Bộ GTVT sẽ báo cáo gì với Quốc hội về xây dựng cao tốc Bắc-Nam?

Ngày mai (9/6), thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể sẽ đọc Tờ trình của Chính phủ trước Quốc hội về việc điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cgiai đoạn 2017-2020.

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể sẽ đọc Tờ trình của Chính phủ trước Quốc hội về việc điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc-Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020.

Sẽ giải quyết được “mục tiêu kép”

Theo đó, thực hiện ý kiến kết luận của Bộ Chính trị tại cuộc họp ngày 29/5/2020, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể tiếp tục trình Chính phủ triển khai 3 dự án thành phần đầu tư công (gồm các đoạn Cao Bồ-Mai Sơn, Cam Lộ-La Sơn và cầu Mỹ Thuận 2) theo Nghị quyết 52/2017/QH14 của Quốc hội và 5 dự án thành phần theo hình thức PPP (gồm các đoạn Quốc lộ 45-Nghi Sơn, Nghi Sơn-Diễn Châu, Diễn Châu-Bãi Vọt, Nha Trang-Cam Lâm, Cam Lâm-Vĩnh Hảo).

Ngoài ra, Bộ GTVT đưa ra phương án chuyển đổi hình thức đầu tư từ hình thức PPP sang đầu tư sử dụng 100% vốn đầu tư công đối với 3 dự án thành phần gồm dự án không có nhà đầu tư qua sơ tuyển (đoạn Vĩnh Hảo-Phan Thiết) và 2 dự án quan trọng, cấp bách, kết nối với cửa ngõ các trung tâm chính trị, kinh tế lớn của đất nước (gồm đoạn Mai Sơn-Quốc lộ 45 dài 63km và đoạn Phan Thiết-Dầu Giây dài 99km).

Sau khi điều chỉnh, sơ bộ tổng mức đầu tư dự án cao tốc Bắc-Nam vào khoảng 100.816 tỷ đồng, trong đó chi phí xây dựng, thiết bị là 67.923 tỷ đồng; chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư 15.435 tỷ đồng; ci phí quản lý dự án, tư vấn, chi phí khác 7.781 tỷ đồng; chi phí dự phòng 8.354 tỷ đồng…

Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể .

Về nguồn vốn đầu tư dự án, Bộ GTVT tính toán vốn ngân sách Nhà nước chiếm khoảng 78.461 tỷ đồng (bao gồm vốn ngân sách Nhà nước đã bố trí 55.000 tỷ đồng thuộc Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020, phần vốn còn thiếu khoảng 23.461 tỷ đồng Chính phủ sẽ tổng hợp, báo cáo Quốc hội xem xét quyết định theo đúng quy định của Luật Đầu tư công). Với số vốn huy động ngoài ngân sách khoảng 22.355 tỷ đồng, nhà đầu tư góp vốn chủ sở hữu và huy động các nguồn vốn hợp pháp khác để thực hiện dự án theo quy định tại hợp đồng dự án và quy định của pháp luật.

“Việc chuyển đổi hình thức đầu tư từ đầu tư theo phương thức PPP có sử dụng một phần đầu tư công sang hình thức đầu tư sử dụng 100% vốn đầu tư công sẽ cơ bản giải quyết được ‘mục tiêu kép’ vừa giải quyết được khó khăn, vướng mắc về huy động vốn tín dụng, tạo điều kiện giải ngân nhanh khối lượng vốn đầu tư công lớn, hỗ trợ cho tăng trưởng kinh tế thông qua việc tăng nhanh chi tiêu đầu tư, đẩy nhanh được tiến độ thực hiện, sớm hoàn thành đưa vào khai thác dự án phát huy hiệu quả, tạo điều kiện thuận lợi về cơ sở hạ tầng để thu hút đầu tư,” Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể khẳng định.

Để chuẩn bị cho phương án chuyển đổi sang đầu tư công, Chính phủ đã giao Bộ Giao thông Vận tải chủ động triển khai trước các thủ tục cần thiết, để ngay sau khi được Quốc hội thông qua chủ trương chuyển đổi hình thức đầu tư có thể hoàn thiện thủ tục và khởi công, giải ngân vốn đầu tư các gói thầu đầu tiên của các dự án chuyển đổi trong tháng 9/2020 và khởi công toàn bộ các gói thầu còn lại trong tháng 10-11/2020.

Theo kế hoạch được Bộ GTVT đưa ra, đến cuối năm 2021 sẽ cơ bản hoàn thành và thông xe các dự án thành phần Cao Bồ-Mai Sơn, Cam Lộ-La Sơn; các dự án được chuyển đổi sang đầu tư công sẽ hoàn thành cơ bản nền đường và các công trình trong năm 2021 (ngoại trừ một số công trình hầm và cầu lớn), phấn đấu hoàn thành đưa vào khai thác trong năm 2022; riêng đối với cầu chính cầu Mỹ Thuận 2 do tính chất kỹ thuật phức tạp sẽ hoàn thành trong năm 2023.

Sẽ ảnh hưởng doanh thu các trạm BOT Quốc lộ 1

Bộ GTVT cũng đưa ra phương án trong trường hợp đấu thầu không lựa chọn được nhà đầu tư hoặc sau 6 tháng (kể từ thời điểm ký kết hợp đồng dự án) nhà đầu tư không huy động được nguồn vốn tín dụng để triển khai dự án, Chính phủ sẽ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định chuyển đổi hình thức đầu tư các dự án thành phần.

