Bí quyết sống lâu trăm tuổi ở 'vùng đất trường thọ' Duy Tiên

Cụ Lê Thị Tâm (103 tuổi) và con dâu, bà Nguyễn Thị Hoa

Tình yêu thương vun đắp từ những người con hiếu thảo

Ở phường Duy Tiên (tỉnh Ninh Bình), "trường thọ" không chỉ là một danh hiệu trang trọng mà là một nếp sống, một truyền thống đẹp được gìn giữ bao đời nay. Con cháu coi việc chăm sóc cha mẹ, ông bà là đạo lý sống và niềm tự hào của mỗi gia đình.

Trong căn nhà khang trang ở tổ dân phố Lỗ Hà, bà Nguyễn Thị Hoa (56 tuổi) ngày nào cũng đều đặn chuẩn bị bữa sáng, lau người, thay quần áo cho mẹ chồng mình là cụ Lê Thị Tâm, năm nay tròn 103 tuổi.

"Cụ vẫn ăn cơm, thích ăn cháo buổi tối, tự xúc được, chưa phải xúc hộ. Cụ vẫn nhớ con cháu, vẫn minh mẫn lắm, chỉ không đi xa được nên dùng xe đẩy di chuyển trong nhà", bà Hoa chia sẻ.

Hơn 30 năm làm dâu, với bà Hoa, chăm mẹ chồng trăm tuổi là một hành trình dài nhưng chan chứa tình cảm. "Được làm dâu của mẹ là điều hạnh phúc của tôi. Mẹ chưa bao giờ nặng lời, lúc nào cũng nhẹ nhàng khuyên bảo con cái trong nhà", bà Hoa bày tỏ. Chính sự thân thiết, gần gũi và tấm lòng vị tha của mẹ nên giữa hai người không có khoảng cách. "Có hôm, tôi đi ra ngoài một lát. Về đến nhà cụ đã hỏi: Con đi đâu mà lâu thế, nhớ không chịu được…", bà Hoa cười hiền, xen chút tự hào.

Theo bà Hoa, bí quyết sống vui của mẹ chồng mình chỉ đơn giản là giữ tinh thần thoải mái, sống bình dị như bao người nông thôn. Cụ Tâm ăn uống thanh đạm, gắn bó với ruộng vườn, rau quả nhà trồng, cá, gà tự nuôi.

Cụ Nguyễn Thị Ton (101 tuổi) và con gái

Tại tổ dân phố Thị Nội, chúng tôi gặp cụ Nguyễn Thị Ton, 101 tuổi. Vừa thấy bóng dáng khách, cụ Ton vui vẻ chào hỏi, mời vào nhà uống nước. Ở tuổi bách niên, cụ Ton vẫn còn minh mẫn, nhớ mặt từng đứa cháu, vẫn tự mình tắm rửa và lo sinh hoạt hàng ngày.

Bà Phạm Thị Điệp, con gái cụ, năm nay 71 tuổi, kể: "Trời nắng cụ tắm mỗi ngày, trời rét thì 2 ngày 1 lần, cụ nhất định phải tắm. Ăn uống đơn giản, chỉ rau cỏ, cơm nhà. Cụ minh mẫn lắm, chuyện gì trong nhà con cháu cũng hỏi ý kiến, nhiều khi còn sáng suốt hơn cả chúng tôi".

Gia đình cụ Ton có 8 người con gái, các con đều lập gia đình trong xã, trong thôn. "Không cần chờ đến lễ Tết, cứ rảnh là con cháu lại quây quần bên mẹ. Chúng tôi chỉ mong mẹ cứ khỏe mãi. Mẹ là phúc đức của cả dòng họ", bà Điệp xúc động nói.

Gìn giữ "thương hiệu sống thọ"

Ông Dương Văn Ân, 75 tuổi, Chi hội trưởng Chi hội Người cao tuổi tổ dân phố Lỗ Hà, vừa mở sổ vừa vui vẻ liệt kê: "Hiện tổ có 7 cụ trên 100 tuổi. Cụ cao tuổi nhất là Nguyễn Thị Dỡ, nay 104 tuổi. Hai cụ Lê Thị Tâm và Dương Thị Tư 103 tuổi. Các cụ Lê Thị Thứ, Nguyễn Văn Phát, Lê Thị Miên đều 101 tuổi. Một cụ nữa thì sang đầu năm nay vừa đủ 100".

