Bộ máy trong sạch, dân tin, đất nước phát triển

Theo PGS. TS Nguyễn Thị Ngân, nguyên Phó viện trưởng Viện Chủ nghĩa xã hội khoa học, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, cần tiếp tục thực hiện bài bản, quyết liệt để làm trong sạch bộ máy, củng cố niềm tin của nhân dân.

PGS.TS Nguyễn Thị Ngân.

Xử lý một vụ, cảnh tỉnh cả vùng

Bà đánh giá thế nào về kết quả phòng, chống tham nhũng, tiêu cực thời gian qua?

Công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực được Đảng, Nhà nước ta xác định là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên, vừa cấp bách, vừa khó khăn, phức tạp, lâu dài.

Trước đây, chúng ta hay nói tới "tham nhũng, lãng phí", nhưng hiện nay đã gắn liền khái niệm này với "tiêu cực". Tiêu cực thì nghĩa rất rộng nhưng ở đây chủ yếu là sự suy thoái về phẩm chất, tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, nó là cái gốc, nó dẫn đến tham nhũng.

Thời gian qua, cuộc chiến chống tham nhũng, tiêu cực tiếp tục được thực hiện quyết liệt, tạo nền tảng quan trọng nhằm phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Như chúng ra đều đã thấy, rất nhiều đại án đã được làm rõ, rất nhiều cán bộ cấp cao đã bị xử lý, bất kể đó là ai.

Cuộc chiến này vẫn đang tiếp diễn "không ngừng, không nghỉ, không có vùng cấm, không có ngoại lệ; truy tố một vụ, cảnh tỉnh cả vùng, cả lĩnh vực".

Trả lời câu hỏi vì sao tiêu cực, tham nhũng diễn ra phức tạp, phải chăng cần nhìn nhận cả một quá trình chứ không thể căn cứ vào một mặt nào đó, thưa bà?

Đúng như vậy. Trước hết, đó là mặt trái của kinh tế thị trường, nó đã và đang tác động từng ngày, từng giờ, vào từng ngõ ngách, từng nhà. Hơn nữa một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên thiếu tu dưỡng rèn luyện, không chiến thắng được chủ nghĩa cá nhân.

Mọi hành vi tham nhũng, tiêu cực đều bắt nguồn từ chủ nghĩa cá nhân. Có một thực tế ai cũng thấy là những quan chức bị đưa ra xét xử vừa rồi, họ đâu có nghèo. Chẳng hạn như một cựu bí thư tỉnh ủy nhận hối lộ 1 triệu USD và hàng chục tỷ đồng, lương bổng của người đó đâu phải thấp. Nhưng cuối cùng, do thiếu tu dưỡng, chủ nghĩa cá nhân đã lấn át những điều tốt đẹp, để cuối cùng họ phải trả giá.

Làm trong sạch bộ máy để củng cố niềm tin

Tham nhũng rất khó xảy ra với những người không có chức quyền, bà có cho rằng chống tham nhũng khó khăn cũng là bởi vì lý do này? Và đâu là giải pháp căn cơ?

Tham nhũng thường xảy ra ở những người có chức, có quyền, nhất là những người trực tiếp quản lý tài sản, đất đai, tài chính hoặc tham gia điều hành quyền lực.

Cuộc chiến chống tham nhũng, tiêu cực thời gian qua được thực hiện quyết liệt, tạo nền tảng quan trọng nhằm phục vụ phát triển kinh tế - xã hội. Ảnh minh họa: Internet.

Bản chất của tham nhũng chính là biến của cải, tài sản của Nhà nước, của tập thể, của cộng đồng thành lợi ích riêng cho cá nhân.

Những cán bộ trong sáng, vì lợi ích chung sẽ không bao giờ tham nhũng. Ngược lại, những ai đặt lợi ích cá nhân lên trên tập thể, cộng với cơ chế giám sát, kiểm soát quyền lực chưa chặt chẽ chính là mầm mống của tham nhũng, tiêu cực.

Quyết tâm chống tham nhũng, tiêu cực đã được Đảng, Nhà nước tiến hành quyết liệt và đạt được những kết quả rất đáng ghi nhận. Tuy nhiên, như kinh nghiệm tổng kết cho thấy, tham nhũng, tiêu cực vẫn phức tạp và ngày càng tinh vi.

