Bí thư Tỉnh ủy Quảng Nam: Giữ ngân sách trung ương mà không giải ngân là một dạng lãng phí

Sáng 13/3, UBND tỉnh Quảng Nam tổ chức hội nghị để tháo gỡ điểm nghẽn trong việc giải ngân đầu tư công và giải quyết những dự án chậm tiến độ.

Điểm tên những dự án chậm tiến độ

Báo cáo với UBND tỉnh Quảng Nam, ông Nguyễn Như Công – Giám đốc Sở Tài chính cho biết, kế hoạch vốn đầu tư công năm 2025 do UBND tỉnh giao hơn 8.311 tỷ đồng, tăng 1.200 tỷ đồng so với kế hoạch vốn Thủ tướng Chính phủ giao đầu năm.

Đến nay, tỉnh đã phân bổ chi tiết cho các ngành và địa phương hơn 7.323 tỷ đồng (đạt 88% kế hoạch). Trong đó, ngân sách Trung ương hơn 2.668 tỷ đồng (đạt 91%), ngân sách tỉnh hơn 4.655 tỷ đồng (đạt 86%).

Chủ tịch UBND tỉnh Lê Văn Dũng yêu cầu các cán bộ địa phương chỉ cần còn 1 ngày hay 1 giờ làm việc thì cũng phải làm đến nơi đến chốn, không quan tâm đến câu chuyện sáp nhập hay giải thể để tập trung lo cho dân

Tuy nhiên, theo số liệu từ Kho bạc Nhà nước tỉnh Quảng Nam, tính đến ngày 7/3, kế hoạch vốn đầu tư công mới giải ngân 435.146 tỷ đồng, chỉ đạt 5,24% so với kế hoạch vốn UBND tỉnh Quảng Nam giao từ đầu năm và 6,1% so với kế hoạch vốn Thủ tướng Chính phủ giao.

Tiến độ giải ngân chậm có nhiều nguyên nhân, trong đó có bất cập trong công tác tổ chức triển khai tại địa phương, chỉ đạo chưa quyết liệt, thiếu sự sâu sát. Ngoài ra, do việc sắp xếp các cơ quan, đơn vị hành chính trong tháng 2, dẫn đến công tác chuyển giao nhiệm vụ chủ đầu tư gây khó khăn nhất định về công tác nhân sự, thông tin dự án cũng như tính liên tục của dự án.

Việc phải thu hồi các mẫu dấu của một số chủ đầu tư, nên mặc dù đã có khối lượng nhưng vẫn chưa thể hoàn thiện hồ sơ thanh toán để giải ngân. Đáng chú ý, công tác giải phóng mặt bằng vẫn là điểm nghẽn lớn, thiếu nguồn cung vật liệu xây dựng, đặc biệt là cát và đất san lấp.

Tại hội nghị, ông Lê Văn Dũng - Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam đã “điểm mặt” những công trình chậm tiến độ như: Phòng khám Đa khoa Điện Bàn; Dự án Cấp điện nông thôn từ lưới điện quốc gia; Phòng khám Đa khoa Chaval hay các tuyến đường ĐH tại các địa phương…. “Mô hình chính quyền dù có thay đổi thế nào đi nữa thì cũng phải hoàn thành những công trình này. Không còn huyện thì còn xã, đừng có băn khoan là đi đâu về đâu làm gì. Phải xác định là nhiệm vụ và công việc không có gì thay đổi”, ông Dũng khẳng định và yêu cầu các địa phương phải giải trình cụ thể đối với việc giải ngân nguồn vốn đầu tư công vì sao chậm trễ? Tiến độ đến đâu và lộ trình sắp tới cụ thể như thế nào.

Ông Võ Văn Điềm – Giám đốc BQL Dự án Xây dựng cho biết, dự án Cấp điện nông thôn từ lưới điện quốc gia tỉnh Quảng Nam là dự án có nhiều đặc thù và được triển khai trong giai đoạn với nhiều khó khăn.

Giai đoạn đầu dự án nguồn vốn bố trí thực hiện còn thấp (trung hạn giai đoạn 2016-2020 bố trí 179,0/521,2 tỷ đồng, đạt 34% TMĐT) đến khi dự án bố trí vốn đầy đủ thì thời gian thực hiện dự án đã hết nên phải tiến hành lập các thủ tục xin phép Thủ tướng Chính phủ cho phép gia hạn thời gian bố trí vốn để có thể tiếp tục gia hạn thời gian thực hiện dự án.

Thêm vào đó, cơ chế tài chính theo quyết định đối với nguồn vốn EU (ngân sách trung ương cấp phát) của Tiểu dự án 3 bị vướng mắc nên không thể nhập dự toán kế hoạch vốn trên hệ thống Tabmis từ năm 2021 nên không thể giải ngân được nguồn vốn này và phải hủy bỏ kế hoạch vốn đã phân bổ 60 tỷ đồng (10 tỷ đồng bố trí năm 2021 và 50 tỷ đồng bố trí năm 2022).

