Bỏ cấp huyện, giao quyền mạnh cho cảnh sát môi trường ở xã, phường, đặc khu
Pháp lệnh cảnh sát môi trường là bước tiến quan trọng trong pháp luật Việt Nam, nhưng cần sửa đổi kịp thời, phù hợp với điều kiện phát triển đất nước trong giai đoạn 2026 – 2030.
Ngày 3/12, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh Cảnh sát môi trường.
Thượng tướng Nguyễn Văn Long - Thứ trưởng Bộ Công an, cho biết, pháp lệnh được ban hành ngày 23/12/2014 đã tạo cơ sở pháp lý cho việc xây dựng lực lượng chuyên trách là Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường ở 3 cấp: bộ, tỉnh, huyện.
Thượng tướng Nguyễn Văn Long - Thứ trưởng Bộ Công an.
Từ năm 2014 đến 2024, lực lượng này đã phát hiện, xử lý 234.843 vụ vi phạm pháp luật về môi trường, tài nguyên, an toàn thực phẩm, khởi tố và chuyển cơ quan điều tra khởi tố 3.777 vụ, 5.299 đối tượng; xử phạt vi phạm hành chính 198.798 vụ với tổng số tiền hơn 1.240 tỷ đồng...
Kết quả này đã góp phần quan trọng bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các cơ quan, tổ chức, cá nhân, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội bền vững của đất nước.
Từ việc không tổ chức công an cấp huyện, mô hình tổ chức công an địa phương nói chung và lực lượng cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường đã có sự thay đổi. Do đó, cần thiết phải kịp thời sửa đổi, bổ sung pháp lệnh này.
Dự thảo được sửa đổi, bổ sung theo hướng để trưởng công an xã, phường, đặc khu, đồn công an có thẩm quyền kiểm tra việc chấp hành pháp luật về môi trường, tài nguyên, an toàn thực phẩm.
Theo Thượng tướng Nguyễn Văn Long, nội dung sửa đổi, bổ sung pháp lệnh không làm phát sinh thêm cơ cấu tổ chức, biên chế, không làm phát sinh thêm kinh phí hoạt động của lực lượng công an. Việc sửa đổi cũng bảo đảm kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm, cục bộ trong công tác xây dựng pháp luật.
Thẩm tra, Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại nhất trí sự cần thiết ban hành pháp lệnh sửa đổi. Ủy ban cũng nhất trí với phạm vi sửa đổi, bổ sung, trong đó tập trung vào các quy định về chủ thể thực hiện thẩm quyền tiến hành các hoạt động kiểm tra việc chấp hành pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân; kiểm tra phương tiện, đồ vật, địa điểm khi trực tiếp phát hiện có dấu hiệu tội phạm, vi phạm hành chính hoặc khi có tố giác, tin báo về tội phạm, vi phạm hành chính theo quy định của luật…
Cơ quan thẩm tra đề nghị tiếp tục rà soát kỹ bố cục, kỹ thuật văn bản để bảo đảm tính thống nhất của dự thảo pháp lệnh với hệ thống pháp luật.
Sửa pháp lệnh, góp phần bảo vệ môi trường sống
Phát biểu tại phiên thảo luận, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn thống nhất với ý kiến thẩm tra, đồng thời khẳng định, đây là nội dung cấp thiết, cấp bách trong điều kiện hiện nay. Người dân cũng mong muốn sửa đổi pháp lệnh để lực lượng chức năng làm nghiêm túc, bài bản, bảo vệ môi trường sống hiện nay trên toàn quốc.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu. Ảnh: QH
Theo Chủ tịch Quốc hội, việc sửa đổi cần đảm bảo cảnh sát môi trường ở cơ sở, trực tiếp là công an cấp xã tập trung tuần tra ở địa phương, giảm khoảng trống, tăng cường xử lý vi phạm nhỏ lẻ ở địa phương. Khi bỏ cấp huyện, cần giao quyền mạnh cho cảnh sát môi trường ở xã, phường, đặc khu.
"Pháp lệnh cảnh sát môi trường là bước tiến quan trọng trong pháp luật Việt Nam, nhưng cần sửa đổi kịp thời, phù hợp với điều kiện phát triển đất nước trong giai đoạn 2026 - 2030; làm sao tăng trưởng kinh tế nhưng không ảnh hưởng môi trường sống, phát triển sản xuất kinh doanh và môi trường phải đảm bảo”, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ.
Tại phiên họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã nhất trí thông qua nội dung pháp lệnh sửa đổi, giao Bộ Công an phối hợp với cơ quan thẩm tra khẩn trương hoàn thiện dự thảo, trình Chủ tịch Quốc hội ký ban hành.
