Bình đẳng giới và quyền năng phụ nữ: Chìa khóa vàng để giảm nghèo bền vững

Để đẩy mạnh bình đẳng giới, Hội Liên hiệp phụ nữ (LHPN) Việt Nam và thành phố Hà Nội đã ban hành nhiều định hướng chiến lược nhằm trao quyền kinh tế và hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp, ứng dụng công nghệ số, giúp phụ nữ nghèo vươn lên thoát nghèo bền vững. Hiện thực hóa các chủ trương lớn của Trung ương và thành phố, phường Phú Thượng đang triển khai các mô hình tiên phong để thúc đẩy bình đẳng giới.

Đưa phụ nữ thành chủ thể giảm nghèo và phát triển kinh tế số

Bình đẳng giới không còn là câu chuyện riêng lẻ của một giới hay một tổ chức, mà đã trở thành chiến lược phát triển quốc gia, được lồng ghép trong các chính sách từ cấp Trung ương đến cơ sở. Sự tiến bộ trong công tác bình đẳng giới của Việt Nam đã được cộng đồng quốc tế ghi nhận, song song với những định hướng chỉ đạo mang tính quyết định từ Hội LHPN Việt Nam và thành phố Hà Nội, qua đó đặt phụ nữ vào vị thế chủ thể của công cuộc giảm nghèo và phát triển kinh tế số.

Thống kê cho thấy, vai trò của phụ nữ Việt Nam trong đời sống chính trị và kinh tế đang ngày càng được khẳng định. Tỷ lệ nữ đại biểu Quốc hội khóa XV là 30,26%, đây là thành tựu nổi bật, không chỉ vượt xa mục tiêu 30% mà còn cho thấy sự quan tâm sâu sắc của Đảng và Nhà nước trong công tác quy hoạch, đào tạo và sử dụng cán bộ nữ.

Theo Chỉ số khoảng cách giới toàn cầu năm 2024, Việt Nam hiện xếp thứ 72/146 quốc gia, đồng thời sở hữu tỷ lệ nữ doanh nhân thuộc nhóm cao nhất khu vực, với khoảng 30% tổng số doanh nghiệp có chủ sở hữu là phụ nữ. Sự tăng trưởng này là nền tảng để chuyển các thành tựu chính trị thành lợi ích kinh tế cụ thể cho phụ nữ.

Đông đảo các tầng lớp nhân dân phường Phú Thượng tham dự lễ phát động Tháng hành động với chủ đề: “Bình đẳng giới và an toàn cho phụ nữ, trẻ em gái trong kỷ nguyên số". Ảnh: Nguyên Anh

Hội LHPN Việt Nam đã xác định trao quyền kinh tế cho phụ nữ là giải pháp cốt lõi để xóa đói giảm nghèo bền vững. Định hướng chiến lược tập trung vào việc trao quyền kinh tế thông qua Đề án “Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp” (giai đoạn 2017-2025).

Hiệu quả của công tác này được minh chứng qua số liệu: Chỉ trong một thời gian ngắn, đã có hơn 200.000 phụ nữ được hỗ trợ cơ hội kinh doanh, với tổng nguồn vốn huy động cho khởi sự kinh doanh đạt gần 164 nghìn tỷ đồng. Việc này không chỉ giải quyết sinh kế mà còn góp phần vào thành quả chung của quốc gia. Mặc dù tỷ lệ nghèo đa chiều toàn quốc năm 2024 đã giảm mạnh xuống còn 4,06%, nhưng phần lớn những hộ nghèo dễ bị tổn thương nhất vẫn tập trung vào các nhóm do phụ nữ làm chủ hộ, nhấn mạnh vai trò cấp thiết của các chính sách hỗ trợ tập trung và có lồng ghép yếu tố giới.

Từ thực tế này, Hội LHPN Việt Nam yêu cầu đội ngũ cán bộ phải sâu sát cơ sở, gắn bó mật thiết với hội viên, phụ nữ, nhằm triển khai hiệu quả các hoạt động hỗ trợ sinh kế và vay vốn vi mô. Tín dụng vi mô đóng vai trò quan trọng trong việc tăng quyền năng kinh tế.

