Bình Định: Hiệu quả từ mô hình đưa rác thải vào bờ

Ngày 12/6, tại thành phố Quy Nhơn, Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) phối hợp với UBND thành phố Quy Nhơn tổ chức Hội thảo tổng kết dự án "Nhân rộng các mô hình quản lý rác thải tổng hợp thông qua trao quyền cho khối lao động phi chính thức và thúc đẩy kinh tế tuần hoàn".

Theo Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Tự Công Hoàng, khi chính quyền địa phương chủ động, người dân đồng hành, các tổ chức quốc tế và doanh nghiệp cùng chung tay, thì những vấn đề môi trường tưởng chừng nan giải có thể chuyển hóa thành cơ hội phát triển bền vững.

Dự án "Nhân rộng các mô hình quản lý rác thải tổng hợp thông qua trao quyền cho khối lao động phi chính thức và thúc đẩy kinh tế tuần hoàn" được thực hiện tại tỉnh Bình Định từ năm 2021.

Dự án nhằm xây dựng và nhân rộng các mô hình quản lý chất thải bền vững, dựa trên sự tham gia của cộng đồng, trao quyền cho nhóm lao động phi chính thức, tích hợp các nguyên tắc của kinh tế tuần hoàn vào thực tiễn địa phương.

Sau hơn 4 năm triển khai, dự án đã xây dựng và triển khai các mô hình quản lý chất thải, thúc đẩy kinh tế tuần hoàn tại địa phương, như: cơ sở thu hồi vật liệu (MRF), phân loại rác tại nguồn, mô hình tàu cá mang rác vào bờ.

Kết quả: có gần 9.000 hộ dân tại phường Ngô Mây và Nguyễn Văn Cừ đã thay đổi thói quen, chủ động phân loại rác tại nguồn.

Hàng trăm cơ sở sản xuất, kinh doanh tham gia vào chuỗi phân loại, giảm thiểu rác thải nhựa ra môi trường. Cơ sở thu hồi vật liệu tái chế (MRF) tại Long Mỹ với công suất 2 tấn nhựa/ngày đang vận hành hiệu quả, biến "rác thành tiền".

Tàu cá của ngư dân Bình Định gom rác thải vào bờ.

Đặc biệt, mô hình "Tàu cá mang rác nhựa về bờ" tại Cảng cá Quy Nhơn chỉ sau 6 tháng triển khai đã có 153 lượt tàu đã tham gia, thu gom hơn 2 tấn rác thải nhựa sinh hoạt; qua đó, không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm đại dương, mô hình còn nâng cao nhận thức và trách nhiệm của ngư dân về bảo vệ môi trường biển.

Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Tự Công Hoàng khẳng định: Dự án này có ý nghĩa đặc biệt – không chỉ về mặt môi trường, mà còn là lời khẳng định về cam kết của tỉnh Bình Định trong thúc đẩy phát triển bền vững, kinh tế tuần hoàn và quản trị môi trường.

Ông Patrick Harveman, Phó trưởng đại diện thường trú UNDP đánh giá cao việc dự án không chỉ tập trung vào khía cạnh kỹ thuật mà còn thay đổi căn bản nhận thức và văn hóa sinh hoạt của cộng đồng.

Trong khi đó, ông Erlend Skutlaberg - Bí thư thứ nhất, Đại sứ quán Na Uy tại Việt Nam ghi nhận những thành công nổi bật trong việc xây dựng nhà máy tái chế và trao quyền cho người lao động phi chính thức, đồng thời bày tỏ hy vọng mô hình Quy Nhơn sẽ truyền cảm hứng cho các địa phương khác.

Dù đã đạt những kết quả đạt được, tuy nhiên dự án vẫn còn đó những thách thức. Đó là còn nhiều khó khăn như việc phân loại rác tại nguồn chưa đạt hiệu quả mong muốn; hay như việc hỗ trợ cho nhóm lao động phi chính thức chưa thực sự đồng bộ để họ chính thức tham gia vào hệ thống.

Do đó, các địa phương, đơn vị cần đổi mới cách tiếp cận, xây dựng chương trình đồng bộ, tăng cường truyền thông, nâng cao nhận thức cộng đồng, hoàn thiện chính sách, các quy định có liên quan để quản lý hiệu quả các vấn đề về rác thải.

Quang cảnh Hội thảo.

Tại hội thảo, các chuyên gia, nhà quản lý đã tập trung thảo luận và chia sẻ các kinh nghiệm, các mô hình hay, cách làm hiệu quả, tham gia các ý kiến để cùng nhau khắc phục hạn chế và nhân rộng mô hình.

Lãnh đạo tỉnh Bình Định cam kết sẽ tiếp tục chủ động phối hợp với UNDP và các chuyên gia để trao đổi, đề xuất giải pháp phù hợp với điều kiện thực tiễn của tỉnh, hướng tới nhân rộng mô hình một cách bền vững, hiệu quả, phù hợp với mô hình chính quyền 2 cấp trong thời gian tới.

Thu Loan