Chúng ta càng đấu tranh quyết liệt, những người có ý đồ tham nhũng, tiêu cực cũng cố gắng tìm ra kẽ hở, khoảng trống để len lỏi, "lách" qua cửa đó. Chính vì vậy, đòi hỏi những cơ quan thanh, kiểm tra, điều tra, truy tố, xét xử không những phải tinh thông về nghiệp vụ mà còn phải có tâm trong sáng để nhìn rõ đâu là sai phạm, khuyết điểm, từ đó đưa ra những kết luận khách quan và công tâm.

Theo bà, việc đẩy mạnh công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực có ý nghĩa thế nào trong giai đoạn hiện nay, khi đất nước chuẩn bị bước vào kỷ nguyên vươn mình?

Công tác này cần được triển khai bài bản, quyết liệt, toàn diện hơn, đi vào chiều sâu, với quyết tâm chính trị rất cao để tiếp tục có bước tiến mạnh, đột phá lớn, lan tỏa mạnh mẽ trong toàn xã hội. Từ đó, cán bộ, đảng viên, các tầng lớp nhân dân ngày càng đồng tình ủng hộ. Điều này có ý nghĩa rất quan trọng trong phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong giai đoạn mới.

Do đó, chúng ta phải tiếp tục làm trong sạch bộ máy. Khi bộ máy trong sạch, niềm tin của nhân dân mới được củng cố, tài sản quốc gia mới được giữ gìn và đất nước mới phát triển.

Cán bộ chức vụ càng cao càng phải gương mẫu

Vài năm trở lại đây, rất nhiều cán bộ bị xử lý kỷ luật, xử lý hình sự sau khi đã nghỉ công tác từ lâu. Bên cạnh đó cũng có không ít trường hợp tự nguyện xin thôi chức, từ chức. Bà nhìn nhận vấn đề này thế nào?

Trước đây có một thực tế là đã về hưu thì hầu như là "hạ cánh an toàn" hết. Thế nhưng, sau khi Bộ Chính trị có Quy định 102 thì kể cả cán bộ đã nghỉ hưu, chuyển công tác, khi phát hiện ra khuyết điểm thì tùy từng mức độ mà xử lý.

Điều đó tạo ra sự chuyển biến về nhận thức trong đội ngũ cán bộ, đảng viên là không có chuyện cứ về hưu hay chuyển công tác là có thể "hạ cánh an toàn". Từ nhận thức đó dẫn đến hành động là buộc người cán bộ phải cân nhắc trong từng việc mình làm.

Lẽ thường, càng giữ chức vụ cao, cán bộ càng phải gương mẫu để nhân dân tin tưởng. Tuy nhiên, không ít người vì vụ lợi, động cơ cá nhân mà đi ngược lại lợi ích của Đảng, của đất nước và nhân dân, suy thoái về phẩm chất và đạo đức, tham nhũng, tiêu cực, phe cánh, lợi ích nhóm.

Khi đó, Đảng buộc phải xử lý nghiêm, dù cán bộ cấp cao hay cấp thấp. Có trường hợp vẫn có thể tự soi, tự sửa để khắc phục, nhưng với những trường hợp không thể sửa chữa, phải kiên quyết xử lý, nhất là đã liên quan đến tài sản, tiền bạc, hối lộ.

Quy định của Đảng, quy định pháp luật gần như đã rất đầy đủ. Theo bà, điều gì là quan trọng nhất trong cuộc chiến chống tham nhũng, làm trong sạch bộ máy?

Đấu tranh phòng, chống tham nhũng là cuộc đấu tranh rất cam go và phức tạp nên cần có sự kết hợp nhiều giải pháp, từ giáo dục tư tưởng đạo đức cho đến các biện pháp hành chính, quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước.

Tiếp đến, chúng ta phải huy động được sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và đặc biệt là huy động sức mạnh của toàn dân. Bởi, không có gì mà người dân không biết. Dựa vào nhân dân thì việc gì cũng thành công.

Bản thân mỗi cán bộ, đảng viên cũng phải tự ý thức được việc không ngừng rèn luyện, tu dưỡng, tự đấu tranh. Cán bộ có chức quyền càng phải gương mẫu.

Cùng với đó, nâng cao vai trò của các cấp ủy trong công tác chính trị tư tưởng, đấy mạnh công tác kiểm tra, giám sát để chủ động phát hiện từ sớm, từ xa, không để vi phạm nhỏ trở thành sai phạm lớn.

Cảm ơn bà!

Hồng Diên

Vân Anh