Biểu tình Hongkong trước lễ kỷ niệm 70 năm Quốc khánh Trung Quốc

Cuộc biểu tình dịp kỷ niệm 5 năm phong trào Dù vàng

Những đám đông lớn những người biểu tình đã tập trung lại để kỷ niệm 5 năm ngày diễn ra cuộc biểu tình của phong trào Dù vàng - môt chiến dịch ủng hộ dân chủ thất bại vào năm 2014 đặt nền móng cho các cuộc biểu tình lớn hiện đang nhấn chìm trung tâm tài chính Hongkong.

Cảnh sát sử dụng vòi rồng và hơi cay với những người biểu tình quá khích

Hàng chục ngàn người chen chúc vào một công viên bên ngoài quốc hội của thành phố, từng là địa điểm trung tâm của các cuộc biểu tình Dù vàng năm 2014. Những đám đông khác đã chiếm trọn con đường chính đối diện tòa nhà với các nhóm hoạt động mạnh mẽ đeo mặt nạ đã ném gạch và bom xăng vào Văn phòng Chính phủ Trung ương gần đó.

Cảnh sát đã đáp trả bằng hơi cay và vòi rồng phun nước pha dung dịch hạt tiêu, mặc dù đám đông đã nhanh chóng giải tán khi nhìn thấy cảnh sát chống bạo động. Những cảnh này gợi nhớ đến Phong trào Dù vàng năm 2014, được đặt theo tên của công cụ phổ biến mà mọi người dùng để tự vệ từ cảnh sát - những chiếc ô màu vàng.

Cả hai cuộc biểu tình năm 2014 và các cuộc biểu tình hiện nay đều được khởi động bởi lo ngại rằng Bắc Kinh đang lấy mất dần các quyền tự do trong thành phố bán tự trị này của Trung Quốc và thất vọng về việc không có bầu cử trực tiếp. Nhưng tính chất của các cuộc biểu tình đã trở nên cứng rắn hơn rõ rệt trong những năm qua.

Cả hai cuộc biểu tình năm 2014 và các cuộc biểu tình hiện nay đều được thúc đẩy bởi lo ngại rằng Bắc Kinh đang làm xói mòn các quyền tự do trong thành phố bán tự trị này của Trung Quốc

So với cuộc xung đột hiện tại - nơi các vụ đụng độ trên đường phố đã diễn ra trong 16 tuần liên tiếp - cuộc biểu tình năm 2014 nổi tiếng vì học sinh, sinh viên phải hoàn thành bài tập trong trại và cảnh sát chủ yếu tránh xung đột trực tiếp trong thời gian 79 ngày thành phố bị tê liệt. Các cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ vào mùa hè năm nay rõ ràng là gay gắt hơn, với các cuộc đụng độ ngày càng gia tăng và Bắc Kinh đưa ra những cảnh báo ngày càng chói tai.

Chưa thấy tín hiệu lắng xuống

"Tôi nghĩ mọi người đã chuẩn bị cho một cuộc chiến lâu dài, bởi không dễ để có được nền dân chủ từ Trung Quốc", một kỹ sư 29 tuổi nói với phóng viên. Cô nói rằng, cô hầu như đã ngồi ngoài cuộc biểu tình năm 2014 nhưng cảm thấy bị buộc phải tham gia các cuộc xuống đường vào mùa hè này, đặc biệt là sau khi cảnh sát bị buộc tội phản ứng quá chậm với một nhóm người ủng hộ Bắc Kinh đã tấn công người biểu tình vào cuối tháng 7. "Hành vi của cảnh sát là một chất xúc tác chính cho những người tham gia biểu tình sau," cô nói.

Hàng trăm tràn ra một con đường chính bên ngoài Văn phòng chính phủ của thành phố

Nhiều người nói rằng việc Bắc Kinh từ chối cấp quyền dân chủ cho Hongkong - cùng với sự xói mòn liên tục của các quyền tự do - đã làm củng cố thêm quyết tâm của họ. "Nếu người Hongkong có thể đạt được yêu cầu của mình bằng những hành động hòa bình, hợp lý và không bạo lực, thì tất nhiên chúng tôi sẽ không cần phải sử dụng các cách tiếp cận gay gắt hơn", một sinh viên 20 tuổi nói với AFP. "Nhìn lại thì phong trào Dù vàng đã không đạt được thành tựu nào cả."

