Bộ đội Biên phòng trong cuộc chiến với tội phạm ma túy - Bài 3: Chủ động phòng, chống ma túy từ sớm, từ xa (Tiếp theo và hết)

Hạ nhiệt những "điểm nóng”

Trở lại xã biên giới Lóng Sập (Mộc Châu, Sơn La), chúng tôi thấy nhiều dấu hiệu đáng mừng ở nơi được mệnh danh là "chảo lửa ma túy" này. Bên cạnh những nguy cơ tiềm ẩn của tội phạm ma túy mà chỉ cần lực lượng chức năng sơ hở là các đối tượng, đường dây, ổ nhóm buôn bán, vận chuyển ma túy hoạt động, thì ý thức phòng, chống ma túy và tội phạm (PCMTTP) của cán bộ, nhân dân Lóng Sập đã tốt hơn; những năm gần đây, số người nghiện ma túy mới phát sinh đã giảm hẳn.

Cùng cán bộ của Đồn Biên phòng Cửa khẩu Lóng Sập đến “thực mục sở thị” tại bản Buốc Pát, chúng tôi thấy đường sá, những ngôi nhà khang trang hơn trước rất nhiều và bà con đã có điện, nước sạch để sử dụng. Trưởng bản Mùa A Rê kể: Trước đây, bản có 100% hộ nghèo và gần 100% hộ có người dính dáng đến ma túy. Vì nghèo, làm nương rẫy không đủ ăn, trong khi ngay bên kia biên giới là vùng "tụ điểm" ma túy lớn nên bà con ở bản hằng ngày sang làm thuê, thăm thân, dính vào nghiện hút, trở thành tội phạm vận chuyển ma túy khá nhiều.

Xác định chỉ khi nào bà con các bản giáp biên giới không còn sa chân vào tệ nạn ma túy thì công tác phòng, chống tội phạm ma túy mới hiệu quả, bởi người nghiện ma túy thì sẽ bị lệ thuộc, rất dễ trở thành tội phạm buôn bán, vận chuyển ma túy, thậm chí làm bất cứ việc gì khi trùm ma túy sai khiến. Do đó, BĐBP tỉnh Sơn La đã chỉ đạo các đồn biên phòng trước hết phải phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương tập trung tuyên truyền, vận động để người dân, nhất là những người trẻ tuổi hiểu rõ tác hại của ma túy, không bị dính vào nghiện ngập, đồng thời phải chăm lo đời sống, tạo sinh kế cho người dân.

Thượng tá Đào Mạnh Tưởng, Phó chủ nhiệm Chính trị BĐBP tỉnh Sơn La chia sẻ: Cách đây 8 năm, Đồn Biên phòng Cửa khẩu Lóng Sập đã khởi xướng mô hình "Bữa sáng cho em" ở điểm trường mầm non tại bản Buốc Pát để thu hút các gia đình trong bản gửi con đến trường, giúp bà con bớt khó khăn, có thời gian đi làm nương rẫy phát triển kinh tế, đặc biệt là qua đó để tuyên truyền, vận động người dân phòng, chống tội phạm ma túy, giáo dục cho những em nhỏ có ý thức tránh xa ma túy. Thực tế cho thấy, đây là mô hình hiệu quả, nhất là những lứa học trò ăn cơm BĐBP đến nay đã tuổi thanh thiếu niên, biết chữ, hiểu chuyện đúng sai, biết rõ tác hại khủng khiếp của tệ nạn ma túy và không mắc phải.

Đồng chí Lò Văn Nước, Bí thư Đảng ủy xã Lóng Sập cho biết: Thế hệ công dân mới của địa phương đã và đang trưởng thành, ít mắc vào tệ nạn ma túy như thế hệ trước là nhờ công lớn của BĐBP. Cấp ủy, chỉ huy và cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Cửa khẩu Lóng Sập thường xuyên cùng Đảng ủy, chính quyền xã và các đồng chí công an, cán bộ các bản trao đổi, phối hợp, tìm cách tuyên truyền, vận động, đồng thời tạo việc làm, sinh kế để giúp bà con thoát nghèo, tránh xa tệ nạn ma túy. Xã đang thực hiện kế hoạch giai đoạn 2021-2025 chuyển đổi cơ cấu cây trồng, bước đầu triển khai mô hình trồng chanh leo và chè mang lại hiệu quả. Xã cũng đã làm việc với một số doanh nghiệp để họ thu mua sản phẩm. Người dân có việc làm, thoát nghèo thì sẽ giảm tội phạm và tệ nạn ma túy.

