Bỏ lương cơ sở, Chính phủ đề xuất thay thế bằng 'mức tham chiếu'
Chính phủ đề xuất thay 'mức lương cơ sở' bằng 'mức tham chiếu' trong dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) để tính mức đóng, mức hưởng một số chế độ bảo hiểm xã hội.
Vừa qua, Quốc hội đã thảo luận về quy định mức tham chiếu thay cho mức lương cơ sở
Trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) trước Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cho biết, Nghị quyết số 27-NQ/TW quy định bãi bỏ "mức lương cơ sở" khi thực hiện cải cách chính sách tiền lương. Như vậy, theo lộ trình thực hiện, từ ngày 01/7/2024, sẽ không còn "mức lương cơ sở" để làm căn cứ điều chỉnh tiền lương đóng bảo hiểm xã hội, để tính lương hưu và tính hưởng một số chế độ bảo hiểm xã hội.
Trong quá trình tiếp thu, chỉnh lý, qua nhiều lần đề nghị, ngày 15/5/2024, Chính phủ đề xuất thay "mức lương cơ sở" bằng "mức tham chiếu" trong dự thảo Luật. Theo đó, mức tham chiếu tính bảo hiểm xã hội được tính bằng 1,8 triệu đồng từ ngày 1/7/2024 thay thế cho mức lương cơ sở để thực hiện bảo hiểm xã hội.
Mức tham chiếu được điều chỉnh theo quy định của Chính phủ trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng, phù hợp với khả năng của ngân sách nhà nước và quỹ bảo hiểm xã hội. Chính phủ cho rằng việc điều chỉnh này thống nhất với thời điểm thực hiện cải cách chính sách tiền lương.
Đại biểu Trần Thị Thu Phước - Đoàn đại biểu Quốc hội Kon Tum
Thảo luận về nội dung này, đại biểu Trần Thị Thu Phước - Đoàn đại biểu Quốc hội Kon Tum cho rằng, theo báo cáo của Chính phủ, mức tham chiếu tính bảo hiểm xã hội được tính bằng 1,8 triệu đồng từ ngày 1/7/2024, thay thế cho mức lương cơ sở để thực hiện bảo hiểm xã hội theo quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 và để thực hiện bảo hiểm xã hội theo quy định của Luật sửa đổi này.
Tuy nhiên, dựa theo dự kiến từ ngày 1/7/2024, tiền lương bình quân chung của cán bộ, công chức, viên chức sẽ được tăng khoảng 30%. Vì vậy, đại biểu Trần Thị Thu Phước đề nghị cần có sự đánh giá một cách toàn diện và kỹ càng hơn về vấn đề này.
"Sau cải cách tiền lương thực tế thì tiền lương đóng bảo hiểm xã hội từ ngày 1/7/2024 trở đi đối với người thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định đều tăng, do vậy cần nghiên cứu tính toán, điều chỉnh lại mức tham chiếu tính bảo hiểm xã hội cho phù hợp hơn" - đại biểu Trần Thị Thu Phước nêu ý kiến.
Đại biểu Bùi Thị Quỳnh Thơ - Đoàn đại biểu Quốc hội Hà Tĩnh
Đại biểu Bùi Thị Quỳnh Thơ - Đoàn đại biểu Quốc hội Hà Tĩnh cũng cho rằng để tính mức đóng, mức hưởng chế độ bảo hiểm xã hội cần một mức tiền lương cố định làm cơ sở tính toán.
"Mức tham chiếu là chỉ sự thay đổi, sẽ khó áp dụng hay xác định dự toán kế hoạch về bảo hiểm xã hội trung hạn. Bên cạnh đó, báo cáo chưa làm rõ nguyên tắc xác định mức tham chiếu, việc xây dựng mức tham chiếu được thực hiện như thế nào" - đại biểu Bùi Thị Quỳnh Thơ góp ý.
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga - Đoàn đại biểu Quốc hội Hải Dương
Để đảm bảo quyền lợi của người hưởng các chế độ bảo hiểm, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga - Đoàn đại biểu Quốc hội Hải Dương cho rằng nên xem xét quy định trong luật định kỳ thời gian để điều chỉnh mức tham chiếu. Ví dụ, như chu kỳ hằng năm hoặc chu kỳ 2 năm một lần. Việc quy định kỳ điều chỉnh mức tham chiếu sẽ nâng cao tính trách nhiệm của các cơ quan và đảm bảo xem xét quyền lợi về bảo hiểm xã hội của người được thụ hưởng thường xuyên, kịp thời. Khi đến hạn định kỳ điều chỉnh thì có thể xem xét điều chỉnh cho phù hợp, có thể là cao hơn, có thể thấp hơn nhưng cũng có thể là vẫn bằng với mức đang đóng.
Chính sách cải cách tiền lương hiện chưa có hiệu lực nên các cơ quan chưa có căn cứ xây dựng mức đóng - hưởng bảo hiểm xã hội trong Luật Bảo xã hội (sửa đổi)
Do đây là nội dung mới được đặt ra, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ quan tâm đánh giá tác động và nghiên cứu bổ sung một số nội dung sau trong dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi):
- Nguyên tắc cụ thể xác định mức tham chiếu trong dự thảo Luật, theo hướng bảo đảm tuân thủ quan điểm chỉ đạo của Nghị quyết số 28-NQ/TW.
- Quy định giao Chính phủ hằng năm báo cáo Quốc hội về việc xây dựng và tổ chức thực hiện mức tham chiếu này đối với các chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế.
- Quy định căn cứ đóng bảo hiểm xã hội của khu vực doanh nghiệp ít nhất bằng 70% tổng tiền lương và các khoản thu nhập khác có tính chất lương của người lao động theo tinh thần Nghị quyết số 28-NQ/TW để hài hòa với khu vực Nhà nước sau cải cách tiền lương, bảo đảm mọi người lao động khi về già có mức lương hưu đủ sống, không thấp hơn mức sống tối thiểu.
- Chỉ đạo việc rà soát bổ sung đầy đủ quy định điều khoản chuyển tiếp trong các chính sách, pháp luật có liên quan đến "mức lương cơ sở" để ban hành hoặc trình ban hành quy định mới.