Sáng thứ Bảy (28/9), Joshua Wong, một cựu lãnh đạo sinh viên nổi tiếng, người đã phải chịu án tù ngắn vì tổ chức các cuộc biểu tình năm 2014, tuyên bố sẽ tham gia cuộc bầu cử hội đồng quận sắp tới. Joshua Wong mới trở về từ Hoa Kỳ, nơi ông đã làm chứng trước một ủy ban của Quốc hội về việc các quyền tự do ở Hongkong bị hạn chế, khiến Bắc Kinh tức giận.

Chuẩn bị cho Quốc khánh Trung Quốc

Các nhà hoạt động đang lên kế hoạch tăng cường các cuộc biểu tình của họ trong những ngày tới khi Bắc Kinh đang chuẩn bị một cuộc diễu hành quân sự khổng lồ vào thứ ba (1/10) để kỷ niệm 70 năm Quốc khánh Trung Quốc. Những người biểu tình dân chủ đang có kế hoạch quyết tâm lấy đi sự tỏa sáng của lễ hội, với nhiều tiếng hét "hãy tiết kiệm năng lượng của bạn!" vào tối thứ bảy khi họ thay quần áo và giải tán. Các cuộc mít tinh được lên kế hoạch cho Chủ nhật (29/9) để đánh dấu một ngày chống toàn trị toàn cầu.

Các sinh viên cũng lên kế hoạch bãi khóa vào thứ Hai trong khi các bảng tin trực tuyến - được sử dụng để tổ chức các cuộc biểu tình chủ yếu là lãnh đạo - đã tràn ngập các lời kêu gọi làm gián đoạn lễ kỷ niệm 70 năm Quốc khánh Trung Quốc.

Nhiều người biểu tình nói rằng việc Bắc Kinh từ chối trao quyền dân chủ cùng với sự xói mòn liên tục của các quyền tự do đã củng cố quyết tâm của họ

Biểu tình tại Hongkong năm 2019 còn gọi là Phong trào chống dẫn độ, là một loạt các cuộc biểu tình hiện đang diễn ra ở Hongkong và các thành phố khác trên thế giới chống lại dự luật dẫn độ do chính phủ Hồng Kông đề xuất vào năm 2019. Phong trào này là thách thức lớn nhất đối với sự cai trị của Trung Quốc kể từ khi thành phố được Anh trao trả vào năm 1997 và không có dấu hiệu kết thúc. Theo thỏa thuận đã ký với Anh trước khi bàn giao, Hongkong được phép giữ các quyền tự do độc nhất của mình trong 50 năm. Nhưng các nhà hoạt động dân chủ cáo buộc Bắc Kinh từ bỏ những lời hứa đó bằng cách thắt chặt kiểm soát chính trị đối với lãnh thổ bán tự trị và từ chối lời kêu gọi quyền bầu cử phổ thông.

Trưởng đặc khu Carrie Lam tuyên bố rút dự luật dẫn độ trong bài phát biểu được phát trên truyền hình chiều 4/9, đáp ứng một yêu sách của những người biểu tình. Việc Trưởng đặc khu hành chính Hongkong tuyên bố rút dự luật dẫn độ đồng nghĩa với việc chính quyền Hongkong cuối cùng đã chấp thuận 1 trong 5 yêu cầu của người biểu tình. Ngoài yêu cầu chính thức rút dự luật dẫn độ, người biểu tình còn đòi chính quyền Hongkong phải thành lập một ủy ban độc lập với cảnh sát để điều tra các hành vi bạo lực của cảnh sát khi đối phó với người biểu tình; ân xá cho 1.500 người biểu tình bị bắt; chấm dứt việc gọi các cuộc biểu tình là các cuộc nổi loạn và khởi động lại tiến trình cải cách chính trị đang bị đình trệ. Bắc Kinh và lãnh đạo địa phương Carrie Lam đã nhiều lần bác bỏ những yêu cầu đó.

Trâm Anh (theo AFP)