Bí thư Đoàn Cơ sở Học viện Tư pháp: Đoàn viên phải là lực lượng tiên phong phòng, chống tác hại thuốc lá

- Với đặc thù là cơ sở đào tạo các chức danh tư pháp và bổ trợ tư pháp, theo Bí thư Đoàn Cơ sở Học viện Tư pháp, công tác phòng chống tác hại thuốc lá tại môi trường Học viện Tư pháp đang gặp những khó khăn, thách thức nào?

Ths. Phạm Quang Tiến: Theo tôi, công tác phòng chống tác hại thuốc lá tại Học viện Tư pháp đang đối diện nhiều khó khăn xuất phát từ chính đặc điểm đào tạo, bồi dưỡng và cơ cấu tổ chức của Học viện. Đối tượng học viên rất đa dạng, từ học viên tham gia chương trình đào tạo các chức danh tư pháp và bổ trợ tư pháp như luật sư, công chứng viên, đấu giá viên, thừa phát lại, chấp hành viên..., đến các lớp bồi dưỡng cho đội ngũ công chức, viên chức. Bên cạnh đó là đội ngũ viên chức và người lao động của Học viện. Mỗi nhóm có độ tuổi, môi trường làm việc và thói quen sinh hoạt khác nhau, dẫn đến sự chênh lệch đáng kể về nhận thức và hành vi liên quan đến thuốc lá.

Bên cạnh đó, đặc thù môi trường làm việc và học tập tại Học viện Tư pháp với cường độ cao, áp lực từ công việc khiến một số học viên và thậm chí cả một bộ phận viên chức, người lao động, đặc biệt là viên chức, người lao động trẻ có xu hướng sử dụng thuốc lá, đặc biệt là thuốc lá mới, như một cách giải tỏa căng thẳng. Việc thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng được quảng bá trên mạng xã hội với hình ảnh “ít độc hại” càng làm gia tăng hiểu lầm, ảnh hưởng đến hiệu quả tuyên truyền.

Ngoài ra, khuôn viên Học viện rộng, đối tượng sử dụng thuốc lá chủ yếu là người trưởng thành nên việc giám sát, nhắc nhở không phải lúc nào cũng thực hiện được triệt để, trong khi chế tài xử lý vi phạm còn hạn chế và chưa thật sự đủ sức răn đe. Tất cả những yếu tố này đặt ra yêu cầu Đoàn Thanh niên Học viện phải đổi mới phương pháp tuyên truyền, tiếp cận cả học viên lẫn viên chức, người lao động, đặc biệt là thế hệ trẻ của Học viện bằng hình thức phù hợp, hiệu quả và sát với đặc thù của Học viện Tư pháp.

- Đoàn Thanh niên Học viện có những hoạt động cụ thể nào nhằm nâng cao nhận thức, xây dựng môi trường không khói thuốc, cũng như khuyến khích học viên, viên chức và người lao động tham gia vào công tác phòng chống tác hại thuốc lá? Đặc biệt, trước tình trạng thuốc lá mới xâm nhập mạnh vào giới trẻ, Đoàn đã có chiến lược truyền thông nào để tiếp cận hiệu quả?

Ths. Phạm Quang Tiến: Thời gian qua, Đoàn Thanh niên Học viện Tư pháp đã triển khai nhiều hoạt động truyền thông hướng tới cả học viên và đội ngũ viên chức, người lao động. Trong đó đặc biệt chú trọng đối tượng viên chức, người lao động trẻ - nhóm dễ chịu tác động từ xu hướng thuốc lá điện tử trên mạng xã hội.

Thông qua fanpage, Đoàn thường xuyên cập nhật các nội dung tuyên truyền dựa trên thông tin khoa học, cảnh báo y tế và phân tích quy định pháp luật liên quan đến hành vi sử dụng, quảng bá hay mua bán thuốc lá điện tử. Đoàn cũng báo cáo Đảng ủy, Lãnh đạo Học viện cho phép bố trí pano, áp phích tại các tòa nhà của Học viện, tại khu vực làm việc của Học viện, giúp tạo môi trường nhắc nhở trực quan cho cả người trẻ và người lớn tuổi.

