Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đưa ra loạt giải pháp đạt mục tiêu tăng trưởng

Sáng 5/3, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 2 để đánh giá về tình hình kinh tế - xã hội tháng 2 và hai tháng đầu năm 2025.

Đồng thời, đánh giá các Chương trình mục tiêu quốc gia; tình hình giải ngân vốn đầu tư công; tình hình thực hiện Nghị quyết 25 của Chính phủ về công tác chỉ đạo, điều hành; tình hình sản xuất, xuất khẩu lúa gạo và những trọng tâm chỉ đạo thời gian tới.

Phiên họp được tổ chức trực tiếp tại đầu cầu trụ sở Chính phủ, trực tuyến với 13 tỉnh, thành phố khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên tham dự phiên họp.

Thủ tướng chủ trì phiên họp Chính phủ tháng 2 với nhiều nội dung quan trọng - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Tín hiệu khả quan từ 3 lĩnh vực trọng điểm

Báo cáo tại Phiên họp, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhất trí với báo cáo của Bộ Tài chính. Đồng thời, Bộ trưởng đã điểm qua những kết quả đáng chú ý của ngành Công Thương trong 2 tháng đầu năm.

Cụ thể, về sản xuất công nghiệp, dù có kỳ nghỉ Tết dài, nhưng bám sát chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp đã nỗ lực thúc đẩy sản xuất, kinh doanh. Trong 2 tháng đầu năm, chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) ước tính tăng khoảng 7% so với cùng kỳ năm trước (cùng kỳ năm 2024 tăng 6,5%), trong đó ngành công nghiệp chế biến chế tạo ước tăng tới hơn 9% (cùng kỳ năm 2024 chỉ tăng 6,6%);

Chỉ số sản xuất công nghiệp tăng ở 58/63 địa phương. Một số địa phương có chỉ số IIP tăng ở mức hai con số, như: Phú Thọ tăng 47,3%; Trà Vinh tăng 40,5%; Bắc Giang tăng 26,3%; Thanh Hóa tăng 19,8%; Quảng Nam tăng 18,8%; Nam Định tăng 17,7%...). Hoạt động cung cấp điện, xăng dầu phục vụ sản xuất, tiêu dùng được bảo đảm.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên phát biểu tại Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 2 - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Xuất nhập khẩu là điểm sáng nổi bật trong 2 tháng đầu năm 2025. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu ước đạt khoảng 126,7 tỷ USD; trong đó xuất khẩu ước đạt khoảng 64,3 tỷ USD, tăng 8,4%; nhập khẩu ước đạt khoảng 62,4 tỷ USD, tăng 15,2% so với cùng kỳ năm trước.

Cán cân thương mại tiếp tục duy trì đà xuất siêu, ước đạt khoảng 1,9 tỷ USD (cùng kỳ năm trước xuất siêu 5,13 tỷ USD). Tín hiệu tích cực khi xuất khẩu của khu vực kinh tế trong nước tăng trưởng ấn tượng, ước tính gấp 2 lần so với khu vực FDI (12,8% so với 6,7%). Một số mặt hàng xuất khẩu chủ lực tăng trưởng cao ở mức hai con số (như dệt may ước tăng 9,3%; giầy dép ước tăng 10,3%; máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện ước tăng 25,3%).

Thị trường trong nước phát triển sôi động do nhu cầu tăng cao dịp Tết Nguyên đán và sự phục hồi mạnh mẽ của du lịch. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng 02 tháng đầu năm ước tăng 9,4% so với cùng kỳ năm trước (cùng kỳ năm 2024 tăng 8,4%). Nguồn cung các mặt hàng thiết yếu được đảm bảo, giá cả ít biến động; nhiều chương trình khuyến mại, kích cầu tiêu dùng được tổ chức để thúc đẩy sức mua trong dịp Tết.

Nhìn chung, cả 3 lĩnh vực chính của ngành Công Thương gồm sản xuất công nghiệp, xuất nhập khẩu, thị trường trong nước trong 2 tháng đầu năm đều có kết quả khả quan, tạo đà cho những tháng tiếp theo.

Quyết tâm đảm bảo đủ điện cho mục tiêu tăng trưởng 8%

Về việc ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện Luật Điện lực (sửa đổi), thời gian qua, Bộ Công Thương đã trình Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ 7 Nghị định; 2 Quyết định. Trong đó, 1 Nghị định đã ban hành (Nghị định 18/2025/NĐ-CP ngày 8/2/2025 quy định chi tiết một số điều của Luật Điện lực quy định chi tiết một số điều liên quan đến hoạt động mua bán điện và tình huống bảo đảm cung cấp điện).