Đoàn Đặc nhiệm phòng, chống ma túy và tội phạm miền Bắc phối hợp với các lực lượng chức năng bắt giữ đối tượng Tráng Xuân Năng cùng tang vật 227,5kg ma túy trong Chuyên án A121, ngày 3-4-2021. Ảnh: ĐỨC TÙNG

Được biết, hiện trên tuyến biên giới trong cả nước có rất nhiều mô hình, cách làm như ở "điểm nóng" ma túy Lóng Sập và BĐBP là lực lượng nòng cốt, chủ động tham mưu, phối hợp, tích cực tham gia cùng với chính quyền địa phương để góp phần xây dựng những vùng biên giới bình yên, giảm tội phạm và các tệ nạn xã hội, nhất là không để hình thành các "điểm nóng" về ma túy.

Phát huy vai trò của quần chúng nhân dân

Một trong những giải pháp căn cơ để ngăn chặn tội phạm ma túy nơi biên giới được Cục Phòng, chống ma túy và tội phạm, Bộ tư lệnh BĐBP xác định là phát huy sức mạnh của quần chúng nhân dân. Chia sẻ về giải pháp này, Thiếu tướng Đỗ Ngọc Cảnh, Cục trưởng Cục Phòng, chống ma túy và tội phạm chia sẻ: Đồng bào các dân tộc trên biên giới có vai trò hết sức quan trọng trong công tác phòng, chống tội phạm của BĐBP. Thực tế cho thấy, quần chúng nhân dân ngoài khả năng tố giác, tham gia đấu tranh phòng, chống tội phạm còn phát hiện, quản lý, giáo dục các đối tượng phạm tội, bởi những đối tượng có điều kiện, khả năng phạm tội đều sinh sống, cư trú trong cộng đồng xã hội, trong khu dân cư. Khi người dân có ý thức tự giác, có tinh thần chủ động tham gia phong trào toàn dân phòng, chống tội phạm thì sẽ khắc phục được những sơ hở, thiếu sót mà bọn tội phạm có thể lợi dụng để thực hiện hành vi phạm tội. Nhận thức rõ vai trò, tầm quan trọng của nhân dân trong công tác phòng, chống tội phạm, quán triệt chỉ đạo của Bộ tư lệnh BĐBP về phương châm "ba bám, bốn cùng", lực lượng PCMTTP đã phát huy tối đa sức mạnh của quần chúng nhân dân khu vực biên giới, nhất là vai trò của các già làng, trưởng bản, người có uy tín trong dòng họ, dân tộc tham gia cùng với BĐBP trong PCMTTP.

Cụ thể, chỉ tính từ đầu năm 2022 đến nay, quần chúng nhân dân đã cung cấp cho BĐBP hàng chục nghìn nguồn tin có giá trị, phát hiện, tố giác các hành vi phạm tội về ma túy, như sản xuất, mua bán, vận chuyển, tàng trữ và tổ chức sử dụng, giúp BĐBP bắt giữ 497 vụ/976 đối tượng phạm tội; triệt phá hơn 3.500m2 cây thuốc phiện; giao nộp 820 vũ khí tự tạo..., góp phần quan trọng cùng BĐBP giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội ở khu vực biên giới.