Đặc biệt, để tiếp cận hiệu quả nhóm học viên và viên chức, người lao động trẻ vốn có thói quen sử dụng mạng xã hội, Đoàn đã ưu tiên xây dựng các sản phẩm truyền thông ngắn gọn, dễ tiếp nhận như infographic, video ngắn hay tin truyền thông cập nhật những cảnh báo mới nhất về tác hại của thuốc lá điện tử.

Những hoạt động này không chỉ góp phần nâng cao nhận thức mà còn khuyến khích sự tham gia thực chất của học viên và viên chức vào việc xây dựng môi trường Học viện Tư pháp văn minh, lành mạnh, không khói thuốc.

- Trường hợp học viên sử dụng thuốc lá, đặc biệt là thuốc lá mới, Đoàn Thanh niên Học viện có những biện pháp nào để học viên chấm dứt hút thuốc?

Ths. Phạm Quang Tiến: Khi phát hiện học viên sử dụng thuốc lá, đặc biệt là thuốc lá điện tử, Đoàn Thanh niên Học viện Tư pháp luôn lựa chọn cách tiếp cận trên tinh thần trao đổi thẳng thắn, tôn trọng và hỗ trợ, phù hợp với đặc thù học viên của Học viện. Trước hết, cán bộ Đoàn tiếp cận trực tiếp để lắng nghe lý do, thói quen sử dụng thuốc lá của học viên, đồng thời cung cấp thông tin chính xác về tác hại đối với sức khỏe, ảnh hưởng đến hình ảnh nghề nghiệp cũng như những rủi ro pháp lý liên quan đến các sản phẩm thuốc lá mới.

Chị Đặng Thị Lan Anh.

Chị Đặng Thị Lan Anh - Ủy viên Ban chấp hành Đoàn Cơ sở Học viện Tư pháp: Mục tiêu của Đoàn là hỗ trợ học viên - những người đã trưởng thành, nhiều người đang hoặc sẽ làm việc trong lĩnh vực tư pháp - nhận thức rõ trách nhiệm nghề nghiệp và chủ động từ bỏ thuốc lá, góp phần xây dựng môi trường học tập, làm việc văn minh, lành mạnh và không khói thuốc trong toàn Học viện cũng như ngoài xã hội.

Ban Chấp hành Đoàn cũng chủ động phối hợp với Phòng Đào tạo và Công tác học viên, Trung tâm Bồi dưỡng cán bộ và các khoa chuyên môn để tăng cường công tác nhắc nhở trong giờ học, sinh hoạt lớp và nội quy học tập, qua đó tạo sự thống nhất và đồng thuận trong toàn thể học viên.

Đoàn cung cấp tài liệu, thông tin khoa học về các biện pháp hạn chế và cai thuốc, đồng thời tổ chức các buổi trao đổi ngắn, chia sẻ kinh nghiệm từ những người đã cai thuốc thành công nhằm giúp học viên có góc nhìn thực tế hơn. Đối với nhóm học viên trẻ cùng đội ngũ viên chức, người lao động trẻ - những đối tượng dễ chịu tác động từ xu hướng thuốc lá điện tử trên mạng xã hội - Đoàn tăng cường truyền thông qua các sản phẩm trực quan, ngắn gọn như infographic, tin bài cảnh báo, giúp họ tiếp cận thông tin một cách rõ ràng và đưa ra lựa chọn đúng đắn.

- Anh cho biết những tiêu chí và hoạt động cụ thể để phát huy mạnh mẽ vai trò gương mẫu của cán bộ Đoàn và lực lượng đoàn viên, thanh niên tích cực nhằm lan tỏa lối sống lành mạnh, không khói thuốc lá đến toàn thể học viên trong Học viện?

Ths. Phạm Quang Tiến: Để lan tỏa lối sống lành mạnh và xây dựng môi trường không khói thuốc tại Học viện Tư pháp, việc phát huy vai trò gương mẫu của cán bộ Đoàn cùng lực lượng đoàn viên, thanh niên giữ vai trò then chốt. Trước hết, Ban Chấp hành Đoàn cần thể hiện sự mẫu mực bằng việc tuyệt đối không sử dụng thuốc lá và thuốc lá điện tử trong khuôn viên Học viện, qua đó tạo uy tín và sức thuyết phục trong công tác tuyên truyền.

