Bộ Công an kiến nghị thực hiện thanh tra thị trường vàng theo chu kỳ 3 đến 5 năm/lần

Đề xuất thanh tra định kỳ và kiểm toán độc lập

Theo đó, Bộ Công an đề xuất bổ sung quy định yêu cầu Ngân hàng Nhà nước chủ trì thanh tra thị trường vàng và các tổ chức có hoạt động kinh doanh vàng theo chu kỳ tối thiểu 3 năm hoặc 5 năm/lần. Bên cạnh đó, các đơn vị được cấp phép sản xuất vàng miếng và thực hiện hoạt động xuất, nhập khẩu vàng nguyên liệu, vàng miếng cũng cần tuân thủ cơ chế kiểm toán độc lập chuyên đề hàng năm.

Bộ Công an kiến nghị thực hiện thanh tra thị trường vàng theo chu kỳ 3 đến 5 năm/lần.

Bộ Công an cũng đề nghị bổ sung quy định rõ ràng về cơ chế quản lý, giám sát và hậu kiểm đối với các doanh nghiệp được cấp phép trong lĩnh vực này, nhằm nâng cao tính minh bạch và trách nhiệm giải trình.

Liên quan đến đề xuất thành lập Sở Giao dịch vàng quốc gia hoặc Sàn Giao dịch vàng trong Trung tâm tài chính quốc tế, vấn đề đang thu hút sự quan tâm lớn của giới đầu tư, Bộ Công an nhận định rằng dự thảo hiện chưa đề cập đến nguồn lực vàng trong dân và lộ trình cụ thể. Vì vậy, kiến nghị Ngân hàng Nhà nước cần bổ sung nội dung này nhằm xây dựng cơ sở pháp lý cho kế hoạch triển khai trong tương lai.

Một đề xuất đáng chú ý khác là việc thành lập Trung tâm thẩm định vàng quốc gia - đơn vị thuộc Ngân hàng Nhà nước có chức năng thẩm định chất lượng sản phẩm vàng bao gồm vàng miếng, vàng nguyên liệu và vàng trang sức mỹ nghệ. Mục tiêu nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, đồng thời tăng cường giám sát hoạt động và trách nhiệm của các doanh nghiệp trong lĩnh vực này.

Bộ Công an cũng kiến nghị Ngân hàng Nhà nước bổ sung quy định quản lý nghiêm ngặt số seri vàng miếng, bắt buộc ghi nhận số seri trong các chứng từ giao dịch nhằm hạn chế rủi ro. Đồng thời, cần có biện pháp quản lý giá mua bán vàng miếng để ngăn chặn tình trạng độc quyền và lợi ích nhóm. Các doanh nghiệp phải có cơ chế thiết lập, thay đổi giá minh bạch, lưu trữ đầy đủ chứng từ liên quan đến quá trình định giá.

Ngoài ra, cần bổ sung quy định về biên độ chênh lệch tối đa giữa giá mua và giá bán vàng miếng, đồng thời xây dựng cơ chế can thiệp thị trường trong những thời điểm cần thiết.

Nguy cơ phát sinh “giấy phép con” và rủi ro về giá

Bộ Công an cũng bày tỏ lo ngại về nguy cơ hình thành cơ chế “giấy phép mẹ đẻ giấy phép con”, khi dự thảo đề cập nhiều hình thức cấp phép như hạn ngạch sản xuất vàng miếng, nhập khẩu vàng nguyên liệu theo từng năm hoặc từng lần. Điều này không chỉ có thể gây khó khăn trong quản lý, mà còn tạo điều kiện phát sinh tiêu cực nếu thiếu cơ chế giám sát, hậu kiểm chặt chẽ.

Ngoài ra, các loại giấy phép khác như giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất vàng trang sức mỹ nghệ, giấy phép tạm nhập vàng để tái xuất... nếu không được kiểm soát tốt, có thể làm tăng áp lực hành chính và trở thành rào cản đối với hoạt động sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp.

Bộ Công an nhấn mạnh cần bổ sung biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp “cân trạng thái vàng” để phòng ngừa rủi ro từ biến động giá thế giới. Nếu không có cơ chế chốt giá phù hợp, doanh nghiệp và ngân hàng thương mại sẽ phải gánh chịu toàn bộ rủi ro trong suốt quá trình từ mua vàng trên sàn quốc tế đến khi sản xuất và phân phối tại thị trường trong nước.

Thanh Hằng