Biến đổi khí hậu làm tăng nguy cơ cháy rừng cực đoan thêm 25%
Theo một nghiên cứu tại California được công bố hôm thứ Tư (30/8), biến đổi khí hậu đã làm tăng mạnh nguy cơ cháy rừng lan nhanh, đồng thời đưa ra những bài học để phòng ngừa sau những thảm họa gần đây ở Canada, Hy Lạp và Hawaii.
Các nhà khoa học tại trung tâm nghiên cứu phi lợi nhuận Breakthrough Institute phát hiện ra rằng, sự nóng lên do con người gây ra đã làm tăng tần suất các vụ cháy rừng cực đoan lên trung bình 25% so với thời kỳ tiền công nghiệp.
Khi xem xét một loạt đám cháy từ năm 2003 đến năm 2020, các nhà khoa học đã sử dụng máy học để phân tích mối liên hệ giữa nhiệt độ trung bình cao hơn, điều kiện khô ráo hơn và những đám cháy lan nhanh nhất – những đám cháy đốt cháy hơn 10.000 mẫu Anh (4.000 ha) mỗi ngày. Và tác động của biến đổi khí hậu đã thay đổi từ đám cháy này sang vụ cháy khác.
Trong một số điều kiện khô ráo từng phần nhất định, hiện tượng nóng lên toàn cầu đã đẩy khu vực này vượt quá các ngưỡng quan trọng, khiến các đám cháy cực kỳ dễ xảy ra. Trong điều kiện rất khô, tác động lại ít hơn.
Patrick Brown, tác giả chính của nghiên cứu cho biết: “Điều này có nghĩa là chúng ta nên đặc biệt chú ý đến những địa điểm và thời điểm trong lịch sử từng trải qua các điều kiện ở phía ẩm ướt của các ngưỡng này, nhưng đang bị đẩy vượt qua các ngưỡng này sang phía khô ráo do sự nóng lên của hành tinh”.
Các nhà nghiên cứu tính toán rằng rủi ro có thể tăng trung bình 59% vào cuối thế kỷ này theo kịch bản phát thải thấp, trong đó sự nóng lên toàn cầu được giới hạn ở mức 1,8 độ C so với mức tiền công nghiệp và lên tới 172% trong kịch bản phát thải cao.
Sử dụng dữ liệu từ các vụ cháy được ghi lại, các nhà nghiên cứu đã đo được khả năng một ngọn lửa nhất định sẽ biến thành một đám cháy cực đoan. Sau đó, các nhà nghiên cứu sử dụng các mô hình máy tính để tính toán mức độ tăng nhiệt độ thời hậu công nghiệp đã làm tăng nguy cơ đó đến mức nào.
Nghiên cứu đã kiểm soát các biến số như lượng mưa, gió và độ ẩm tuyệt đối và các nhà nghiên cứu cảnh báo rằng những thay đổi trong những yếu tố này có thể khiến nguy cơ nóng lên toàn cầu trở nên tồi tệ hơn.
Nghiên cứu được công bố sau một mùa cháy rừng đã khiến ít nhất 115 người ở Hawaii thiệt mạng và buộc 200.000 người phải rời bỏ nhà cửa ở Canada.
Báo cáo của Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc năm 2022 về cháy rừng cho biết chúng đang trở nên phổ biến hơn do điều kiện nóng hơn, khô hơn do biến đổi khí hậu gây ra, kể cả ở những khu vực có truyền thống không dễ xảy ra cháy rừng.
Tác giả của nghiên cứu, Patrick Brown cho biết những hiểu biết sâu sắc về ngưỡng khô hạn có thể hỗ trợ các biện pháp phòng ngừa, chẳng hạn như bằng cách chỉ ra những điểm tốt nhất để tỉa thưa và quy định đốt thực vật để giảm chất khô tự nhiên mà cháy rừng ăn vào, được gọi là "nhiên liệu nguy hiểm".
“Chúng tôi nhận thấy rằng trong hầu hết các điều kiện, tác động của việc cắt giảm nhiên liệu nguy hiểm có thể vô hiệu hóa hoàn toàn tác động của biến đổi khí hậu. Thật hợp lý khi có một tương lai ít nguy cơ cháy rừng hơn nhiều bất chấp biến đổi khí hậu nếu chúng ta tiến hành các phương pháp xử lý nhiên liệu này trên quy mô lớn”, ông cho biết.
Ngoài ra, ông cho biết những phát hiện này cũng có thể đưa ra các biện pháp phòng ngừa liên quan đến đường dây điện và chỉ ra nơi cần tập trung các chiến dịch giám sát và nâng cao nhận thức cũng như triển khai các nguồn lực chữa cháy.
Mặt khác, các chuyên gia về cháy rừng khác cho biết nhận thức về nguy cơ hỏa hoạn sẽ ngày càng trở nên quan trọng đối với chính quyền và thậm chí cả những người đi nghỉ mát.