Toàn tổ dân phố Lỗ Hà có gần 500 người từ 60 tuổi trở lên, đều là hội viên Hội Người cao tuổi. "Tháng 6 vừa rồi, chúng tôi kết nạp thêm 40 hội viên mới. Mỗi khi mừng thọ hay tổ chức giao lưu, các cụ đều hào hứng tham gia. Ở đây, tuổi già là niềm tự hào chứ không phải gánh nặng", ông Ân nói.

Ông Ân cho biết, phần lớn người dân Lỗ Hà trước đây làm nông nghiệp, sống điều độ, không bia rượu, không thuốc lá, không thức khuya, ăn rau nhà, cá ao. Chính nếp sống điều độ, thanh đạm và tinh thần lạc quan giúp các cụ khỏe mạnh, minh mẫn và trường thọ.

Cụ Dương Thị Tư (103 tuổi) và con trai

Không chỉ chú trọng sức khỏe thể chất, điều khiến người dân nơi đây tự hào hơn cả là các cụ được chăm lo sức khỏe tinh thần. Các cụ thường xuyên được con cháu thăm nom, có người tâm sự, có hội dưỡng sinh, tập thể dục buổi sáng... Mỗi tuần, Chi hội Người cao tuổi lại tổ chức một buổi sinh hoạt để gặp gỡ, chia sẻ, động viên nhau.

"Có cụ hơn trăm tuổi vẫn nhớ tên từng đứa cháu, biết hôm nào con về, hôm nào đi. Cái quý là tinh thần minh mẫn, sống vui. Chúng tôi gọi đây là "xã trường thọ", không chỉ vì nhiều người sống lâu mà vì các cụ sống có ý nghĩa, sống trong tình thương", ông Ân chia sẻ.

Ông Nguyễn Văn Dũng, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phường Duy Tiên, cho biết: Đến năm 2025, toàn phường có 753 cụ từ 70 tuổi trở lên được chúc thọ và mừng thọ. Trong đó, 59 cụ đã ở độ tuổi từ 90 đến dưới 100. Đặc biệt, có tới 14 cụ tròn hoặc trên 100 tuổi, một con số hiếm thấy ở nhiều nơi trong tỉnh Ninh Bình.

"Những con số này không chỉ thể hiện niềm vui, niềm tự hào của người dân Duy Tiên, mà còn phản ánh chất lượng đời sống ngày càng nâng cao. Người cao tuổi ở đây không chỉ sống lâu mà còn sống khỏe, sống có ích. Đó là kết quả của sự quan tâm đồng bộ từ chính quyền, Hội Người cao tuổi, các tổ chức đoàn thể và đặc biệt là từ chính con cháu trong mỗi gia đình", ông Dũng cho biết.

Cũng theo ông Dũng, việc mừng thọ 753 cụ trong năm 2025 được phường chuẩn bị chu đáo. Mỗi cụ đều được tặng quà, trao giấy chúc thọ, cùng lời tri ân từ lãnh đạo phường và các đoàn thể. Những cụ trăm tuổi trở lên sẽ được vinh danh riêng, trao tặng bằng mừng thọ của Trung ương Hội Người cao tuổi Việt Nam, như một sự ghi nhận về tuổi thọ và tấm gương sống đẹp.

"Các cụ là niềm tự hào của phường Duy Tiên và của cả người dân trong vùng. Chúng tôi coi những mái đầu bạc là "báu vật sống" của quê hương. Mỗi cụ là một pho lịch sử, một tấm gương về nghị lực, nhân hậu và lối sống giản dị mà thế hệ trẻ cần noi theo", ông Dũng chia sẻ thêm.

Hiện tại, chính quyền phường Duy Tiên đang hướng tới mô hình "Phường thân thiện với người cao tuổi", nơi người già được chăm sóc, lắng nghe, tôn trọng và phát huy vai trò trong cộng đồng. "Các cụ tham gia góp ý cho địa phương, chia sẻ kinh nghiệm, giáo dục con cháu. Chính họ là cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giúp thế hệ trẻ hiểu hơn về cội nguồn, nếp sống quê hương", ông Dũng cho biết.

Trường Lê