Biện pháp phạt vi phạm giao thông được nhiều nước áp dụng
Mới đây, UBND TP.HCM đã giao Công an thành phố phối hợp với các Sở, ngành nghiên cứu, đề xuất bổ sung hình thức phạt lao động công ích với người vi phạm giao thông. Trong thực tế, nhiều quốc gia trên thế giới đã áp dụng hình phạt này.

Ảnh minh họa
Lao động công ích thay cho nộp tiền phạt
Ở một số bang tại Mỹ, nếu vi phạm giao thông nhẹ như chạy quá tốc độ ở mức thấp hoặc đỗ xe sai quy định, người tham gia giao thông có thể bị phạt lao động công ích, còn gọi là phục vụ cộng đồng.
Tại thành phố Baton Rouge (bang Louisiana), người lần đầu vi phạm nồng độ cồn khi lái xe có thể phải thực hiện 32 giờ phục vụ cộng đồng, nếu tái phạm có thể lên đến 240 giờ. Một số địa phương còn cho phép quy đổi tiền phạt thành giờ công theo mức lương tối thiểu.
Khi bị tuyên án lao động công ích, người vi phạm sẽ nhận quyết định chính thức ghi rõ thông tin, bao gồm số giờ phải thực hiện, thời hạn hoàn thành, địa điểm được chỉ định (công viên, trường học, bệnh viện công, kho thực phẩm cộng đồng hoặc trung tâm hỗ trợ người vô gia cư).
Với hình thức này, người bị phạt phải dọn rác, sơn lại hàng rào, lau chùi graffiti trên tường, sắp xếp tài liệu trong bệnh viện, trường học, phân phát thực phẩm cho người nghèo, phát tờ rơi tuyên truyền về an toàn giao thông.
Sau khi đăng kí với phòng giám sát cộng đồng, người vi phạm được phân công công việc cụ thể. Trong quá trình lao động công ích, luôn có giám sát viên hoặc cán bộ cộng đồng quản lý, giám sát.
Sau mỗi buổi lao động, người vi phạm ký xác nhận vào phiếu chấm công. Giám sát viên của cơ quan, tổ chức nơi họ lao động cũng phải ký xác nhận. Khi hoàn thành đủ số giờ, toàn bộ hồ sơ được nộp về tòa án hoặc cơ quan quản chế để đối chiếu.
Trong trường hợp bỏ buổi, thiếu giờ hoặc không chấm công (không hoàn thành), người vi phạm có thể bị phạt bổ sung, tăng thời lượng lao động hoặc thậm chí chuyển thành tù giam.
Tài xế say rượu phải dọn nhà xác
Ở một số quốc gia, tài xế say rượu phải lao động công ích tại nhà xác. Đây là một biện pháp mang tính răn đe mạnh mẽ.
Từ năm 2016, người vi phạm giao thông tại Thái Lan có thể phải lau giường, di chuyển thi hài, dọn dẹp, thậm chí đứng quanh thi thể nạn nhân tai nạn giao thông để cảm nhận trực tiếp hậu quả của hành vi lái xe khi say xỉn.
Ở Đài Loan, nhiều địa phương như Đài Đông, Cao Hùng, Đài Bắc áp dụng hình thức cho tài xế lau dọn khu vực nhà xác, phòng ướp xác hoặc lò hỏa táng. Sau đó, người vi phạm còn phải tham gia tư vấn tâm lý và giáo dục cộng đồng.
Thành phố Nairobi ở Kenya từng đề xuất yêu cầu tài xế say xỉn dọn dẹp hoặc làm việc hành chính trong nhà xác quận nhằm nâng cao ý thức và giảm tai nạn do rượu bia.
Hình phạt lao động công ích tại nhà xác được nhiều chuyên gia đánh giá có tác động mạnh hơn các biện pháp phạt tiền hay tước bằng đơn thuần. Sau khi trải qua lao động công ích bằng hình thức này, nhiều tài xếcho biết họ rất ám ảnh và sợ hãi, từ đó cam kết không tái phạm…
Lao động công ích được đánh giá cao nhờ tính giáo dục, răn đe, vừa giúp người vi phạm trải nghiệm trách nhiệm cộng đồng, vừa giảm gánh nặng tài chính cho người thu nhập thấp, đồng thời bổ sung nhân lực cho xã hội.
TP.HCM có thể tham khảo, học hỏi kinh nghiệm của một số quốc gia trên thế giới nếu bổ sung hình thức phạt lao động công ích đối với người vi phạm giao thông trong thời gian tới.