Thừa nhận việc chuyển đổi hình thức đầu tư từ PPP sang đầu tư công cũng có những hạn chế nhất định như sử dụng vốn đầu tư công nhiều hơn, phải bổ sung khoảng 23.461 tỷ đồng, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nhìn nhận, việc chuyển đổi hình thức đầu tư sẽ ảnh hưởng đến doanh thu các dự án trên Quốc lộ 1 và các tuyến song hành do các phương tiện sẽ lựa chọn đường cao tốc để lưu thông nếu không phải trả phí hoặc có thể tác động đến việc huy động nguồn lực xã hội để đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng trong những năm tiếp theo.

Sau khi dự án hoàn thành, Chính phủ sẽ xây dựng phương án phù hợp để thu hồi vốn Nhà nước (tương tự như cơ chế đối với 3 dự án đầu tư công đã được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết số 52/2017/QH14).

Cao tốc Bắc-Nam nên chỉ định thàu hay đấu thầu công khai.

“Mặc dù chưa thể bù đắp ngay cho ngân sách Nhà nước trong giai đoạn trước mắt, nhưng về lâu dài cơ chế này sẽ tạo nguồn thu cho ngân sách Nhà nước, phục vụ nhu cầu phát triển kết cấu hạ tầng trong các giai đoạn tiếp theo,” người đứng đầu ngành giao thông cho hay.

Nhấn mạnh việc chuyển đổi hình thức đầu tư 3 dự án thành phần từ đầu tư theo phương thức ppp sang đầu tư sử dụng 100% vốn đầu tư công cần bổ sung nhu cầu vốn (khoảng 7.350 tỷ đồng) trong kế hoạch năm 2020 để triển khai thi công công, Bộ GTVT kiến nghị Chính phủ báo cáo Quốc hội xem xét điều chuyển vốn từ các dự án giải ngân chậm sang bổ sung cho dự án, ứng trước dự toán ngân sách năm sau theo quy định tại khoản 1 Điều 57 Luật Ngân sách Nhà nước.

Suất đầu tư cao tốc Bắc-Nam bao nhiêu là hợp lý?

Hiện tại, dư luận đang rất quan tâm vị tư lệnh ngành giao thông sẽ báo cáo về suất đầu tư 1km cao tốc Bắc - Nam giảm ra sao? Chênh lệch so với giá Bộ xây dựng như thế nào? Liệu trước kia có tính "vống" tổng mức đầu tư hay không?

Theo tìm hiểu của phóng viên, ngày 14/1/2020, Bộ Xây dựng ban hành Quyết định 44 công bố suất vốn đầu tư xây dựng công trình và giá xây dựng tổng hợp bộ phận kết cấu công trình năm 2018.

Suất đầu tư cao tốc Bắc-Nam bao nhiêu là hợp lý?

Theo đó, suất đầu tư xây dựng đường ô tô 4 làn ở khu vực 2 là 157,48 tỷ đồng/km và suất xây dựng đường ô tô 4 làn (chưa bao gồm chi phí xây dựng cầu và xử lý nền đất yếu) ở khu vực 2 là 124,98 tỷ đồng/km.

Như vậy, suất đầu tư do Bộ Xây dựng công bố gồm: Chi phí xây dựng, chi phí thiết bị, chi phí quản lý dự án đầu tư xây dựng, chi phí tư vấn đầu tư xây dựng; Chưa gồm chi phí thực hiện một số loại công việc theo yêu cầu riêng của dự án như: Chi phí bồi thường GPMB, hỗ trợ và tái định cư; lãi vay trong thời gian thực hiện đầu tư xây dựng (đối với các dự án có sử dụng vốn vay); chi phí dự phòng trong tổng mức đầu tư.

Trong khi đó, theo tính toán của Bộ GTVT, dự kiến suất vốn đầu tư 1km (4 làn) cao tốc Bắc - Nam là 115,8 tỷ đồng/km (5 triệu USD) đã bao gồm cả chi phí đầu tư xây dựng công trình cầu, hầm, xử lý nền đất yếu… thấp hơn mức 124,985 tỷ đồng/km (chưa gồm chi phí xây dựng cầu và xử lý nền đất yếu) được Bộ Xây dựng công bố.

Như vậy, báo cáo trước Quốc hội lần này, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể sẽ phải làm rõ, tại sao Dự án đầu tư xây dựng dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông dài 653km lại có tổng mức đầu tư sơ bộ khoảng 118.716 tỷ đồng?

Bộ đã tính toán thế nào để đến tháng 10/2018, Bộ GTVT có báo cáo tổng mức đầu tư giảm 16.203 tỷ đồng?

Hiện tại, cách tính tỷ suất đầu tư 1km cao tốc Bắc - Nam của Bộ GTVT như sau: Tổng chi phí xây dựng và thiết bị (67.922 tỷ đồng) + chi phí quản lý dự án, tư vấn (7.782 tỷ đồng) = 75.704 tỷ đồng)/(tổng chiều dài 653,6km) = 115,8 tỷ đồng/km.

“Nếu không tính dự án Cam Lộ - La Sơn (quy mô 2 làn xe, chiều dài 98,4km) và dự án cầu Mỹ Thuận 2 (dài 6,6km) thì suất vốn đầu tư xây dựng bình quân của cao tốc Bắc - Nam chỉ khoảng 95,6 tỷ đồng/km”, Bộ GTVT cho biết./.

Phi Long/VOV.VN