Theo Thiếu tướng Đỗ Ngọc Cảnh, những năm qua, Đảng ủy, Bộ tư lệnh BĐBP đã có nhiều chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo các đơn vị phát huy sức mạnh của nhân dân ở khu vực biên giới trong việc chung tay cùng BĐBP bảo vệ biên cương, giữ gìn an ninh trật tự, đấu tranh phòng, chống tội phạm nói chung và tội phạm về ma túy nói riêng, như: Thường xuyên làm tốt công tác tuyên truyền, vận động nhân dân nhằm nâng cao nhận thức và ý thức cảnh giác, không để những đối tượng xấu lợi dụng, lôi kéo vào các hoạt động phạm tội; phát động phong trào tố giác tội phạm và hướng dẫn nhân dân triển khai các mô hình "Tổ tự quản an ninh trật tự", "Hợp sức toàn dân tấn công tội phạm", "Tiếng kẻng vùng biên", "Tiếng loa biên phòng"...; kịp thời ghi nhận, động viên, khen thưởng các cá nhân, hộ gia đình có thành tích trong tham gia phòng, chống tội phạm... Đồng thời, các đơn vị BĐBP đã phát huy tốt vai trò tham mưu với cấp ủy, chính quyền địa phương phát huy sức mạnh của hệ thống chính trị cơ sở, các ngành, các lực lượng và toàn dân xây dựng khu vực biên giới vững mạnh, tham gia đấu tranh phòng, chống các loại tội phạm.

Phòng, chống tội phạm ma túy từ xa

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về phòng, chống ma túy được tổ chức ngày 10-3 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh về hệ lụy nguy hiểm của ma túy và yêu cầu các lực lượng chức năng phải kiên quyết đấu tranh, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống ma túy. Trong đó, cần quản lý chặt chẽ tuyến biên giới; chủ động phòng, chống ma túy từ xa, nhất là khu vực biên giới, trên biển.

Trao đổi với Thiếu tướng Nguyễn Văn Thiện, Phó tư lệnh BĐBP về vấn đề mà Thủ tướng Chính phủ đề cập, chúng tôi được biết: Trước yêu cầu ngày càng cao của công tác phòng, chống ma túy, Đảng ủy, Bộ tư lệnh BĐBP đã tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai đồng bộ các chủ trương, giải pháp, kiên quyết đấu tranh, ngăn chặn tội phạm ma túy từ sớm, từ xa, từ bên ngoài biên giới. Đảng ủy BĐBP đã ban hành Nghị quyết về “Lãnh đạo nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác đấu tranh PCMTTP; xây dựng lực lượng chuyên trách PCMTTP vững mạnh toàn diện trong tình hình mới”. Bộ tư lệnh BĐBP đã ban hành nhiều chỉ thị, kế hoạch cụ thể hóa Chỉ thị số 36-CT/TW, ngày 16-8-2019 của Bộ Chính trị (khóa XII) về “Tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy” và các văn bản chỉ đạo của Chính phủ, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Ban chỉ đạo 138 Chính phủ, Ban chỉ đạo 1389 Bộ Quốc phòng... phù hợp với tình hình thực tiễn.

Do tính chất phức tạp, nguy hiểm trên mặt trận đấu tranh với tội phạm ma túy, liên quan đến tính mạng, tài sản và sự an nguy của toàn xã hội, nên Bộ tư lệnh BĐBP đã chú trọng kiện toàn lực lượng chuyên trách, nòng cốt là 3 đoàn đặc nhiệm PCMTTP, các đội đặc nhiệm PCMTTP trực thuộc BĐBP các tỉnh. Đồng thời, đẩy mạnh công tác nghiệp vụ cơ bản, nâng cao chất lượng đội ngũ trinh sát; xây dựng, phát huy vai trò của lực lượng trinh sát kỹ thuật, mạng lưới cơ sở mật và tai mắt của quần chúng nhân dân... nhằm điều tra nắm chắc địa bàn, đối tượng, nhất là tình hình hoạt động của các đường dây, ổ nhóm ma túy ở ngoại biên trên tuyến biên giới với Lào, Campuchia.

“Ở ngoại biên, phải luôn chủ động bố trí lực lượng nắm chắc tội phạm từ xa, từ ngoài biên giới và phối hợp chặt chẽ với lực lượng chức năng của nước bạn để lập chuyên án chung, đấu tranh bắt giữ, ngăn chặn tội phạm ma túy từ ngoài biên giới, trước khi đối tượng mang ma túy vào biên giới nước ta. Ở nội biên, chúng tôi thực hiện đồng bộ các biện pháp công tác biên phòng, phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị, toàn dân, vận động, tuyên truyền quần chúng nhân dân, các lực lượng ở biên giới cùng chung tay trong cuộc đấu tranh với ma túy”, Thiếu tướng Nguyễn Văn Thiện nhấn mạnh.

MAI CHU ANH