Bitcoin là vụ lừa đảo lớn nhất thế giới?

Zing lược dịch bài viết của tác giả Micheal J. Casey tờ Coindesk.

Trong vài tuần qua, giá tiền mã hóa biến động rất lớn do nhà đầu tư bắt đầu thay đổi quan điểm cố hữu về đồng tiền mới. Tuy nhiên, điều này cũng dẫn đến việc giới chức trách chỉ trích tính đầu cơ của Bitcoin và những đồng mã hóa khác.

Bộ trưởng Ngân khố Mỹ Janet Yellen, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu Christine Lagarde và Thượng nghị sĩ Mỹ Elizabeth Warren đều gọi Bitcoin là “tài sản có tính đầu cơ cao”, đồng thời đánh giá thấp về tương lai của đồng tiền. Dù từng thừa nhận tiềm năng của công nghệ tiền mã hóa, cả bà Yellen và bà Lagarde đều cho rằng ngành tài chính mới nổi không đáng tin cậy.

Trong khi đó, tỷ phú quỹ đầu tư Elliott Paul Singer cũng cảnh báo Bitcoin là lừa đảo và là "bong bóng lớn nhất trong tất cả các bong bóng tài chính".

Sự khác biệt của đầu cơ trong thị trường tiền mã hóa chính là độ hiệu quả và tính thanh khoản cao hơn so với truyến thống. Ảnh: Coindesk.

Vụ lừa đảo dai dẳng?

Hiển nhiên, tiền mã hóa có tính đầu cơ cao. Nhưng liệu nó có hoàn toàn là điều xấu? Thực tế, đầu cơ chính là thứ đang thu hút nhà đầu tư lớn đến với ngành tài chính non trẻ.

Đầu cơ thường khiến người ta liên tưởng đến những thứ tiêu cực, ví dụ như các bong bóng hoa tulip, dotcom. Nó gợi lên hình ảnh những tay lừa đảo biết tuốt, cố tình đẩy giá cao các khoản đầu tư vô giá trị, lừa gạt những nhà đầu tư nhỏ lẻ, vô tội để làm đầy túi bản thân.

Nếu đúng như vậy và mọi thứ chỉ là lừa đảo như lời Singer nói, tiền mã hóa chắc hẳn là phi vụ phức tạp nhất trong lịch sử tài chính. Có lẽ trong 12 năm qua, hơn chục nghìn nhà phát triển tiền mã hóa bằng cách nào đó đã âm mưu tạo ra vô số cuộc thảo luận sôi nổi về loại tiền mới trên khắp các diễn đàn, Twitter hay Github.

Chắc hẳn, đây cũng là vụ lừa đảo công bằng nhất lịch sử. Theo khảo sát mới nhất của Trung tâm Cambridge về tài chính thay thế đầu năm 2020, có khoảng 101 triệu người sở hữu tiền mã hóa trên toàn thế giới. Kể từ đó đến nay, Bitcoin đã mang lại lợi nhuận gấp 15 lần. Liệu 102 triệu người đó đều bị mắc lừa?

Biểu đồ giá của Bitcoin và Ethereum từ 25/2-5/3/2021. Ảnh: Coindesk.

Trong khi đó, quỹ đầu tư Elliott của Paul Singer kiếm được rất nhiều tiền từ việc bán trái phiếu với giá rất cao so với thị trường, thông qua chiến lược gần như “tống tiền” các con nợ. Quỹ đầu tư này được người trong giới tài chính ví với “kền kền”, chỉ chực chờ xâu xé những doanh nghiệp và quốc gia đang bên bờ phá sản.

Elliott chỉ là một trong nhiều trường hợp thao túng quyền lực quy mô lớn trong giới tài chính. Vị thế của đồng USD trong thị trường nợ toàn cầu đã trao quyền lực quá lớn cho các quỹ đầu tư như Elliott. Đây là vấn đề mà Bitcoin và tài chính phi tập trung đang cố khắc phục.

"Tính năng trong lỗi"

Đầu cơ là cơ sở của nền kinh tế tư bản chủ nghĩa, được áp dụng ở mọi nơi. Từ việc các công ty bất động sản đầu tư vào các khu đất, những hãng bảo hiểm hứa hẹn bảo hiểm cho ngôi nhà của bạn. Đó là những gì các nhà đầu tư mạo hiểm của Thung lũng Silicon làm ngày này qua ngày khác.

Theo kinh tế gia, nhà lý thuyết đổi mới Carlota Perez, đầu cơ tài chính đóng vai trò quan trọng trong tăng trưởng kinh tế Mỹ. Lãi suất - lớp nền tảng của toàn bộ hệ thống kinh tế - sinh ra từ vô số các khoản đầu tư cạnh tranh trên thị trường trái phiếu ngắn hạn lẫn dài hạn, từ các vụ đặt cược chênh lệch giá của các tổ chức tài chính lớn.

"Cũng chính đầu cơ đã giúp khuếch đại làn sóng đổi mới kinh tế diễn ra trong thời kỳ biển đổi của công nghệ", Perez nhận định.

Sự khác biệt của đầu cơ trong thị trường tiền mã hóa so với truyền thống chính là độ hiệu quả và tính thanh khoản cao hơn. Nếu tham gia cuộc chơi ngay lúc này, các nhà đầu tư sẽ thu được lợi nhuận khi công nghệ phát triển trong tương lai. Càng nhiều người đầu tư càng có thêm động lực cải cách và hoàn thiện công nghệ, khiến hệ thống giao dịch dần có giá trị hơn.

Không ít nhà đầu tư chạy theo cơn sốt mà chưa phân biệt được mục tiêu của từng đồng mã hóa. Ảnh: Coindesk.

Tuy nhiên, quá trình đầu cơ hiện tại cũng có mặt trái, do các nhà đầu tư không quan tâm đến sự khác biệt giữa các loại tiền mã hóa. Khi lo ngại trái phiếu tăng hoặc chính sách bị thắt chặt, giá trị tiền mã hóa giảm và ngược lại, lúc nỗi sợ hãi giảm, giá tăng trở lại. Điều này phản ánh sự phụ thuộc quá lớn vào chính sách nhà nước của các nhà đầu tư khi định giá tiền mã hóa.

Bitcoin, Ethereum cùng những tiền mã hóa khác nên được phân biệt rõ ràng. Bitcoin là loại tài sản dự phòng được mô tả như “vàng kỹ thuật số”.

Ethereum đang nuôi hy vọng trở thành giao thức toàn cầu, nơi để xây dựng ứng dụng phi tập trung và sáng tạo ra các hệ thống giao dịch với cơ cấu tổ chức mới. Bitcoin và Ethereum có nhiều tương đồng trong quá trình phát triển, tuy nhiên đây là hai công nghệ khác nhau.

Đầu cơ rất cần thiết cho hệ thống tài chính. Sẽ hiệu quả hơn nếu nhà đầu tư dựa trên hiểu biết và kỳ vọng vào sự phát triển của từng loại tài sản riêng biệt.

Đại Việt

Coindesk