Bình xét danh hiệu văn hóa: Thực chất, khách quan

Những ngày cuối tháng 10, tại thôn 3 (xã Chư Prông), hoạt động bình xét “Gia đình văn hóa” diễn ra sôi nổi, cởi mở. Từng hộ dân được đánh giá, thảo luận, góp ý công khai ngay tại cuộc họp thôn hoặc đến từng hộ.

Ông Trần Quang Nguyên chia sẻ: “Hằng năm, gia đình tôi đều đăng ký xây dựng “Gia đình văn hóa”. Việc được công nhận không chỉ là niềm tự hào mà còn là động lực để chúng tôi tiếp tục giữ gìn nếp sống văn minh, phát triển kinh tế, xây dựng gia đình hạnh phúc”.

Ông Dương Bá Dũng (bìa trái) cùng Ban Nhân dân thôn 3, xã Chư Prông họp bàn đưa ra việc bình xét các danh hiệu văn hóa của thôn năm 2025. Ảnh: Đinh Yến

Theo ông Dương Bá Dũng-Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng thôn 3, năm 2024, thôn có 489/520 hộ đạt danh hiệu “Gia đình văn hóa”. Điều đáng quý là phong trào này thực sự đi vào chiều sâu, không còn mang tính hình thức.

“Người dân chủ động thực hiện hương ước, quy ước của thôn; tích cực tham gia các hoạt động cộng đồng và thi đua phát triển kinh tế. Trước khi bình xét, thôn tổ chức họp toàn thể để công khai kết quả.

Sau đó, niêm yết danh sách 10 ngày tại nhà văn hóa thôn. Khi danh sách được thống nhất cao thì chuyển về UBND xã để công nhận danh hiệu văn hóa”-ông Dũng nhấn mạnh.

Tại xã Ia O, việc bình xét các danh hiệu văn hóa cũng được thực hiện một cách chặt chẽ, đúng quy định. Phó Chủ tịch UBND xã Nguyễn Xuân Tuấn cho biết: Căn cứ quy định về xét tặng danh hiệu “Gia đình văn hóa”, “Thôn, làng văn hóa”, xã đã xây dựng kế hoạch cụ thể, giao trách nhiệm rõ ràng cho từng thành viên của Ban Chỉ đạo.

Tất cả quá trình đều đảm bảo trung thực, khách quan, công khai và công bằng. Đặc biệt, chỉ xét tặng cho những hộ đăng ký và đạt đủ tiêu chí theo thang bảng điểm.

“Từ sự nghiêm túc đó, chất lượng các danh hiệu văn hóa tại xã Ia O ngày càng được nâng cao. Các thôn, làng không chỉ chú trọng thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội, mà còn quan tâm bảo vệ môi trường, phát triển sản xuất, giữ gìn an ninh trật tự.

Nhờ vậy, phong trào xây dựng đời sống văn hóa thực sự lan tỏa, gắn liền với việc nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân”-ông Tuấn nói.

Tại xã Bình Khê, Ban Chỉ đạo phong trào cũng triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để nâng cao hiệu quả bình xét. Toàn xã hiện có 5.586 hộ với 21.680 nhân khẩu đều đăng ký xây dựng gia đình văn hóa; 10/10 thôn đăng ký phấn đấu tiếp tục đạt danh hiệu văn hóa năm 2025.

Ông Nguyễn Thành Nhân-Trưởng Phòng Văn hóa-Xã hội xã Bình Khê-cho hay: “Chúng tôi đặc biệt chú trọng công tác hướng dẫn, kiểm tra, giám sát. Ban Chỉ đạo xã phân công cán bộ phụ trách từng địa bàn, thường xuyên nắm tình hình, phát hiện vướng mắc để kịp thời hỗ trợ, tháo gỡ. Việc bình xét được thực hiện nghiêm túc, tránh tình trạng nể nang, cào bằng”.

Theo bà Lê Thị Thu Hương-Phó Giám đốc Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch, hằng năm, Sở đều ban hành văn bản hướng dẫn quy trình bình xét, công nhận danh hiệu văn hóa theo đúng quy định mới nhất.

Đồng thời, tổ chức các đợt kiểm tra, tập huấn cho Ban chỉ đạo cấp huyện, xã để bảo đảm sự thống nhất trong cách làm. Mục tiêu là làm sao các danh hiệu thực sự phản ánh đúng chất lượng đời sống văn hóa ở cơ sở, không chạy theo số lượng hay thành tích.

Cũng theo bà Hương, để việc bình xét đạt hiệu quả, cần tăng cường tuyên truyền để người dân hiểu rõ ý nghĩa của phong trào và quyền lợi, trách nhiệm của mỗi cá nhân, gia đình, khu dân cư. Khi người dân tự giác đăng ký, tự đánh giá, tự giám sát và tự xét danh hiệu đạt được thì phong trào mới thực sự có chiều sâu, mang tính lan tỏa.

Thực tế cho thấy, ở nhiều địa phương trong tỉnh, phong trào xây dựng đời sống văn hóa đã trở thành nền tảng vững chắc để phát triển xã hội toàn diện. Các tiêu chí bình xét ngày càng được cụ thể hóa, gắn liền với các phong trào khác.

Tại các thôn, làng, việc tổ chức bình xét được gắn với Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc. Đây không chỉ là dịp để tôn vinh, khen thưởng các gia đình, khu dân cư văn hóa tiêu biểu mà còn là dịp để cộng đồng cùng nhau chia sẻ, rút kinh nghiệm và đề ra phương hướng phấn đấu trong năm tiếp theo.

ĐINH YẾN