Biển lấn sâu, người dân thấp thỏm trước mùa gió chướng

Biển lấn gần đến chân Chùa Quan Âm và miếu thờ Ngư ông. (Ảnh TG)

Rừng phòng hộ bị “nuốt chửng”, dân làng sống trong bất an

Gần 2 km bờ biển thuộc thôn Nam Đức và Trung Đức (xã Đông Trạch) bị sóng khoét sâu từng ngày, tạo thành những hõm lớn sát khu dân cư.

Người dân cho biết nhiều năm qua, dòng chảy sông Lý Hòa thay đổi, kết hợp sóng lớn mùa mưa bão khiến tốc độ xói lở tăng mạnh. Dải rừng phi lao – “tấm khiên” tự nhiên bảo vệ làng biển – đang bị thu hẹp nhanh chóng.

Những ngày biển động, tiếng sóng ầm ầm, đất sạt xuống từng mảng khiến cuộc sống người dân luôn trong trạng thái bất an. Nhà bà Hồ Thị Đào (thôn Nam Đức), vốn là nơi an cư vững chãi, nay đã bị sóng áp sát chân móng. Sau bão số 10, nước biển tràn vào buộc bà phải chuyển nhà đến nơi an toàn hơn. “Chúng tôi chỉ mong có kè chắn sóng để bớt lo mỗi khi gió mùa nổi lên”, bà chia sẻ.

Không chỉ nhà cửa, vùng nuôi tôm gần cửa sông Lý Hòa cũng bị sóng cuốn trôi. “Đất sản xuất trước đây giờ đã chìm dưới sóng. Nhìn từng mét đất biến mất mà bất lực”, ông Trần Đình Long nói. Xói lở cũng đang đe dọa chùa Quan Âm và miếu thờ Ngư Ông – hai công trình tâm linh của cộng đồng.

Nhiều căn nhà của ngư dân bị xé toang bởi biển lấn. (Ảnh TG)

Ông Võ Hải Quân, Chủ tịch UBND xã Đông Trạch, cho biết sau mùa lũ, cửa sông bị bồi lấp nặng khiến nước không thoát được ra biển, biến đoạn sông thành “dòng sông chết”.

Ô nhiễm môi trường gia tăng, hàng loạt hồ nuôi thủy sản phải bỏ dở. Tàu thuyền ra vào cửa biển gặp rủi ro, nhiều chiếc mắc cạn. “Theo quy hoạch, cảng Lý Hòa là cảng loại III, nhưng hiện gần như không thể hoạt động”, ông nói.

Kiến nghị đầu tư tuyến kè khẩn cấp bảo vệ dân sinh

Trước thực trạng sạt lở nghiêm trọng, xã Đông Trạch đã đề nghị tỉnh đầu tư tuyến kè bảo vệ bờ hữu cửa sông và hệ thống cống tháo lũ kết hợp thông thuyền, tổng kinh phí khoảng 100 tỷ đồng. Chính quyền và người dân đều mong dự án được triển khai sớm để ổn định cuộc sống.

Cách đó không xa, xã Bắc Trạch cũng đang oằn mình trước tình trạng biển lấn trên gần 7 km bờ biển. Tại khu vực đền thờ Ngư Ông (thôn Thanh Xuân), nếu trước đây sân đền cách mép nước khoảng 200 m thì nay chỉ còn vài bước chân.

Sóng biển đánh nứt nền sân và ăn sâu vào móng công trình. “Biển mỗi năm lấn thêm cả chục mét, ai cũng sợ đền bị cuốn trôi bất cứ lúc nào”, ông Hoàng Văn Hải, Trưởng thôn, lo lắng.

Khoảng 450 hộ dân với gần 1.800 nhân khẩu đang bị uy hiếp trực tiếp. Nhiều vùng nuôi tôm trị giá hàng chục tỷ đồng bị xóa sổ chỉ sau một mùa sóng lớn. Rừng phi lao phòng hộ – “lá chắn xanh” của địa phương – gần như biến mất.

Những rừng phi lao chắn cát đã bị nước biển nuốt chửng (Ảnh TG)

Tỉnh Quảng Trị đã thống nhất đưa dự án xây dựng tuyến kè kiên cố dài 1 km bảo vệ đền Ngư Ông vào kế hoạch đầu tư công trung hạn 2026–2030, với tổng vốn 160 tỷ đồng. Đây được xem là giải pháp căn cơ giúp ngăn chặn đà sạt lở và bảo vệ dân cư.

Trong khi chờ dự án triển khai, sóng biển vẫn ngày đêm ngoạm sâu vào đất liền. Nỗi lo mất nhà, mất đất sản xuất và mất cả không gian văn hóa truyền đời vẫn đè nặng lên người dân ven biển Quảng Trị. Chính quyền khẳng định sẽ tiếp tục kiến nghị tỉnh và Trung ương ưu tiên nguồn lực cho các tuyến kè cấp bách.

“Biển lấn mỗi năm hàng chục mét”

Theo người dân địa phương, tại nhiều điểm xói lở ở Đông Trạch và Bắc Trạch, biển mỗi năm ăn sâu từ 10–20 m vào đất liền. Nhiều khu vực rừng phi lao phòng hộ chỉ trong vài mùa mưa bão đã bị “xóa sổ”, khiến khu dân cư đứng trước nguy cơ bị sóng đánh trực diện nếu không có tuyến kè kiên cố.

VĨNH QUÝ