Nhiều nghiên cứu trong nước và quốc tế chỉ ra rằng, phụ nữ khi có thu nhập, có xu hướng ưu tiên chi tiêu cho giáo dục, y tế và nhu cầu thiết yếu của gia đình nhiều hơn nam giới. Điều này tạo ra hiệu ứng lan tỏa lâu dài của trao quyền kinh tế cho phụ nữ, nâng cao cơ hội phát triển của trẻ em và phá vỡ chu trình nghèo đói liên thế hệ.

Phó Chủ tịch UBND phường Phú Thượng Bùi Thế Cường trao thẻ bảo hiểm y tế cho người dân có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn phường. Ảnh: Nguyên Anh

Thành phố Hà Nội đã cụ thể hóa các định hướng quốc gia bằng những kế hoạch hành động mang tính đặc thù đô thị. Thành phố ban hành Đề án “Hỗ trợ phụ nữ Thủ đô khởi nghiệp giai đoạn 2018-2025”, tập trung vào việc hỗ trợ vốn, kỹ năng kinh doanh và phát triển các mô hình kinh tế tập thể do phụ nữ tham gia quản lý. Việc này tạo ra chuỗi giá trị ổn định, giảm thiểu rủi ro cho phụ nữ nghèo.

Bên cạnh đó, thành phố đặc biệt chú trọng đến việc nâng cao chất lượng giáo dục và y tế cho phụ nữ và trẻ em. Thành phố cũng quan tâm đến việc hỗ trợ phụ nữ nghèo tiếp cận các chương trình đào tạo nghề chất lượng cao và các chương trình bồi dưỡng kiến thức nâng cao, đặc biệt là kiến thức về công nghệ số.

Với chủ đề Tháng hành động năm 2025 là “Bình đẳng giới và an toàn cho phụ nữ và trẻ em gái trong kỷ nguyên số”, Hà Nội nhấn mạnh cần phải trang bị kiến thức và kỹ năng số cho phụ nữ, vừa để họ nắm bắt cơ hội kinh doanh trực tuyến, vừa để tự bảo vệ mình khỏi các hình thức bạo lực tinh vi trên không gian mạng. Công tác phòng ngừa và ứng phó với bạo lực, được thể hiện qua việc tăng cường tuyên truyền, phổ biến pháp luật về bình đẳng giới, được coi là tiền đề để phụ nữ có thể tập trung phát triển kinh tế.

Biến định hướng thành sức mạnh nội sinh

Thực hiện các định hướng lớn của Trung ương và thành phố về bình đẳng giới, phường Phú Thượng đã trở thành điển hình cho thấy sự chuyển dịch linh hoạt trong việc đưa các định hướng chiến lược của Trung ương và thành phố vào thực tiễn địa phương.

Ngày 11-12, UBND phường Phú Thượng phối hợp với Ủy ban MTTQ Việt Nam phường tổ chức Lễ phát động tháng hành động với chủ đề: “Bình đẳng giới và an toàn cho phụ nữ, trẻ em gái trong kỷ nguyên số”. Tháng hành động được tổ chức nhằm nâng cao vai trò, trách nhiệm và hiệu quả công tác phối hợp của các ban, ngành trong lĩnh vực bình đẳng giới, qua đó huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn dân tham gia thực hiện bình đẳng giới, phòng ngừa và ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới. Từ đó, thúc đẩy hành động của cộng đồng để bảo vệ an toàn cho phụ nữ và trẻ em gái trước các rủi ro, nguy cơ khi tiếp cận các nền tảng trực tuyến.

Tháng hành động cũng hướng tới mục tiêu nâng cao nhận thức để thay đổi các quan niệm, thái độ, hành vi bất bình đẳng về giới, khuyến khích nữ giới tham gia tích cực, chủ động, có kỹ năng an toàn trên các nền tảng trực tuyến, góp phần xây dựng một môi trường bình đẳng, an toàn hơn trong kỷ nguyên số.

Phó Chủ tịch UBND phường Phú Thượng Bùi Thế Cường cho biết, bình đẳng giới được xác định là một nhiệm vụ quan trọng, xuyên suốt trong phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương. Ảnh: Nguyên Anh

Theo Phó Chủ tịch UBND phường Phú Thượng Bùi Thế Cường, bình đẳng giới được xác định là một nhiệm vụ quan trọng, xuyên suốt trong phát triển kinh tế - xã hội.

