Bộ Giáo dục mong muốn được tiếp quản hệ thống giáo dục nghề
Chuyển phần lớn bộ máy, nhân sự của Tổng cục Dạy nghề thuộc Bộ Lao động Thương binh và Xã hội hiện nay về Bộ GD&ĐT.
Đây là một trong những kiến nghị gửi kèm theo Tờ trình của Bộ GD&ĐT tới Phó Thủ tưởng Vũ Đức Đam về việc thống nhất quản lí nhà nước về giáo dục nghề nghiệp.
Bộ GD&ĐT cho rằng, trong thời gian qua, sự song trùng quản lý giáo dục và đào tạo giữa Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội và Bộ GD&ĐT đã gây ra những bất cập về quản lý, đi ngược với chủ trương cải cách hành chính của Đảng và Nhà nước, ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực.
Cụ thể, theo Bộ GD&ĐT, việc trùng quản lí này làm mất đi tính chỉnh thể của hệ thống giáo dục và đào tạo gây khó khăn lớn cho công tác phân luồng học sinh và liên thông trong toàn hệ thống giáo dục quốc dân.
Theo sự phân công hiện tại, Bộ GD&ĐT quản lý nhà nước từ giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục trung cấp chuyên nghiệp, cao đẳng, đại học và sau đại học; Bộ Lao động Thương binh và Xã hội quản lý hai bậc học giữa (trung cấp nghề và cao đẳng nghề).
Mỗi năm theo số liệu thống kê có khoảng từ 250-300 nghìn học sinh tốt nghiệp THCS hoặc bỏ học THCS không vào học THPT, chỉ một số rất ít (khoảng 50 nghìn) trong số đó vào học các trường trung cấp.
Do phân công quản lý hiện tại ngành lao động không thể can thiệp được vào các trường phổ thông để thực hiện công tác giáo dục hướng nghiệp vốn do sở GD&ĐT thực hiện.
Bộ GD&ĐT khẳng định, việc liên thông giữa dạy nghề và giáo dục đại học ách tắc do không thống nhất chuẩn đầu ra ở các trình độ, một bên đào tạo theo tín chỉ, còn bên kia đào tạo theo môn học hoặc mô đun với tiêu chuẩn kiểm định khác nhau, nên người học chịu thiệt thòi trong quá trình công nhận miễn trừ những nội dung đã học ở các trường đại học.
Liên thông khó khăn gây ảnh hưởng đến công tác phân luồng vào giáo dục nghề nghiệp.
Ảnh hưởng của sự trùng lặp quản lí này là hiệu quả đầu tư thấp và dàn trải. Các quy chế về tuyển sinh, đào tạo, kiểm định, tiêu chuẩn giáo viên, quản lý học sinh sinh viên, hợp tác quốc tế… cả hai Bộ đều làm riêng cho mình.
Điều này vừa tốn phí trong xây dựng văn bản quy phạm pháp luật vừa chồng chéo các văn bản quản lý nếu một trường vừa đào tạo nghề vừa đào tạo trung cấp chuyên nghiệp, cao đẳng và đại học.
Không thể quy hoạch tổng thể về giáo dục và đào tạo đáp ứng nhu cầu nhân lực do cơ quan quản lý nhà nước ở trung ương và địa phương không chung một đầu mối.
Quy hoạch giáo dục phổ thông, giáo dục đại học và trung cấp chuyên nghiệp do ngành giáo dục xây dựng và thực hiện, riêng dạy nghề lại do ngành lao động quản lý chỉ đạo xây dựng và thực hiện.
Hậu quả là nhiều trường nghề được thành lập nhưng không tuyển được học sinh. Nhiều trường trung cấp nghề, cao đẳng nghề, trung tâm dạy nghề đầu tư xây dựng khang trang nhưng thiếu vắng người học hoặc bỏ hoang.
Cũng theo lý giải từ Bộ GD&ĐT, do hình thành hai cơ quan quản lý nhà nước đầu mối ở trung ương dẫn đến tăng đầu mối quản lý ở cấp địa phương lên 63 phòng Quản lý dạy nghề thuộc Sở Lao động Thương binh và Xã hội, trong khi các sở GD&ĐT đều có phòng giáo dục chuyên nghiệp làm cả nhiệm vụ quản lý giáo dục đại học địa phương.
Thêm nữa, việc quản lý nhà nước về GD&ĐT như ở Việt Nam không phù hợp với thực tiễn thế giới về quản lý GD&ĐT. Điều đó gây khó khăn trong việc hợp tác về GD&ĐT, đàm phán quốc tế, công nhận văn bằng chứng chỉ giữa các quốc gia.
Từ những lí do trên Bộ GD&ĐT kiến nghị Chính phủ giao Bộ GD&ĐT thay mặt Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước hệ thống giáo dục quốc dân theo Luật giáo dục bao gồm từ giáo dục mầm non đến giáo dục đại học, kể cả bậc trung cấp nghề, cao đẳng nghề hiện thuộc quản lý nhà nước của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội.
Chuyển phần lớn bộ máy, nhân sự của Tổng cục Dạy nghề thuộc Bộ Lao động Thương binh và Xã hội hiện nay về Bộ GD&ĐT, chỉ để lại một đơn vị thuộc Bộ Lao động Thương binh và Xã hội chăm lo đào tạo nghề ngắn hạn có cấp chứng chỉ cho người lao động, đào tạo người thất nghiệp, tàn tật…
Thực hiện chức năng về chính sách bảo trợ xã hội của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội.