Biểu thuế thu nhập cá nhân giảm còn 5 bậc, thuế suất cao nhất 35%: Đã hợp lý hay chưa?

Bộ Tài chính vừa xin ý kiến các thành viên Chính phủ dự thảo một số nội dung tiếp thu, giải trình về dự án luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), để báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

"Giảm mức thuế suất 35% là giảm thuế cho người giàu"

Trên cơ sở tổng hợp ý kiến, Bộ Tài chính đã rà soát và điều chỉnh biểu thuế thu nhập cá nhân theo hướng giảm số bậc từ 7 xuống còn 5 bậc, đồng thời nới rộng khoảng cách giữa các bậc và điều chỉnh mức thuế suất nhằm đảm bảo mọi người nộp thuế đều được giảm so với hiện hành.

Đáng chú ý, Bộ Tài chính đã điều chỉnh hai bậc thuế suất. Cụ thể, thuế suất 15% (bậc 2) giảm xuống còn 10% và thuế suất 25% (bậc 3) giảm còn 20%.

Theo cơ quan soạn thảo, biểu thuế mới sẽ giúp mọi cá nhân giảm số tiền phải nộp, đồng thời khắc phục tình trạng mức thuế tăng vọt giữa các bậc như hiện nay.

Biểu thuế lũy tiến 5 bậc theo đề xuất mới nhất của Bộ Tài chính.

Với mức thuế suất cao nhất 35% ở bậc 5, Bộ Tài chính khẳng định "đây là đề xuất hợp lý". Đó là mức thuế suất trung bình, không quá cao cũng không thấp so với các nước trên thế giới cũng như trong khu vực ASEAN (một số nước trong khu vực như Thái Lan, Indonesia, Philippines cũng đang quy định mức thuế suất ở bậc thuế cao nhất là 35%; Trung Quốc là 45%).

"Ngoài ra, trường hợp điều chỉnh mức 35% xuống 30% thì sẽ bị cho rằng là chính sách giảm thuế cho người giàu", Bộ Tài chính nhấn mạnh.

Người có thu nhập trung bình được giảm gánh nặng thuế

Nhiều chuyên gia đánh giá, việc rút gọn số bậc và mở rộng khoảng cách thu nhập là hướng tiếp cận hợp lý nhằm bảo đảm tính minh bạch và giảm sự phức tạp trong áp dụng.

Các chuyên gia nhận định rằng đề xuất giảm thuế suất ở một số bậc không chỉ giúp giảm nghĩa vụ thuế cho người nộp, mà còn tạo động lực khuyến khích lao động có trình độ, kỹ năng nâng cao năng suất, qua đó đóng góp nhiều hơn cho nền kinh tế.

Chủ tịch Hội tư vấn Thuế Việt Nam Nguyễn Thị Cúc phân tích, việc thiết kế khoảng cách giữa các bậc đã phản ánh đúng khả năng đóng góp. Khi các bậc tính thuế được cân nhắc giãn rộng sẽ giảm mức điều tiết đối với khoản thu nhập từ tiền lương tiền công.

Nói thêm, bà Cúc cho hay, người làm công ăn lương có thu nhập trung bình khá đa phần đều thuộc đối tượng chịu thuế bậc 2 và 3 trong biểu thuế mới.

Khi thuế suất bậc 2 giảm từ 15% xuống 10%, giúp nhóm lao động đang chịu gánh nặng thuế lớn nhất được giảm đáng kể số thuế phải nộp mỗi tháng.

Còn với thuế suất bậc 3 giảm từ 25% xuống 20% sẽ tạo dư địa tài chính cho nhóm lao động có thu nhập khá, thường chiếm tỷ lệ lớn trong khối văn phòng, tài chính, kỹ thuật, công nghệ.

"Biểu thuế khá phù hợp với xu hướng quốc tế về cải thiện môi trường thuế nhằm hỗ trợ tầng lớp thu nhập trung bình, nhóm có vai trò quan trọng trong tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế".

Còn luật sư Hà Huy Phong, Chủ tịch Công ty Luật TNHH Inteco cho rằng việc rút gọn bậc thuế đi kèm với việc nới rộng khoảng cách thu nhập giữa các bậc và điều chỉnh thuế suất ở một số bậc sẽ có khả năng làm giảm thu ngân sách trong ngắn hạn.