Bên cạnh đó, đoàn viên, thanh niên của Học viện cần chủ động tham gia các hoạt động truyền thông, chia sẻ thông tin về tác hại của thuốc lá, đồng thời nhắc nhở học viên và đồng nghiệp một cách văn minh, phù hợp với môi trường đào tạo pháp lý.

Một tiêu chí quan trọng khác là tinh thần trách nhiệm và thái độ chuẩn mực: cán bộ Đoàn và đoàn viên thanh niên phải luôn giữ hình ảnh chuyên nghiệp, là tấm gương về nếp sống kỷ luật - điều đặc biệt cần thiết trong môi trường đào tạo pháp lý.

Ngoài ra, lực lượng đoàn viên, thanh niên tại các đơn vị thuộc Học viện cũng được khuyến khích đồng hành, bởi họ là những người tiếp xúc thường xuyên với học viên và có ảnh hưởng thực tế đến hành vi của họ. Khi tất cả những người trẻ - dù là cán bộ Đoàn hay đoàn viên - đều thể hiện rõ tinh thần gương mẫu, chủ động tuyên truyền và nói không với thuốc lá, lối sống lành mạnh sẽ lan tỏa tự nhiên, bền vững và tạo thành nếp văn hóa chung của toàn Học viện Tư pháp.

- Để khắc phục khó khăn cũng như triển khai hiệu quả công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá tại đơn vị, Đoàn Thanh niên Học viện thiết lập và duy trì cơ chế phối hợp ra sao cả trong và ngoài Học viện?

Ths. Phạm Quang Tiến: Để triển khai hiệu quả công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá trong Học viện Tư pháp, việc xây dựng cơ chế phối hợp đồng bộ giữa các đơn vị trong và ngoài Học viện đóng vai trò hết sức quan trọng. Trước hết, trong nội bộ Học viện, Đoàn Thanh niên mở rộng hoạt động tuyên truyền tới toàn thể viên chức, người lao động thông qua việc phối hợp chặt chẽ với các đơn vị chuyên môn và các tổ chức chính trị - xã hội như Công đoàn, Chi hội Cựu chiến binh. Các nội dung tuyên truyền, nhắc nhở được lồng ghép trong sinh hoạt chi bộ, sinh hoạt chuyên đề và các cuộc họp, giao ban thường kỳ, góp phần tạo sự đồng thuận trong xây dựng môi trường làm việc không khói thuốc. Điều này đặc biệt quan trọng, bởi đội ngũ viên chức, người lao động có ảnh hưởng trực tiếp đến nhận thức và hành vi của học viên trong quá trình học tập tại Học viện.

Đoàn cũng chủ động cập nhật thông tin, tài liệu và các khuyến cáo mới từ Bộ Y tế, Bộ Tư pháp và các cơ quan chức năng để truyền tải kịp thời đến học viên, viên chức và người lao động của Học viện bằng nhiều hình thức khác nhau, giúp công tác tuyên truyền luôn bám sát quy định pháp luật và các xu hướng mới về thuốc lá điện tử. Đồng thời, Đoàn tăng cường kết nối với Đoàn Bộ Tư pháp cùng các đơn vị đoàn kết nghĩa, đơn vị phối hợp để tham gia các hoạt động chung, qua đó bảo đảm sự thống nhất trong cách tiếp cận và lan tỏa thông điệp truyền thông một cách rộng rãi và hiệu quả. Nhờ cơ chế phối hợp chặt chẽ như vậy, các hoạt động phòng, chống tác hại thuốc lá tại Học viện được triển khai đồng bộ, có chiều sâu và phù hợp với đặc thù của môi trường đào tạo tư pháp.

- Anh có thể chia sẻ định hướng/kế hoạch hoạt động sắp tới của Đoàn Thanh niên Học viện trong công tác phòng/chống tác hại của thuốc lá?

Ths. Phạm Quang Tiến: Thời gian tới, Đoàn Thanh niên Học viện Tư pháp sẽ triển khai công tác phòng, chống tác hại thuốc lá theo hướng hệ thống hơn, bền vững hơn và phù hợp với đặc thù Học viện là môi trường đào tạo, bồi dưỡng các chức danh tư pháp và bổ trợ tư pháp. Trước hết, Ban Chấp hành Đoàn xác định phải xây dựng được một cơ chế tuyên truyền ổn định, có chiều sâu, trong đó nội dung truyền thông được cập nhật thường xuyên, thể hiện bằng nhiều hình thức phù hợp với học viên trưởng thành và viên chức, người lao động trẻ - những nhóm dễ chịu tác động của thuốc lá mới.

