Biểu tượng cho sự tăng trưởng của Mandalay sụp đổ sau trận động đất kinh hoàng
Sự sụp đổ của khu phức hợp Sky Villa tại thành phố Mandalay, Myanmar, đã chôn vùi một số lượng người chưa rõ trong trận động đất vào ngày 28/3, khiến cho khoảng 3.000 người thiệt mạng.
Các đội cứu hộ nỗ lực cứu những cư dân bị mắc kẹt dưới đống đổ nát của tòa nhà Sky Villa Condominium ở Mandalay, Myanmar trong hôm 31/3. Ảnh: AFP.
Khu chung cư 12 tầng Sky Villa được quảng bá là một nơi có "nền móng chịu được động đất". Nó có quầy bar trên mái lớn nhất tại thành phố Mandalay, miền Trung Myanmar và một phòng gym với thiết bị tập luyện hiện đại.
Giờ đây, nó đã trở thành một ngôi mộ.
Sky Villa, được xây dựng vào năm 2017, là một trong những khu vực bị tàn phá nặng nề nhất trong trận động đất thảm khốc vào 28/3, khiến cho khoảng 3.000 người chết, theo con số thống kê vào ngày 2/4. Cho đến tuần trước, nó vẫn là biểu tượng của sự đô thị hóa nhanh chóng của thành phố này mặc dù đã trải qua 4 năm nội chiến.
Khi trận động đất tàn phá Myanmar, 5 tầng của khu chung cư đã trôi xuống lòng đất. Vào ngày 1/4, không khí nặng mùi tử khí, mùi hôi càng trở nên tồi tệ hơn dưới cái nóng khoảng 40 độ C, khi các thành viên gia đình tuyệt vọng bao quanh đống đổ nát của tòa nhà để tìm người thân.
“Xin hãy nhanh lên!”, ông Sai Myo Tun, người đang tìm kiếm em gái, hét lên với các tình nguyện viên đội mũ bảo hiểm màu vàng và những nhân viên cứu hộ người Trung Quốc đang cố gắng tháo dỡ đống bê tông, mảnh vụn và thép. “Em gái tôi có thể vẫn còn sống nếu các bạn làm nhanh lên”.
Ông Sai Myo Tun nói rằng em gái ông, đang mang thai 3 tháng, và chồng cô ấy bị mắc kẹt dưới tòa nhà. Ông cho biết em gái ông đã mua một căn hộ tại Sky Villa vào năm ngoái. Số người có thể bị chôn vùi dưới đống đổ nát vẫn chưa rõ.
“Các đội cứu hộ nói rằng có thể không còn ai sống sót”, ông nói. “Nhưng tôi vẫn giữ hy vọng”.
Trong những năm gần đây, Mandalay đã chứng kiến sự bùng nổ xây dựng, các câu lạc bộ đêm sang trọng và các tòa nhà chung cư mọc lên là dấu hiệu của sự gia tăng sự di chuyển xã hội. Là trung tâm văn hóa Phật giáo và là thủ đô hoàng gia cuối cùng trước khi bị Đế quốc Anh xâm chiếm vào năm 1885, Mandalay là một thành phố rộng lớn với khoảng 1,5 triệu dân và là nơi sinh sống của nhiều tôn giáo và dân tộc. Trong đó có nhiều người Trung Quốc đến vào thế kỷ 20.
Kể từ khi quân đội cướp chính quyền trong cuộc đảo chính cách đây 4 năm, Mandalay cũng đã trở thành trung tâm của phong trào kháng chiến.
Hôm nay, nó là một thành phố tan hoang. Vào 1/4, một mỏ vàng sụp đổ tại thị trấn Singu của Mandalay, khiến 27 người thiệt mạng, theo nhóm cứu hộ Myanmar Let Pan Hla. Trong nhiều ngày, các tình nguyện viên đã lục tung đống đổ nát của các tòa nhà sụp đổ bằng tay không. Máy móc hạng nặng cuối cùng đã đến vào ngày 29/3 cùng với một đội cứu hộ từ Trung Quốc.