Song, việc này sẽ tạo lợi ích cho đối tượng nộp thuế, đặc biệt là nhóm thu nhập trung bình và trung bình cao. Trong dài hạn, việc điều chỉnh số bậc tính thuế có khả năng tăng thu gián tiếp và ổn định hơn trong dài hạn.

"Số tiền thuế được giảm sẽ kích thích tăng chi tiêu tiêu dùng hoặc đầu tư. Nếu chúng ta kích thích được chi tiêu sẽ tạo sự vận động tốt hơn trong hoạt động luân chuyển tiền tệ và kích thích tăng trưởng", luật sư Phong đánh giá.

Bên cạnh đó, việc giảm độ dốc lũy tiến (thuế suất tăng chậm hơn) sẽ giúp khuyến khích người có trình độ chuyên môn cao, thu nhập lớn ở lại và đóng góp cho nền kinh tế trong nước, qua đó duy trì và phát triển nguồn thu bền vững từ nhóm thu nhập cao.

Một số chuyên gia cho rằng, giảm mức thuế suất ở bậc 2 và 3 sẽ giúp người dân giảm gánh nặng thuế. Ảnh: MINH TRÚC

Cần giãn thu nhập chịu thuế để không nhảy bậc

Có ý kiến khác, TS Nguyễn Ngọc Tú, giảng viên Trường ĐH Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội lại cho rằng cơ quan soạn thảo nên thiết kế lại thuế suất giữa các bậc sao cho tránh gánh nặng cho người nộp thuế.

Theo ông Tú, 3 bậc thuế đầu tiên rơi vào số đông người có thu nhập ở mức trung bình nhưng lại tăng sốc khi mỗi bậc nhảy tới 10% (bậc 2, 3, 4). Chưa kể khoảng cách thu nhập ở từng bậc thuế quá sát cũng khiến áp lực thuế, áp lực nhảy bậc tăng.

"Dự thảo luật Thuế TNCN đang để khoảng cách thu nhập từng bậc thuế là 10, 20, 30, 40 triệu đồng. Khoảng cách này cần giãn lớn hơn để giảm nghĩa vụ thuế đối với người làm công ăn lương", ông Tú nói.

Do đó, ông đề xuất các mức thu nhập chịu thuế là bậc 1 trên 20 triệu đồng, bậc 2 từ 20-70 triệu đồng, bậc 3 từ 70-120 triệu đồng, bậc 4 từ 120-180 triệu đồng, bậc 5 trên 180 triệu đồng.

"Việc giảm thuế suất, giãn thu nhập giữa các bậc để người nộp thuế không bị nhảy bậc một cách đột ngột, thể hiện khoan sức dân. Thu nhập giữa các bậc ngắn quá thì nhảy bậc tăng nhanh, đồng nghĩa tỷ lệ thuế trên thu nhập vì thế mà tăng lên".

Luật sư Trần Xoa, Giám đốc Công ty Luật Minh Đăng Quang cũng cho rằng biểu thuế suất mới nhảy bậc khá nhanh ở bậc 2 lên 3 và bậc 3 lên 4 (đều là 10%), trong khi bậc 1 lên 2 và bậc 4 lên 5 chỉ là 5%.

Ngoài ra, biểu thuế suất mới đưa ra khoảng cách thu nhập ở từng bậc thuế thấp nên số lượng người rơi vào bậc 1 và 2 khá nhiều.

Ông Trần Xoa kiến nghị cần tăng thu nhập giữa các bậc thuế lên mức 20, 30, 40, 50 triệu đồng, đồng thời điều chỉnh thuế suất giữa các bậc.

Cụ thể, theo vị này, bậc 1, thu nhập tính thuế đến 20 triệu đồng, thuế suất 5%; bậc 2, thu nhập từ 20-50 triệu đồng, thuế suất 10%; bậc 3, thu nhập từ 40-80 triệu đồng, thuế suất 15%; bậc 4, thu nhập từ 80-120 triệu đồng, thuế suất 20%; bậc 5, thu nhập trên 120 triệu đồng, thuế suất 30%.

MINH TRÚC