Song song với việc duy trì phối hợp giữa các đơn vị trong Học viện, Đoàn hướng đến tăng cường trách nhiệm nêu gương của lực lượng cán bộ Đoàn, đoàn viên và thanh niên tích cực để tạo chuẩn mực chung trong toàn bộ môi trường học tập và làm việc. Đoàn cũng đặt mục tiêu chuẩn hóa các hoạt động nhắc nhở và giám sát mềm bằng cách lồng ghép nội dung phòng chống thuốc lá vào sinh hoạt định kỳ, xây dựng các quy tắc ứng xử đơn giản, dễ nhớ và phù hợp với môi trường làm việc tại Học viện.

Đoàn sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác truyền thông nội bộ, bảo đảm nội dung vừa bám sát quy định pháp luật, vừa phù hợp với thực tế sử dụng thuốc lá trong môi trường đào tạo, bồi dưỡng các chức danh tư pháp, bổ trợ tư pháp. Về lâu dài, định hướng của Đoàn là tạo ra một môi trường văn minh, không khói thuốc dựa trên sự tự giác và trách nhiệm của từng cá nhân, thay vì chỉ dựa vào biện pháp nhắc nhở hay kiểm tra. Sự kết hợp giữa truyền thông sâu rộng, nêu gương chuẩn mực, phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị và xây dựng văn hóa ứng xử chung sẽ là nền tảng giúp công tác phòng, chống tác hại thuốc lá tại Học viện đạt được hiệu quả bền vững.

- Đoàn Thanh niên Học viện Tư pháp có những kiến nghị hoặc đề xuất nào gửi đến lãnh đạo Học viện và các cơ quan quản lý nhà nước nhằm nâng cao hiệu quả xây dựng môi trường không thuốc lá trong Học viện Tư pháp - một cơ sở đào tạo nghề tư pháp và bổ trợ tư pháp?

Ths. Phạm Quang Tiến: Để công tác phòng, chống tác hại thuốc lá trong Học viện Tư pháp đạt hiệu quả cao hơn, bên cạnh nỗ lực của Đoàn Thanh niên và các đơn vị trong Học viện, chúng tôi rất mong nhận được sự quan tâm và hỗ trợ từ Đảng ủy, Lãnh đạo Học viện cũng như Bộ Tư pháp và các cơ quan quản lý nhà nước. Đối với Đảng ủy, Lãnh đạo Học viện, chúng tôi đề xuất tiếp tục hoàn thiện và cập nhật quy định nội bộ liên quan đến việc sử dụng thuốc lá và thuốc lá điện tử trong khuôn viên Học viện, đồng thời tăng cường biển báo, khu vực cấm hút thuốc và các điều kiện giám sát cần thiết để bảo đảm tính khả thi trong tổ chức thực hiện.

Bên cạnh đó, Ban Giám đốc Học viện có thể xem xét hỗ trợ thêm nguồn lực cho công tác truyền thông, giúp Đoàn Thanh niên xây dựng các nội dung tuyên truyền hiện đại, phù hợp với học viên cũng như viên chức, người lao động trẻ trong Học viện.

Đối với các cơ quan quản lý nhà nước, chúng tôi kiến nghị tiếp tục hoàn thiện cơ sở pháp lý liên quan đến thuốc lá điện tử và các sản phẩm thuốc lá mới để ngăn chặn những sản phẩm nguy hại đang tác động mạnh đến giới trẻ và người trưởng thành thông qua Internet. Cần đẩy mạnh công tác kiểm tra, kiểm soát việc buôn bán, quảng cáo thuốc lá điện tử trên các nền tảng trực tuyến.

Việc cấm triệt để các sản phẩm thuốc lá mới này sẽ tạo điều kiện thuận lợi để các cơ sở giáo dục, đào tạo như Học viện Tư pháp thực hiện tốt hơn công tác tuyên truyền và giữ gìn môi trường làm việc, học tập văn minh, không khói thuốc.

Hà My (thực hiện)