Bí ẩn sân bay đắt đỏ nhất Pakistan: Không hành khách, không máy bay

Nhà ga tại Sân bay quốc tế New Gwadar ở Gwadar, Balochistan, Pakistan

Tọa lạc tại thành phố ven biển Gwadar và hoàn thành vào tháng 10-2024, sân bay New Gwadar là công trình hoàn toàn trái ngược với tỉnh Balochistan nghèo đói và bất ổn ở Tây Nam Pakistan.

Gwadar có dân số khoảng 90.000 người, nằm cách Karachi khoảng 533km và 120km từ biên giới với Iran. Cảng Gwadar nằm ở cửa của vịnh Ba Tư, gần eo biển Hormuz, gần nơi có các tuyến tàu chính ra vào vịnh Ba Tư.

Trong thập kỷ qua, Trung Quốc đã đổ tiền vào Balochistan và Gwadar như một phần của dự án trị giá hàng tỷ USD kết nối tỉnh Tân Cương với Biển Ảrập, được gọi là Hành lang kinh tế Trung Quốc - Pakistan hay CPEC.

Các nhà chức trách đã ca ngợi đây là dự án mang tính chuyển đổi nhưng có rất ít bằng chứng về sự thay đổi ở Gwadar. Thành phố này không được kết nối với lưới điện quốc gia, bởi điện đến từ Iran láng giềng hoặc các tấm pin mặt trời.

Một sân bay có sức chứa 400.000 hành khách không phải là ưu tiên của 90.000 người dân thành phố. “Sân bay này không dành cho Pakistan hay Gwadar. Nó dành cho Trung Quốc, để họ có thể đảm bảo an toàn cho công dân của mình đến Gwadar và Balochistan”, ông Azeem Khalid, một chuyên gia quan hệ quốc tế chuyên về quan hệ Pakistan - Trung Quốc nhận định.

Người dân ở Gwadar thấy ít lợi ích từ sự hiện diện của Trung Quốc tại thành phố này

Trong khi người dân địa phương lo ngại về việc khai thác tài nguyên quá mức thì chính quyền Pakistan, mong muốn bảo vệ các khoản đầu tư của Trung Quốc, đã tăng cường sự hiện diện quân sự tại Gwadar. Thành phố này là một mớ hỗn độn của các trạm kiểm soát, hàng rào thép gai, quân đội, rào chắn và tháp canh. Đường sá đóng cửa bất cứ lúc nào, nhiều ngày trong tuần, để đảm bảo an toàn cho công nhân Trung Quốc và các quan chức Pakistan.

Ông Khuda Bakhsh Hashim, 76 tuổi, người bản địa Gwadar cho biết, giờ họ phải chia tay những buổi dã ngoại thâu đêm trên núi hoặc ở vùng nông thôn bởi ra đường họ hay bị hỏi chứng minh danh tính. Chưa kể, nguồn nước của Gwadar đã cạn kiệt vì hạn hán và khai thác không kiểm soát. Ông Hashim muốn CPEC thành công để người dân địa phương, đặc biệt là những người trẻ tuổi, tìm được việc làm. Nhưng điều đó đã không xảy ra.

Những lo ngại về an ninh đã khiến lễ khánh thành sân bay quốc tế bị trì hoãn. Người ta lo ngại rằng, những ngọn núi trong khu vực và vị trí gần sân bay có thể là bệ phóng lý tưởng cho một cuộc tấn công. Thay vào đó, Thủ tướng Pakistan Shehbaz Sharif và người đồng cấp Trung Quốc Lý Cường đã tổ chức một buổi lễ trực tuyến. Chuyến bay khai trương không có sự chứng kiến của giới truyền thông và công chúng.

Ông Abdul Ghafoor Hoth, quan chức của Đảng Balochistan Awami, cho biết không một cư dân nào của Gwadar được thuê làm việc tại sân bay, “thậm chí là làm bảo vệ”.

Binh sĩ Pakistan tại cảng Gwadar, Balochistan

Vào tháng 12-2024, ông Abdul Ghafoor Hoth đã tổ chức các cuộc tuần hành hàng ngày về điều kiện sống ở Gwadar. Các cuộc biểu tình đã dừng lại sau 47 ngày, khi chính quyền cam kết đáp ứng các yêu cầu của người dân địa phương, bao gồm cả việc tiếp cận tốt hơn với điện và nước. Nhưng không có tiến triển nào trong việc thực hiện các yêu cầu đó kể từ đó.

Chuyên gia quan hệ quốc tế Azeem Khalid cho biết, nếu không có lao động, hàng hóa hoặc dịch vụ tại địa phương, sẽ không thể thu được lợi ích từ CPEC. Khi tiền của Trung Quốc đổ vào Gwadar, một bộ máy an ninh cứng rắn cũng đổ vào, tạo ra các rào cản và làm sâu sắc thêm sự ngờ vực tại đây.

Yên Vũ