Bí ẩn về Covid-19 trong nguồn nước thải ở Mỹ

Tháng 1/2021, các nhà khoa học đang tìm kiếm virus SARS-CoV-2 trong nước thải của thành phố New York đã nhận ra thứ gì đó kỳ lạ trong các mẫu. Họ phát hiện các đoạn virus có nhóm đột biến độc nhất chưa từng được ghi nhận ở con người - dấu hiệu tiềm ẩn của một biến thể mới.

Trong năm qua, những chuỗi kỳ lạ này tiếp tục xuất hiện trong nước thải của thành phố.

Monica Trujillo, nhà vi sinh vật học tại Đại học Cộng đồng Queensborough, đã lọc vi khuẩn từ mẫu nước thải có chứa dấu vết của virus SARS-CoV-2

Không có bằng chứng cho thấy những đoạn virus, đã tồn tại ít nhất một năm nhưng không vượt qua Delta hoặc Omicron, gây ra nguy cơ cao về sức khỏe cho con người. Nhưng các nhà nghiên cứu vẫn không biết chúng đến từ đâu.

“Tại thời điểm này, chúng tôi chưa tìm thấy dòng virus bí ẩn ở con người”, Monica Trujillo, nhà vi sinh vật học tại Đại học Cộng đồng Queensborough, thông tin.

Bản thân các nhà nghiên cứu cũng có quan điểm khác biệt về nguồn gốc của dòng virus trên. Một số người nghiêng về giải thích virus đến từ những người bệnh Covid-19 không giải trình tự gen. Nhưng những người khác nghi ngờ nguồn gốc là động vật nhiễm virus như chuột rất phổ biến ở thành phố.

Các trình tự lạ

Nhóm nghiên cứu đã lấy mẫu nước thải từ 14 nhà máy ở thành phố New York kể từ tháng 6/2020. Vào tháng 1/2021, họ bắt đầu thực hiện xác định trình tự có mục tiêu của các mẫu, tập trung vào phần gen protein gai của virus SARS-CoV-2.

Mặc dù cách tiếp cận này hạn chế góc nhìn về bộ gen của virus nhưng cung cấp rất nhiều dữ liệu từ nước thải với nguồn virus thường bị phân mảnh.

Các nhà nghiên cứu phát hiện các mảnh virus với dạng đột biến mới xuất hiện lặp đi lặp lại tại một số nhà máy xử lý.

Michael Lanza, phát ngôn viên của Sở Y tế thành phố New York, cho biết: “Cho đến nay, chúng tôi chưa thấy những biến thể này trong số bệnh nhân ở New York”.

Các mẫu nước thải đã qua lọc tại Đại học Queens

Các nhà khoa học tại Đại học California cũng tìm thấy trình tự tương tự trong cống rãnh ở bang California.

Một số dòng bí ẩn có những đột biến giống Omicron hoặc đột biến ở vị trí giống nhau. Các thí nghiệm ghi nhận những dòng virus này cũng có thể tránh được một số kháng thể.

Nguồn gốc động vật?

Mặt khác, giới khoa học cho biết các dòng virus đã lưu hành đủ lâu và lẽ ra phải xuất hiện trong ít nhất một mẫu được giải mã trình tự của người bệnh Covid-19.

Marc Johnson, nhà virus học tại Đại học Missouri, ủng hộ giả thuyết các trình tự đến từ động vật như sóc, chồn hôi... Tiến sĩ Johnson cho biết: “Đây là một loại virus rất lộn xộn, có thể lây nhiễm cho tất cả các loài".

Marc Johnson, nhà virus học tại Đại học Missouri, đưa các mẫu nước thải vào máy ly tâm

Để thu hẹp các khả năng, nhóm tác giả quay trở lại với nước thải, giả định rằng bất kỳ động vật nào đang phát tán virus cũng bỏ lại vật chất di truyền của chính mình.

Mặc dù phần lớn vật chất di truyền trong nước đến từ con người, nhưng cũng tồn tại một lượng nhỏ RNA từ chó, mèo và chuột. Tiến sĩ Johnson đã xem xét những con chuột rất phổ biến New York nhưng vẫn chưa có bằng chứng chắc chắn.

Cuộc tìm kiếm vẫn tiếp tục. Tiến sĩ Johnson đã phát triển một kỹ thuật mới có thể khuếch đại các trình tự, giúp phát hiện các dòng virus dễ dàng hơn. Ông cũng đã bắt đầu tìm kiếm các dòng tương tự trong mẫu nước thải từ các bang khác để có thêm manh mối.

Tiến sĩ Johnson nói: “Cuối cùng, chúng tôi sẽ biết kết quả”.

An Yên (Theo NYTimes)