Phú Thượng đã thực hiện nghiêm túc công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng cán bộ nữ, góp phần củng cố hệ thống chính trị vững mạnh. Tỷ lệ cán bộ nữ tham gia trong hệ thống chính trị của phường tiếp tục có xu hướng tăng, đảm nhiệm các vị trí chủ chốt. Điều này không chỉ là sự tiến bộ về mặt tổ chức mà còn đảm bảo tính lồng ghép giới trong các chính sách.

Sự đóng góp của đội ngũ nữ cán bộ đã góp phần quan trọng nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, đặc biệt trong việc triển khai các chính sách an sinh xã hội, hỗ trợ sinh kế và phòng, chống bạo lực gia đình được thực hiện một cách thực tế và nhân văn hơn, trực tiếp hỗ trợ các đối tượng phụ nữ dễ bị tổn thương, từ đó gián tiếp thúc đẩy giảm nghèo.

Công tác phòng, chống bạo lực trên cơ sở giới được thực hiện đồng bộ, gắn chặt với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”. Phường duy trì và phát huy hiệu quả các mô hình cộng đồng tiêu biểu, như: “Địa chỉ tin cậy tại cộng đồng” hỗ trợ kịp thời các trường hợp nguy cơ bị bạo lực và nhóm “Phụ nữ nòng cốt trong tuyên truyền phòng, chống bạo lực trên cơ sở giới” tham gia truyền thông, vận động hộ gia đình cam kết không bạo lực.

Thông qua các hoạt động đồng bộ và thường xuyên, nhận thức của người dân về bình đẳng giới, phòng, chống bạo lực gia đình ngày càng được nâng cao; các giá trị văn hóa tốt đẹp trong gia đình và cộng đồng được củng cố. Các mô hình hoạt động hiệu quả đã góp phần quan trọng trong việc xây dựng môi trường sống an toàn, lành mạnh, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của phụ nữ và trẻ em trên địa bàn phường, giải phóng phụ nữ khỏi gánh nặng bạo lực để họ toàn tâm, toàn ý phát triển kinh tế.

Trưởng phòng Văn hóa - Xã hội phường Phú Thượng Nguyễn Tiến Mạnh trao thẻ bảo hiểm y tế cho người dân có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn. Ảnh: Nguyên Anh

Đặc biệt, Phú Thượng đã nắm bắt kịp thời xu thế, coi chuyển đổi số là công cụ để rút ngắn con đường thoát nghèo cho phụ nữ. Phường phối hợp tổ chức nhiều hoạt động hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp như hỗ trợ tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi; tập huấn kỹ năng kinh doanh trực tuyến và hướng dẫn sử dụng các nền tảng số trong quảng bá, tiêu thụ sản phẩm.

Đáng chú ý, phường đã đi tiên phong trong việc phát triển các tuyến phố thanh toán không dùng tiền mặt, hướng dẫn ứng dụng phần mềm quản lý bán hàng và các công cụ truyền thông số. Qua đó giúp chị em mạnh dạn khởi nghiệp, phát triển kinh tế hộ gia đình, thích ứng nhanh với xu thế chuyển đổi số, góp phần nâng cao thu nhập và chất lượng cuộc sống, từ đó vươn lên làm chủ kinh tế trong kỷ nguyên số.

Để thực hiện hiệu quả chủ đề Tháng hành động năm 2025: “Bình đẳng giới và an toàn cho phụ nữ và trẻ em gái trong kỷ nguyên số”, UBND phường Phú Thượng cam kết đẩy mạnh chuyển đổi số trong hoạt động quản lý, dịch vụ công và phong trào thi đua. Cùng với việc tăng cường tuyên truyền pháp luật trong môi trường số, phường sẽ phát huy vai trò nêu gương của nam giới trong xây dựng gia đình bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc, nhằm chia sẻ trách nhiệm chăm sóc, giúp phụ nữ có thêm thời gian phát triển kinh tế.

Những hành động cụ thể tại Phú Thượng đã minh chứng rõ ràng, bình đẳng giới không phải là khẩu hiệu, mà là một quy trình hành động được xây dựng trên nền tảng chính sách quốc gia và cụ thể hóa bằng mô hình kinh tế - xã hội hiệu quả tại cơ sở. Đây cũng là lời khẳng định mạnh mẽ nhất cho thông điệp: “Bình đẳng giới - nền tảng của phát triển bền vững và hạnh phúc”.

Hương Ly