Bộ Công an nêu 6 đề xuất về tiếp cận quốc gia khi thực thi Công ước Hà Nội

Sáng 25/10, phát biểu tại tọa đàm về "Thúc đẩy hợp tác quốc tế trong phòng, chống tội phạm mạng: Cách tiếp cận quốc gia khi thực thi Công ước" trong khuôn khổ Lễ mở ký Công ước Hà Nội, Thượng tướng Phạm Thế Tùng, Thứ trưởng Bộ Công An nhấn mạnh, tội phạm xuyên quốc gia, đặc biệt là tội phạm mạng, luôn là mối đe dọa thường trực đối với an ninh và chủ quyền của các quốc gia trên toàn thế giới.

Thượng tướng Phạm Thế Tùng, Thứ trưởng Bộ Công an phát biểu tại tọa đàm

Theo Thượng tướng Phạm Thế Tùng, với Việt Nam, Công ước Hà Nội không chỉ mở ra cơ hội chia sẻ dữ liệu, bằng chứng điện tử và kinh nghiệm điều tra với các quốc gia khác mà còn tạo điều kiện để đồng bộ hóa hệ thống pháp luật trong nước theo các chuẩn mực quốc tế, thúc đẩy việc xây dựng một không gian mạng an toàn, minh bạch và có trách nhiệm trong kỷ nguyên số.

"Thời gian qua, lực lượng công an Việt Nam luôn hợp tác chặt chẽ với các cơ quan thực thi pháp luật của các quốc gia, các tổ chức quốc tế và các đơn vị tư nhân trong việc phòng ngừa các loại tội phạm xuyên quốc gia nói chung và tội phạm mạng nói riêng, góp phần duy trì trật tự và an toàn xã hội, hướng tới mục tiêu chung là đảm bảo an ninh, an toàn cho khu vực, thế giới và người dân mỗi quốc gia", Thứ trưởng Bộ Công an nhấn mạnh.

Bộ Công an Việt Nam đề nghị các cơ quan thực thi pháp luật của các quốc gia, các tổ chức quốc tế tiếp tục hợp tác chặt chẽ hơn nữa để triển khai có hiệu quả Công ước Hà Nội. Thứ nhất, các quốc gia sớm hoàn thiện thủ tục tham gia Công ước và tập trung nội luật hóa các quy định của Công ước vào hệ thống pháp luật của mỗi quốc gia. Hình sự hóa các hành vi vi phạm, quy định cụ thể về hoạt động thu thập chứng cứ điện tử, quản lý các hình thái công nghệ số mới, đảm bảo tuân thủ và thực thi đầy đủ các điều khoản của Công ước.

Thứ hai, trong quá trình thực thi Công ước, các quốc gia cần áp dụng linh hoạt các quy định của Công ước cũng như pháp luật của mỗi quốc gia để nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế trong công tác điều tra và xử lý các vụ việc liên quan đến tội phạm mạng.

Thứ ba, đề nghị các quốc gia tăng cường công tác công tư trong phòng, chống tội phạm mạng. Trên thực tế, các doanh nghiệp công nghệ, ngân hàng, nhà cung cấp dịch vụ, sàn giao dịch tiền ảo đang nắm giữ nhiều thông tin liên quan đến danh tính, hành vi và phương thức hoạt động của các đối tượng phạm tội, dữ liệu trao đổi giữa người dùng và đối tượng. Đây là nguồn chứng cứ quan trọng giúp các cơ quan điều tra và các cơ quan thực thi pháp luật khác có đủ bằng chứng để chứng minh hành vi phạm tội.

Thứ tư, đề nghị các quốc gia thường xuyên chia sẻ kinh nghiệm trong phòng, chống tội phạm mạng, nhất là những phương thức và thủ đoạn tội phạm mới. Đặc biệt, cần chuyển giao công nghệ, các công cụ được sử dụng để hỗ trợ quá trình thu thập chứng cứ điện tử, chia sẻ kinh nghiệm xây dựng các trung tâm chuyên ngành, ứng phó khẩn cấp với các loại tội phạm mạng. Đồng thời, hỗ trợ đào tạo, tập huấn, nâng cao năng lực cho lực lượng thực thi pháp luật các nước còn thiếu kinh nghiệm, góp phần nâng cao khả năng dự báo, phòng ngừa, ứng phó với các loại tội phạm mới.

