Bộ Công an nêu lý do cấp thiết sửa quy định về tổ chức cơ quan điều tra hình sự

Theo Bộ Công an, hiện đã có sự thay đổi về tổ chức của Bộ dẫn đến sự thay đổi về tổ chức của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra của Công an nhân dân so với quy định của Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự hiện hành.

Trong đó, Công an các địa phương được xây dựng gồm 2 cấp (Công an tỉnh, Công an xã và không tổ chức Công an cấp huyện) nên Cơ quan Cảnh sát điều tra của Công an nhân dân cũng phải được tổ chức theo mô hình gồm 2 cấp (Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an và Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an cấp tỉnh) và không tổ chức Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an cấp huyện.

Không chỉ có vậy, tổ chức và tên gọi của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra của Công an nhân dân và các cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra của Hải quan, Kiểm lâm và Kiểm ngư cũng có sự thay đổi.

Việc sửa đổi các quy định về tổ chức cơ quan điều tra hình sự là rất cần thiết (ảnh minh họa)

Trên cơ sở báo cáo của tổng kết thi hành Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự của các bộ, ngành thì từ khi Luật có hiệu lực thi hành đến tháng 3-2025, lực lượng Hải quan đã tiến hành điều tra, khởi tố 302 vụ và sau khi khởi tố hình sự đối với các vụ án trên, cơ quan Hải quan đã chuyển toàn bộ hồ sơ các vụ án trên cho cơ quan điều tra có thẩm quyền để tiếp tục điều tra, xử lý theo quy định.

Các cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra của lực lượng Kiểm ngư hiện chưa phát hiện, xử lý vụ việc nào hành vi có dấu hiệu tội phạm. Đồng thời, đối với các vụ việc có dấu hiệu tội phạm xảy ra trong lĩnh vực Lâm nghiệp thì lực lượng Kiểm lâm sau khi khởi tố chuyển cho Cơ quan Cảnh sát điều tra có thẩm quyền.

Như vậy, thực tiễn cho thấy, các cơ quan Hải quan, Kiểm ngư, Kiểm lâm hầu như không thực hiện thẩm quyền thụ lý điều tra giải quyết toàn bộ vụ án trong vòng 1 tháng, mà chủ yếu tiến hành điều tra ban đầu và chuyển cho cơ quan điều tra có thẩm quyền. Do đó, không nhất thiết cần giao thẩm quyền tiến hành hoạt động điều tra trong vòng 1 tháng cho đến khi kết thúc điều tra. Ngoài ra, năng lực của cấp trưởng, cấp phó và cán bộ điều tra thuộc các cơ quan này khó đáp ứng đủ yêu cầu của việc điều tra trọn vẹn một vụ án từ khi khởi tố đến lúc chuyển Viện kiểm sát đề nghị truy tố.

Không chỉ có vậy, hiện hệ thống Cơ quan điều tra còn cồng kềnh, chồng chéo, việc tổ chức Cơ quan điều tra ở nhiều bộ, ngành (Công an nhân dân, Quân đội nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân tối cao) tạo ra nhiều đầu mối trong hệ thống Cơ quan điều tra…

Do đó, Bộ Công an cho rằng, việc sửa đổi, bổ sung Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự là yêu cầu cấp thiết, khách quan, để thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng, đồng thời khắc phục hạn chế, bất cập hiện nay, bảo đảm đáp ứng tốt hơn yêu cầu công tác điều tra hình sự trong thời gian tới.

Huệ Linh