“Mùi tử thi đang ngày càng mạnh, nên tôi nghĩ sẽ không còn ai sống sót”, ông Kyaw Gyi, một tình nguyện viên tham gia cứu hộ tại Sky Villa, cho biết. Vào sáng ngày 1/4, ông nói rằng một con mèo đã sống sót, nhưng không tìm thấy người sống sót nào. “Tôi ước tính ít nhất 100 người vẫn còn trong đó”.
Những quả chuối đã được đặt trên một chiếc bàn gần đống đổ nát của khu chung cư, như một vật phẩm thờ cúng.
Bà Thet Tin, người cho biết con gái và cháu gái của bà bị mắc kẹt dưới tòa nhà, đã gửi lời cầu nguyện tại một ngôi chùa gần đó.
“Lin Lin, con yêu, mẹ ở đây!”, bà hét về phía tòa nhà. “Các đội cứu hộ đang làm việc để cứu con, cố gắng lên nhé!”.
Bà Thet Tin cho biết bà đã không rời khỏi ngôi chùa kể từ ngày xảy ra động đất. “Mỗi ngày, tôi đều cầu nguyện cho chúng”, bà nói.
Sự tàn phá tại Mandalay là rất rộng rãi. Một phân tích của Microsoft AI for Good Lab về Mandalay cho thấy 515 tòa nhà bị hư hại từ 80% đến 100%, và thêm 1.524 tòa nhà bị hư hại từ 20% đến 80%. Không rõ những con số này chiếm bao nhiêu phần trăm tổng số tòa nhà trong thành phố.
Người dân trú ẩn trong một trại lều tạm ở Mandalay trong hôm đầu tuần. Ảnh: AFP.
Các khu vực nông thôn của Mandalay đã bị bỏ qua trong nhiều ngày khi các đội cứu hộ tập trung vào các khu vực trung tâm. Một số khu vực này là những khu nghèo, nơi tập trung nhiều người Hồi giáo, một nhóm thiểu số trong đất nước chủ yếu theo Phật giáo, theo các nhóm cứu trợ.
“Họ không nhận được sự hỗ trợ hay cứu trợ, mặc dù cũng có rất nhiều người chết ở đó”, bà Melody Crisp của tổ chức phi lợi nhuận Thr5ve, giúp đỡ các cộng đồng di cư, cho biết.
Bà nói rằng ở một số khu vực của Mandalay, chính quyền đã yêu cầu người dân trở về nhà trước 10 giờ tối và đe dọa sẽ bắt lính cưỡng bức nếu họ không tuân theo, theo thông tin từ các đầu mối liên hệ của bà trong thành phố.
Ảnh chụp Cung điện Mandalay bị hư hại trong hôm đầu tuần này. Ảnh: AFP.
Nhiều gia đình đang phải ngủ trên vỉa hè trong thành phố, bị muỗi vây quanh vào ban đêm. Người dân lo sợ rằng nước sạch và thực phẩm sẽ sớm cạn kiệt.
Ông Haider Yaqub, giám đốc quốc gia của Plan International tại Myanmar, một tổ chức bảo vệ quyền trẻ em, đã phỏng vấn cư dân để đánh giá nhu cầu của họ. Ông cho biết họ đang rất cần nơi trú ẩn và nhiên liệu để hỗ trợ công tác cứu hộ.
Nhiều công trình sụp đổ là những di tích lịch sử và tôn giáo của đất nước, như các đền thờ Hồi giáo, chùa và tu viện. Trong một video, mọi người đã khóc khi chứng kiến đỉnh một tu viện sụp đổ.
“Trong văn hóa Myanmar, đặc biệt là trong mê tín Phật giáo, khi một tháp chùa sụp từ đỉnh xuống, đó là một điềm xấu rất lớn”, ông Min Zaw Oo, giám đốc điều hành Viện Hòa bình và An ninh Myanmar, một tổ chức nghiên cứu, cho biết.
Nhiều người ở Mandalay không muốn chờ đợi xem số phận sẽ mang đến điều gì nữa. Những dư chấn hàng ngày đã làm họ sợ hãi, và trong những ngày gần đây, nhiều người đã rời khỏi thành phố.
