họ được cho là diễn ra chỉ trong một đêm giữa rừng sâu châu Mỹ. Từ những tàn tích còn lại, người ta phát hiện người Maya từng hiểu rõ chuyển động của Mặt trời, sao Kim, Mặt trăng cùng các thiên thể khác. Những kim tự tháp hùng vĩ họ để lại đến nay vẫn là điều bí ẩn. Vì sao một nền văn minh như vậy lại biến mất?

Dù khoa học hiện đại đã giúp nhân loại tiến xa, nhưng những dấu hỏi về các nền văn minh cổ đại từng huy hoàng vẫn chưa có lời giải rõ ràng. Bốn nền văn minh nói trên là minh chứng cho sự hưng thịnh rồi sụp đổ đầy bí ẩn của lịch sử loài người – một hành trình mà có lẽ chúng ta mới chỉ hiểu được một phần rất nhỏ.

Bảo Ngọc (t/h)