Biến băng tuyết thành tiền và động lực tăng trưởng mới của Trung Quốc

Cuộc tái định nghĩa kinh tế mùa lạnh

Tại Trung Quốc những năm gần đây, băng giá không còn đồng nghĩa với “đóng băng kinh tế”. Ngược lại, băng tuyết đang được tái định nghĩa như một dạng “vốn phát triển” mới, tạo thêm động lực cho tiêu dùng, dịch vụ, đầu tư và tái cấu trúc kinh tế vùng.

Điều đáng chú ý là các địa phương không chạy theo mô hình xây dựng đồng loạt các khu trượt tuyết quy mô lớn mà khai thác sự khác biệt về địa hình, văn hóa và công nghệ, gắn băng giá với trải nghiệm du lịch, nghỉ dưỡng, thể thao, thậm chí cả sản xuất và thử nghiệm công nghiệp.

Tháng 12/2025, khi mùa du lịch đông tại Trung Quốc chính thức bước vào cao điểm, thành phố Nhã An thuộc tỉnh Tứ Xuyên bất ngờ được nhắc đến.

Du khách trượt tuyết tại một khu nghỉ dưỡng ở tỉnh Tứ Xuyên (miền Trung Trung Quốc). Ảnh: Baidu

Không phải là trung tâm băng tuyết truyền thống, cũng không sở hữu những cánh đồng tuyết bạt ngàn như vùng Đông Bắc, nơi này gây chú ý bởi một chiến lược khác biệt: biến hạn chế khí hậu thành lợi thế trải nghiệm.

Nhã An nằm ở khu vực chuyển tiếp giữa đồng bằng Tứ Xuyên và cao nguyên Thanh Tạng. Trong vài chục km, du khách có thể di chuyển từ vùng thung lũng tương đối ấm áp lên các sườn núi phủ tuyết trắng.

Tại khu trượt tuyết Vương Cương Bình, du khách có thể trượt tuyết dưới nắng, thậm chí mặc áo mỏng vào buổi trưa. Trái ngược với cảm giác rét buốt thường thấy ở các khu trượt tuyết phía Bắc, nơi đây mang lại trải nghiệm được mô tả là “băng tuyết ấm”: đủ lạnh để có tuyết, nhưng vẫn dễ chịu để phù hợp với kỳ nghỉ gia đình.

Không xa đó, Thần Mộc Lũy lại theo đuổi một hướng đi khác. Khu vực này kết hợp trượt tuyết với không gian làng Tây Tạng Gia Nhung. Du khách vừa chơi tuyết vừa tham gia nghi lễ tôn giáo, hòa mình vào đời sống bản địa.

Băng tuyết trở thành đòn bẩy kinh tế địa phương

Nếu lợi thế địa hình là điều thiên nhiên ban tặng thì công nghệ chính là công cụ để Nhã An mở rộng thị trường. Một trong những rào cản lớn nhất của du lịch cao nguyên, đặc biệt tại Ngưu Bối Sơn, nơi được mệnh danh là “ban công ngắm cảnh 360 độ lớn nhất châu Á”, là nguy cơ thiếu ôxy ở độ cao lớn, khiến không ít du khách e dè.

Thay vì chấp nhận giới hạn này, Nhã An đã đưa công nghệ cung cấp ôxy áp suất thấp phân tán vào hệ thống lưu trú.

Những cabin cảnh quan được thiết kế để vừa đảm bảo trải nghiệm ngủ giữa mây núi, vừa giảm đáng kể rủi ro sức khỏe. Nhờ đó, du lịch từ chỗ thiên về “check-in, chụp ảnh” được nâng cấp thành nghỉ dưỡng chất lượng cao, với thời gian lưu trú dài hơn và mức chi tiêu cao hơn.

Du khách tham quan công viên băng tuyết Cáp Nhĩ Tân tại thành phố Cáp Nhĩ Tân, tỉnh Hắc Long Giang (Đông Bắc Trung Quốc). Ảnh: China Daily

Trong kinh tế du lịch, bài toán khó không chỉ nằm ở việc thu hút khách mà ở khả năng giữ khách và mở khóa chi tiêu. Nhã An giải bài toán này bằng cách không đặt cược tất cả vào trượt tuyết mà thiết kế một chuỗi trải nghiệm “băng - hỏa” hoàn chỉnh.

Ban ngày, du khách chơi tuyết, ngắm biển mây, chiều tối, họ di chuyển xuống chân núi, ngâm suối nước nóng. Buổi tối là không gian ẩm thực địa phương. Chính sự chuyển đổi liên tục từ lạnh sang ấm, từ vận động sang thư giãn đã khiến du khách sẵn sàng ở lại lâu hơn và chi tiêu nhiều hơn.

Đòn bẩy chính sách cũng được triển khai mạnh mẽ. Thành phố phát hành hàng trăm nghìn phiếu tiêu dùng mùa đông, đồng thời áp dụng mô hình “kinh tế vé gốc”, cho phép sử dụng vé tham quan, vé sự kiện, thẻ sinh viên để hưởng ưu đãi tại nhà hàng, khách sạn và cửa hàng. Một tấm vé vì thế không còn là “chi phí một chiều” mà trở thành chìa khóa kích hoạt tiêu dùng toàn đô thị.

Theo số liệu công bố của địa phương, năm 2024, Nhã An đón khoảng 30 triệu lượt khách, doanh thu du lịch vượt 315 tỷ NDT (khoảng 1.216 nghìn tỷ đồng), đạt mức tăng trưởng hai con số trong bối cảnh kinh tế chung chịu nhiều sức ép. Đóng góp của khu vực dịch vụ tăng rõ rệt.

Băng tuyết thành động cơ tăng trưởng mới

Nếu nhìn toàn cảnh, kinh tế băng tuyết ở Trung Quốc không chỉ dừng ở du lịch. Tại Nội Mông, các lễ hội băng tuyết kết hợp đua xe địa hình, bơi mùa đông, văn hóa du mục đã biến mùa đông thành “cao điểm thứ hai” của năm, bên cạnh mùa hè - thu.

Ở thành phố Hắc Long Giang, công viên băng tuyết Cáp Nhĩ Tân mỗi mùa thu hút hàng triệu lượt khách, tạo ra chuỗi giá trị từ xây dựng, thiết kế, truyền thông đến bán lẻ và logistics.

Đặc biệt, ở một số địa phương, băng tuyết còn trở thành hạ tầng sản xuất. Các hồ đóng băng tại Nha Khắc Thạch được sử dụng làm trung tâm thử nghiệm xe mùa đông lớn nhất Trung Quốc, thu hút hàng nghìn kỹ sư, chuyên gia và lao động kỹ thuật trong suốt mùa lạnh.

Ở tầm vĩ mô, Trung Quốc đặt mục tiêu đưa quy mô kinh tế băng tuyết lên 1.500 tỷ NDT (khoảng 5.790 nghìn tỷ đồng) vào năm 2030.

Quốc gia tỷ dân coi đây là một cấu phần quan trọng trong chiến lược kích cầu nội địa và phát triển cân bằng vùng, đặc biệt trong giai đoạn hậu Olympic Bắc Kinh 2022.

Theo The Paper, CNR, Xinhua News

Tử Huy