“Dự án được đầu tư tại khu vực vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc ít người, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; phân tán rải rác, nhỏ lẻ, trải dài trên địa bàn 307 nóc, thôn, 82 xã thuộc 9 huyện miền núi. Công tác triển khai thi công, vận chuyển vật tư, vật liệu gặp nhiều khó khăn về giao thông đi lại nhất là vào mùa mưa tại các huyện miền núi, trong khi năm 2020 và 2021 là năm thời tiết cực đoan mưa nhiều làm sạt lở đất diễn ra ở nhiều địa phương miền núi tỉnh dẫn đến trở ngại trong quá trình triển khai thực hiện hoàn thành dự án”, ông Điềm nói.

Đại diện lãnh đạo các địa phương cũng cho rằng, việc chậm tiến độ giải ngân nguồn vốn đầu tư công là do công tác giải phóng mặt bằng còn nhiều vướng mắc. Thêm vào đó, việc phải dừng thi công những công trình trụ sở ủy ban hay các công trình khác đã làm chậm tiến độ giải ngân nguồn vốn.

Ông Lương Nguyễn Minh Triết – Bí thư Tỉnh ủy Quảng Nam phát biểu

Làm không được mà cứ ôm ngân sách là lãng phí

Đó là khẳng định của ông Lương Nguyễn Minh Triết – Bí thư Tỉnh ủy Quảng Nam sau khi nghe các địa phương cũng như các ban ngành giải trình về việc chậm giải ngân vốn đầu tư công.

Ông Triết cũng khẳng định, phải xác định nhiệm vụ quan trọng của vấn đề giải ngân vốn đầu tư công, đây là động lực lớn nhất để có thể triển khai mục tiêu tăng trưởng 2 con số ngay từ năm 2025. Ngay từ bây giờ, nếu đưa vào tăng trưởng để thúc đẩy giải ngân, tăng GDP chắc chắn đầu tư công sẽ chiếm một tỉ trọng rất là lớn.

“Mình phải đưa ra nhiều giải pháp, hướng đi, những cách làm khác nhau, làm mới động lực tăng trưởng cũ, tìm kiếm những động lực tăng trưởng mới. Có thể nói trách nhiệm về giải ngân vốn đầu tư công là trách nhiệm quan trọng nhất trong việc phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn hiện nay”, ông Triết nói.

Cũng theo ông Triết, trong bối cảnh hiện nay có nhiều thách thức, tác động tâm lý, nhiều vấn đề khác nhau nên rất dễ dẫn đến sao nhãng những việc như thế này. Vì vậy, trách nhiệm của UBND tỉnh, các địa phương, đặc biệt là cấp ủy, người đứng đầu phải hết sức chú ý. “Phải tập trung quyết liệt, trách nhiệm hơn, sâu sát thực tiễn hơn, thường xuyên hơn trong hoạt động cấp ủy, UBND các cấp. Đặc biệt lưu ý, tránh tình trạng hiện nay tâm lý tác động như thế, thông tin như thế (chuyện sáp nhập xã, giải thể cấp huyện) dẫn đến trông chờ, làm việc cầm chừng, thậm chí có biểu hiện buông xuôi, né tránh những việc khó không làm”, ông Triết nói thêm.

Bí thư Tỉnh ủy Quảng Nam khẳng định, đây là cuộc cách mạng để sắp xếp tinh gọn bộ máy, nhưng cũng để lựa chọn cán bộ. Bởi trong thời điểm như hiện nay thái độ công việc, tinh thần trách nhiệm của cán bộ không nên chắc chắn sau này sẽ khó tồn tại trong bộ máy mới.

Nhiều công trình đang chậm tiến độ khiến cho việc giải ngân nguồn vốn đầu tư công bị chậm trễ

“Tôi đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo tập trung phân bố hết nguồn vốn đầu tư công trong năm 2025. Đây cũng là câu chuyện mà năm ngoái vướng ở chỗ này mà bị trung ương phê bình, khi Quảng Nam là 1 trong 5 tỉnh không phân bố hết vốn đầu tư công do chúng ta cứ muốn ôm cục tiền trong đó, trong khi điều kiện bố trí vốn lại không hề có. Tôi đề nghị rà soát lại, cái nào không đủ điều kiện bố trí vốn trong năm 2025, nhất là nguồn vốn trung ương thì mạnh dạn trả lại cho trung ương, tránh việc gây ra lãng phí”, ông Triết nhấn mạnh.

Ông Lê Văn Dũng – Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam khẳng định, chỉ cần còn 1 ngày hay 1 giờ làm việc thì cũng phải làm đến nơi đến chốn. Không quan tâm đến câu chuyện sáp nhập hay giải thể để tập trung lo cho dân. Tinh thần làm việc phải như vậy. Nguồn vốn nào không phân bổ được thì phải trả lại cho Trung ương, đồng thời tập trung điều chuyển vốn, nơi nào tiêu không được thì điều chuyển đến nơi tiêu được. Phải có biện pháp, lộ trình triển khai cụ thể đối với các công trình chậm tiến độ.

Nguyễn Dương