Bí ẩn chiếc đĩa 5.000 năm tuổi khiến chuyên gia rối bời

Bất cứ ai đến thăm bảo tàng cổ vật ở Cairo đều ngạc nhiên trước sự phong phú của những hiện vật đang được lưu giữ và trưng bày. Từ những báu vật được tìm thấy trong lăng mộ Tutankhamun, đến tượng pharaoh và xác ướp, tất cả đều được bảo quản rất tốt. Tuy nhiên, có một vật dụng giản dị dễ bị khách tham quan bỏ qua, đó là “đĩa Sabu”.

Chiếc đĩa bí ẩn này hình tròn, đường kính khoảng 61 cm, cao 10,4 cm, được phát hiện năm 1936 bởi nhà Ai Cập học nổi tiếng người Anh, Walter Bryan Emery. Từ năm 1935 - 1939, ông đã tiến hành nhiều cuộc khảo sát và khai quật ở khu vực chôn cất Saqqara.

Đây là nơi an nghỉ của nhiều nhân vật có địa vị cao từ các triều vua đầu tiên. Saqqara là một trong những nghĩa địa lâu đời và lớn nhất Ai Cập cổ đại.

Walter Bryan Emery và nhóm của ông đã thu được nhiều vật phẩm quan trọng và có giá trị, nhưng không có thứ gì kỳ lạ như “đĩa Sabu”. Emery phát hiện nó trong lăng mộ của Hoàng tử Sabu, con trai của Pharaoh Anedjib nổi tiếng thuộc Vương triều thứ nhất.

Dù không kế vị ngai vàng của cha mình, nhưng ông vẫn được an táng ở Saqqara. Theo Emery, Sabu có thể là một quan chức cấp cao, cai trị một tỉnh, cả dưới thời trị vì của Pharaoh Den (có thể là ông nội của Sabu) và cha ông là Anedjib.

Mastaba (lăng mộ) của hoàng tử Sabu được phát hiện ở rìa cao nguyên về phía Bắc Saqqara, nằm cách kim tự tháp bậc thang Djoser 1,7 km. Được gọi là “Tomb 3111”, lăng mộ được Emery khai quật vào ngày 10/1/1936. Nó gồm có 7 buồng an táng, mỗi buồng chứa nhiều vật dụng dành cho người chết.

Buồng lớn nhất chứa thi hài của Hoàng tử Sabu cùng nhiều đồ tùy táng. Hầu hết trong số này không có gì khác thường, chẳng hạn như xương động vật, dụng cụ bằng đá lửa, bình gốm, đồ vật bằng ngà voi, bát đá. Nhưng có một món nổi bật khiến Emery phải chú ý, đó là một chiếc đĩa kỳ lạ bị vỡ thành nhiều mảnh.

Sau khi được ráp lại một cách cẩn thận, đĩa Sabu đã thu hút nhiều nhà Ai Cập học hàng đầu.

Vật thể hình đĩa, giống như một cái bát có đáy tròn và ba thùy được chạm khắc rất mỏng, ngăn cách với vành bằng ba lỗ hai mặt lồi.

Ở giữa đĩa là một ống mỏng, đường kính khoảng 10 cm. Vật thể này làm bằng đá metasiltstone, một số nơi khác gọi là đá phiến. Đây là loại đá xốp, dễ vỡ, khó chạm khắc, đặc biệt với những chi tiết tinh xảo, dễ bị bong ra và vỡ vụn khi bị các vật dụng khác áp vào.

Các nhà khảo cổ cho rằng các công cụ được sử dụng vào thời điểm đó được làm bằng đá và đồng, do đó việc đĩa Sabu có mức độ chính cao và được làm từ vật liệu mỏng manh như đá phiến là một điều không tưởng. Và đây chỉ là một trong những lý do khiến đĩa Sabu thu hút sự quan tâm của các nhà khoa học và những người khác.

Nhiều giả thuyết đã được đề xuất trong nhiều năm về chức năng của vật thể này. Ban đầu, chiếc đĩa bị coi là bình hoa, lư hương hay chỉ đơn giản là một vật trang trí. Tuy nhiên, điều này đã gây ra rất nhiều tranh cãi trong cộng đồng khảo cổ và sử học.

Xem thêm video: Giải mã bí ẩn đằng sau những chiếc bùa hộ mệnh của người Viking. Nguồn: Kienthucnet.

Thiên Trang (TH)