BIM giúp thúc đẩy chuyển đổi số ngành xây dựng

Cập nhật trạng thái sản xuất, thi công cấu kiện thông qua các ứng dụng QR Code. Ảnh: Xuân Mai

Các chuyên gia cho rằng, việc áp dụng mô hình này sẽ nâng cao năng suất, chất lượng, năng lực cạnh tranh của ngành xây dựng Việt Nam, thúc đẩy chuyển đổi số.

Thuận tiện và cần thiết

Trưởng phòng BIM, Công ty CP Đầu tư xây dựng Xuân Mai Đỗ Thế Anh nhận định, trong lĩnh vực sản xuất bê tông tiền chế, BIM có nhiều ứng dụng đặc biệt hữu ích như tối ưu hóa sản xuất, điều khiển quá trình sản xuất, tăng tính đồng bộ và cải thiện năng suất sản xuất thi công.

Kể từ năm 2014, Xuân Mai Corp đã sử dụng công nghệ BIM để tối ưu hóa toàn bộ quy trình xây dựng từ thiết kế, sản xuất đến thi công. Trong giai đoạn thiết kế, Xuân Mai đã áp dụng BIM để triển khai các hồ sơ thiết kế, kiểm soát xung đột và va chạm, phối hợp 3D đa bộ môn để tăng tính trực quan và kiểm soát phương án thiết kế tốt hơn.

Cùng với đó, Xuân Mai chủ động xây dựng hệ thống quản lý trao đổi BIM chung (CDE) để thuận tiện cho việc áp dụng trong giai đoạn sản xuất, thi công và quản lý điều phối 8 công ty thành viên, cùng với đó là 3 dây chuyền nhà máy sản xuất ở các vùng, vị trí khác nhau.

"Đặc điểm của 1 dự án bê tông tiền chế đó là số lượng cấu kiện rất lớn. Ví dụ với 1 dự án công nghiệp nhỏ có khoảng 1.000 cấu kiện, các dự án nhà cao tầng, công nghiệp lớn sẽ có trên 10.000 cấu kiện. Do đó, để quản lý hiệu quả từ thiết kế, tiến độ, vật tư, chi phí... chính xác và chi tiết, không va chạm, xung đột trong quá trình thi công thì BIM là một giải pháp rất hữu ích" - ông Đỗ Thế Anh chia sẻ.

Trong khi đó, đại diện Công ty CP Xây dựng Coteccons cho biết, với việc là một trong những đơn vị xây lắp với những tòa nhà lớn (iconic) hầu như Coteccons đều tham gia với vai trò tổng thầu nên đây là một trong những cơ hội để BIM được áp dụng.

"Với các dự án lớn, phức tạp hầu như chủ đầu tư và đơn vị thiết kế sử dụng 3D để giải quyết các vấn đề. Ban BIM tại công ty kiểm soát, đảm bảo ít xung đột, tập trung vào mô phỏng dự án và biện pháp phức tạp qua đó giảm thiểu rủi ro, tiết kiệm chi phí tại hiện trường, đồng thời đảm bảo chất lượng thiết kế" - vị này thông tin.

Các chuyên gia trong ngành đánh giá, BIM không chỉ áp dụng trong các dự án xây dựng mà cũng cần thiết trong hệ thống công trình hạ tầng kỹ thuật - nền tảng cho mọi hoạt động của đô thị. Việc áp dụng có thể cho phép xem xét một cách chi tiết tính đồng bộ của hệ thống cơ sở hạ tầng cũng như đảm bảo việc đấu nối hạ tầng giữa các công trình.

Tiết kiệm từ 12% chi phí, nhưng vẫn gặp khó

Tổng kết thực hiện Đề án số 2500/QĐ-TTg ngày 22/12/2016 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án áp dụng BIM trong hoạt động xây dựng và kết quả theo dõi việc áp dụng của Bộ Xây dựng giai đoạn 2017 - 2021 cho thấy, áp dụng mô hình này đã góp phần rút ngắn thời gian và nâng cao chất lượng công tác thiết kế, thi công và quản lý dự án đầu tư xây dựng. Tiết kiệm chi phí dự án đến 12%, rút ngắn thời gian thi công xây dựng từ 12 - 15% so với tiến độ được duyệt...

Tuy nhiên, để có thể áp dụng BIM như một "kim chỉ nam" trong ngành xây dựng, nhiều DN vẫn phải đương đầu với nhiều thử thách, khó khăn. Theo Trưởng ban BIM, Công ty CP Xây dựng Coteccons Nguyễn Khưu Trọng Luật, mặc dù có nhiều lợi ích khi sử dụng nhưng chi phí chiếm 50% phần đầu tư thiết kế khi phải trả cho phần mềm - máy móc, nhân công sử dụng...

Tất cả đều không hề rẻ. Đánh giá về triển vọng phát triển, Phụ trách phát triển khối kiến trúc và xây dựng Việt Nam, Autodesk Asia Pte Ltd Trương Thùy Linh cho biết, thực trạng làm việc trên 2D vẫn khá phổ biến trong ngành xây dựng.

"Để áp dụng BIM hiệu quả, mỗi đơn vị cần xác định 3 yếu tố quan trọng: Nhân lực (100%), quy trình (60%), công cụ (40%). Trong đó, con người là yếu tố then chốt trong quá trình chuyển đổi, đặc biệt ở những vai trò như BIM Modeler, BIM Coordinator và BIM Manager" - bà Trương Thùy Linh chia sẻ.

Đại diện nhiều DN đã đề xuất các bộ, ngành cần hỗ trợ thúc đẩy việc ứng dụng BIM vào các dự án vốn đầu tư công theo Quyết định số 258/QĐ-TTg ngày 17/3/2023 của Thủ tướng Chính phủ; Phối hợp liên bộ để có được hướng dẫn chi tiết cùng khung pháp lý cho hồ sơ BIM, nâng cao nhận thức cho việc phê duyệt, kiểm soát dự án BIM ở các bộ, ngành liên quan.

Thực tế, khi chưa có quy định, tiêu chuẩn để các bên chia sẻ, phối hợp, cập nhật tình hình dự án sẽ khiến các DN "mạnh ai nấy làm", nên các bên tham gia dự án gặp khó khăn trong việc áp dụng, xác định được cách thức tổ chức và quy trình phối hợp làm việc thích hợp cho dự án.

Giám đốc Công ty CP Module9 Đỗ Văn Hải nhìn nhận, việc áp dụng BIM trong dự án gặp nhiều rào cản ngay tại Việt Nam cũng như một số nước trên thế giới. Thực tế đó cho thấy tiêu chuẩn, hướng dẫn cần được ban hành sớm để có thể áp dụng nhanh chóng và hiệu quả trong ngành xây dựng.

Thành Luân