Thứ năm, các quốc gia cần hợp tác chặt chẽ trong việc xây dựng chiến lược tuyên truyền, giáo dục cộng đồng về an toàn thông tin mạng. Mỗi người dân và tổ chức cần trở thành lá chắn đầu tiên trên không gian mạng, có kiến thức để tham gia môi trường số một cách an toàn và lành mạnh, biết cách tự bảo vệ mình trước những thủ đoạn lừa đảo, xâm nhập, đánh cắp dữ liệu ngày càng tinh vi của loại tội phạm này.

Thứ sáu, đề nghị Liên Hợp Quốc và Tổ chức Cảnh sát hình sự quốc tế (Interpol) tăng cường vai trò điều phối các hoạt động hợp tác quốc tế trong việc chia sẻ thông tin tội phạm, phối hợp điều tra chung các vụ án, truy bắt các đối tượng phạm tội liên quan đến tội phạm mạng, hỗ trợ kỹ thuật, đào tạo, nâng cao năng lực phòng, chống tội phạm mạng cho lực lượng thực thi pháp luật của các quốc gia.

Trong những năm gần đây, hoạt động hợp tác quốc tế giữa các cơ quan thực thi pháp luật của các quốc gia trong việc phòng, chống tội phạm mạng đã diễn ra rất mạnh mẽ, đặc biệt là trong khuôn khổ hợp tác đa phương của Liên Hợp Quốc và Tổ chức Cảnh sát hình sự quốc tế (Interpol).

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình hợp tác quốc tế giữa các quốc gia vẫn còn tồn tại nhiều khó khăn, vướng mắc, đặc biệt là về mặt pháp lý. Hiện tại, vẫn còn thiếu một văn kiện pháp lý mang tính toàn cầu để điều chỉnh quan hệ hợp tác giữa các quốc gia trong phòng, chống tội phạm mạng.

Ông Neal Jetton, Giám đốc Ban phòng, chống tội phạm mạng của Tổ chức Cảnh sát hình sự quốc tế (INTERPOL) (ngoài cùng bên phải) chủ trì tọa đàm chính sách do Bộ Công an phối hợp Văn phòng LHQ về ma túy và tội phạm (UNODC) tổ chức với chủ đề "Thúc đẩy hợp tác quốc tế trong phòng, chống tội phạm mạng: Cách tiếp cận quốc gia khi thực thi Công ước".

Ông Neal Jetton, Giám đốc Ban phòng, chống tội phạm mạng của Tổ chức Cảnh sát hình sự quốc tế (INTERPOL) cho rằng, các hành động nhằm chống tội phạm mạng vẫn còn hạn chế. Nhiều vụ án không thể được điều tra, truy tố do thiếu sự đồng bộ trong hệ thống pháp luật của các quốc gia. Do vậy, việc ra đời của Công ước Hà Nội có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Đây là công cụ pháp lý toàn cầu đầu tiên của Liên Hợp Quốc nhằm tăng cường hợp tác quốc tế trong điều tra, truy tố và ngăn chặn tội phạm mạng.

"Tôi muốn cảm ơn Việt Nam, chính phủ Việt Nam, đã tổ chức Lễ mở ký Công ước Hà Nội. Đây là sự kiện mang ý nghĩa quan trọng. Mối đe dọa phổ biến nhất của tội phạm mạng là các vụ lừa đảo, tin tức giả, trong đó nguy hiểm nhất là tấn công ransomware (PV: là một loại phần mềm độc hại mã hóa dữ liệu của nạn nhân, sau đó kẻ tấn công yêu cầu "tiền chuộc" hoặc một khoản thanh toán để khôi phục quyền truy cập vào các tệp)... Đây là tội phạm xuyên biên giới và không một quốc gia nào có thể tự mình xử lý tất cả các tội phạm xuyên biên giới, do đó, cần sự hợp tác của nhiều quốc gia để chống tội phạm mạng", ông Neal Jetton nói.

Trước những thách thức của tội phạm mạng trong kỷ nguyên số, các đại biểu tham dự tọa đàm một lần nữa nhất trí khẳng định, hợp tác quốc tế trong phòng, chống tội phạm là một yêu cầu cấp thiết và bắt buộc đối với mỗi quốc gia.

Lê Hoàng/VOV.VN