Đối với 6 Nghị định và 2 Quyết định còn lại đã cơ bản hoàn thiện hồ sơ, chờ Chính phủ xem xét phê duyệt. Đồng thời, Bộ đã ban hành 16 Thông tư theo thẩm quyền, hoàn thành toàn bộ các văn bản hướng dẫn thực hiện Luật.

Về việc đảm bảo cung ứng điện vào mùa nắng nóng sắp tới, từ tháng 11/2024, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định phê duyệt Kế hoạch cung cấp điện và vận hành hệ thống điện quốc gia năm 2025, Kế hoạch cung ứng điện các tháng cao điểm mùa khô (các tháng 4, 5, 6, 7) năm 2025 (QĐ 3047/QĐ-BCT ngày 15/11/2024).

Nhằm đáp ứng đủ điện phục vụ mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2025 ít nhất 8%, Bộ Công Thương đã cập nhật Quyết định về phê duyệt điều chỉnh Kế hoạch cung cấp điện và vận hành hệ thống điện quốc gia năm 2025. Theo đó, dự kiến tổng sản lượng điện sản xuất và nhập khẩu toàn hệ thống điện quốc gia năm 2025 đạt xấp xỉ 347,5 tỷ kWh, tăng 12,5% so với năm 2024.

Năm 2025, tổng công suất nguồn điện sẽ được bổ sung sau khi vận hành các dự án lớn và nguồn mới, gồm: Nhà máy tuabin khí Nhơn Trạch 3, 4 (2x812 MW); Thủy điện Đăk Mi 1 (84 MW); Thủy điện Bản Mồng (45 MW); Điện gió bổ sung 1177 MW; Thủy điện nhỏ bổ sung 346 MW; Điện nhập khẩu từ Lào dự kiến đến hết năm 2025 đạt 1160MW.

Thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục đôn đốc, chỉ đạo để huy động hợp lý các nguồn điện trong hệ thống điện quốc gia bảo đảm cung ứng đủ điện trên cơ sở minh bạch, công bằng, tối ưu kinh tế - kỹ thuật toàn hệ thống, có tính đến khả năng chuẩn bị nhiên liệu của các nhà máy điện, phù hợp với điều kiện hạ tầng kỹ thuật của lưới điện và các quy định pháp luật.

Triển khai loạt giải pháp giữ vững thị trường xuất khẩu gạo

Về hoạt động xuất khẩu gạo, từ đầu năm 2025 đến nay, giá gạo xuất khẩu giảm. Nguyên nhân là do Ấn Độ dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu gạo trắng, làm nguồn cung tăng mạnh, trong khi cầu yếu. Nhu cầu từ các nước nhập khẩu truyền thống như Philippines, Indonesia,… đều thấp, Trung Quốc chưa quay lại mua gạo nhiều; Dự kiến cung vượt cầu trên toàn cầu do sản lượng gạo toàn cầu năm 2025 dự kiến tăng 10 triệu tấn so với năm ngoái.

Thực tế, giá xuất khẩu gạo giảm cũng diễn ra ở các nước xuất khẩu khác. Tại Ấn Độ, ngày 2/3/2025 giá gạo xuất khẩu chạm đáy 20 tháng. Tại Thái Lan, theo Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan, trong quý I nước này dự kiến giảm xuất khẩu 33% so với cùng kỳ năm ngoái).

Trước tác động của diễn biến cung cầu thế giới, xuất khẩu gạo của Việt Nam trong 2 tháng đầu năm 2025 có xu hướng suy giảm.

Trước bối cảnh này, Bộ Công Thương đã đưa ra các giải pháp trọng tâm nhằm hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu và nông dân trồng lúa, cụ thể:

Thứ nhất, Tổng công ty Lương thực miền Nam đang phối hợp với các thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo thực hiện hợp đồng xuất khẩu 100.000 tấn gạo trắng sang Bangladesh, góp phần thúc đẩy thu mua lúa gạo cho người nông dân.

Thứ hai, Bộ Công Thương sẽ tổ chức các đoàn xúc tiến thương mại tại các thị trường xuất khẩu gạo truyền thống (như Philippines, Indonesia, Trung Quốc), cũng như tiềm năng để thúc đẩy xuất khẩu. Dự kiến Bộ Công Thương sẽ họp với Hiệp hội Lương thực Việt Nam và doanh nghiệp trong tháng 3/2025 để tổ chức các chương trình xúc tiến thương mại tại thị trường Philippines và Trung Quốc).

Thứ ba, chủ động theo dõi sát tình hình thị trường, thương mại lúa gạo toàn cầu và các thị trường truyền thống, cũng như của các đối thủ cạnh tranh để kịp thời có giải pháp phù hợp.

Thứ tư, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các địa phương, doanh nghiệp để triển khai hiệu quả Nghị định số 01/2025/NĐ-CP ngày 1/1/2025 của Chính phủ (có hiệu lực từ ngày 01/03/2025) về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 107/2018/NĐ-CP ngày 15/8/2018 của Chính phủ về kinh doanh xuất khẩu gạo.

6 giải pháp để đạt mục tiêu tăng trưởng năm 2025

Mặc dù 2 tháng đầu năm 2025 có kết quả khả quan nhưng thời gian tới, vẫn cần tập trung theo dõi sát tình hình thế giới tiếp tục diễn biến nhanh, phức tạp, khó lường. Đối với Việt Nam, xuất khẩu là động lực tăng trưởng quan trọng.

Trong bối cảnh đó, để đạt mục tiêu tăng trưởng năm 2025, Bộ Công Thương xác định một số nhiệm vụ cụ thể.

Trước hết, sớm ban hành các cơ chế, chính sách cụ thể để thực hiện các Nghị quyết, Kết luận của Trung ương, đặc biệt là Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị, và các chủ trương, nghị quyết của Quốc hội nhằm tạo sự bứt phá cho các động lực tăng trưởng mới (thông qua chuyển đổi số nền kinh tế).

Thứ hai, tiếp tục rà soát, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các địa phương, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh; đặc biệt là các dự án đầu tư công, dự án hạ tầng trọng điểm thông qua các Đoàn công tác mới được Thủ tướng Chính phủ phân công lại; triển khai các chính sách ưu đãi, hỗ trợ giảm, gia hạn, thuế, phí, tiền thuê đất, đơn giản hóa thủ tục hoàn thuế, hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận tín dụng, cắt giảm chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp. Các địa phương tập trung thu hút đầu tư thực hiện các Quy hoạch ngành quốc gia đã được phê duyệt;

Thứ ba, kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt Quy hoạch điện VIII điều chỉnh; Chính phủ ban hành các Nghị định thực hiện Luật Điện lực (sửa đổi);

Thứ tư, thúc đẩy phát triển thị trường trong nước thông qua các chính sách về thuế, phí, tín dụng nhằm kích cầu tiêu dùng; triển khai cuộc vận động "Người Việt Nam dùng hàng Việt Nam" và các chương trình xúc tiến thương mại tập trung; đẩy mạnh xúc tiến, quảng bá, kích cầu du lịch nội địa; thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công…

Thứ năm, đẩy mạnh, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu. Tiếp tục khai thác hiệu quả cơ hội từ 17 FTA đã ký kết; đồng thời, sớm kết thúc đàm phán FTA với Khối EFTA (bao gồm 4 nước Thụy Sỹ, Na Uy, Iceland, Liechtenstein), khởi động đàm phán FTA mới với các đối tác Tây Nam Á (Pakistan) và Trung Đông (Hội đồng hợp tác Vùng Vịnh - GCC, trong đó có Quata và Arap Seut).

Hỗ trợ doanh nghiệp đáp ứng tiêu chuẩn mới của thị trường xuất khẩu và bảo vệ lợi ích trong các vụ việc phòng vệ thương mại.

Riêng trong quan hệ thương mại với Hoa Kỳ, Bộ Công Thương đã nhận được chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ sau khi Bộ có Tờ trình số 85/TTr-BCT ngày 5/2/2025. Hiện, Bộ đang khẩn trương triển khai theo ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và đề nghị các Bộ, ngành phối hợp.

Thứ sáu, các Bộ, ngành nhanh chóng ổn định tổ chức sau sắp xếp để tập trung triển khai nhiệm vụ, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp.

Đến nay, Bộ Công Thương đã cơ bản hoàn thành công tác sắp xếp, tổ chức lại bộ máy sau khi Chính phủ ban hành Nghị định 40 về chức năng, nhiệm vụ của Bộ. Theo Nghị định này, Bộ Công Thương còn 22 đơn vị, tức là giảm 6 đầu mối so với Nghị định 96.

Nguyên Thảo