Bộ Nội vụ đề xuất nhiều chế độ mới cho người hoạt động không chuyên trách
Bộ Nội vụ đề xuất nhiều cơ chế, chính sách vượt trội với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, thôn, tổ dân phố nghỉ ngay do sắp xếp tổ chức bộ máy.
Bộ Tư pháp đang thẩm định hồ sơ dự thảo nghị định thay thế Nghị định 29/2023 quy định về tinh giản biên chế do Bộ Nội vụ trình.
Ai được hưởng chính sách, chế độ?
Dự thảo nghị định đề xuất áp dụng với bốn nhóm đối tượng. Cụ thể, cán bộ, công chức, viên chức; cán bộ, công chức cấp xã và người làm việc theo chế độ hợp đồng lao động được áp dụng chế độ, chính sách như công chức theo quy định của Chính phủ.
Nhóm thứ hai là những người làm việc theo chế độ hợp đồng lao động không xác định thời hạn thực hiện các công việc chuyên môn nghiệp vụ thuộc danh mục vị trí việc làm chức danh nghề nghiệp chuyên ngành và vị trí việc làm chức danh nghề nghiệp chuyên môn dùng chung trong đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định dôi dư do sắp xếp lại tổ chức hoặc cơ cấu lại nhân lực của đơn vị theo quyết định của cấp có thẩm quyền.
Thứ ba là nhóm người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã nghỉ ngay kể từ khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương.
Cuối cùng là nhóm người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố dôi dư do sắp xếp thôn, tổ dân phố nghỉ ngay kể từ khi có quyết định sắp xếp của cấp có thẩm quyền.
Dự thảo của Bộ Nội vụ cũng nêu rõ nhóm đối tượng chưa thực hiện tinh giản biên chế. Đó là những người đang trong thời gian mang thai, nghỉ thai sản, đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi, trừ trường hợp cá nhân tự nguyện tinh giản biên chế.
Ngoài ra, những người đang trong thời gian xem xét kỷ luật hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc bị thanh tra, kiểm tra do có dấu hiệu vi phạm, cũng không thuộc đối tượng chưa tinh giản.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà. Ảnh: QH
Những chính sách vượt trội
Đáng chú ý, liên quan đến chính sách đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã nghỉ ngay kể từ khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, dự thảo nghị định đưa ra những chế độ chính sách vượt trội so với quy định hiện hành.
Cụ thể, trên cơ sở kế thừa cách thiết kế chính sách quy định tại Nghị định 29/2023 và Nghị định 178/2024, Bộ Nội vụ đề xuất thiết kế chính sách đối với đối tượng này tương tự cách thiết kế chính sách nghỉ thôi việc đối với cán bộ, công chức cấp xã nghỉ ngay quy định tại Nghị định 178/2024.
Cụ thể, người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã chưa đến tuổi nghỉ hưu theo quy định thì được hưởng 3 chế độ.
Đối với người có dưới năm năm công tác có đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thì hưởng trợ cấp một lần bằng 0,8 lần mức phụ cấp hàng tháng hiện hưởng nhân với số tháng công tác có đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Đối với người có từ đủ năm năm công tác có đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc trở lên và còn từ năm năm trở xuống đến tuổi nghỉ hưu thì hưởng trợ cấp một lần bằng 0,8 lần mức phụ cấp hàng tháng hiện hưởng nhân với số tháng nghỉ sớm so với tuổi nghỉ hưu.
Đối với người có từ đủ năm năm công tác có đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc trở lên và còn từ đủ năm năm trở lên đến tuổi nghỉ hưu thì được hưởng trợ cấp một lần bằng 0,8 lần mức phụ cấp hàng tháng hiện hưởng nhân với 60 tháng.
Những nhóm người này còn được hưởng trợ cấp bằng 1,5 lần mức phụ cấp hàng tháng hiện hưởng cho mỗi năm công tác có đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc; được trợ cấp ba tháng phụ cấp hàng tháng hiện hưởng để tìm việc làm. Đồng thời họ còn được bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc hoặc hưởng bảo hiểm xã hội một lần theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội.
Bộ Nội vụ cũng đề xuất cán bộ, công chức cấp xã do sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã giai đoạn 2023-2025 nên được bố trí sang làm người hoạt động không chuyên trách cấp xã thì được hưởng các chế độ như trên nhưng tiền lương tháng hiện hưởng để tính trợ cấp là tiền lương tháng liền kề của chức danh cán bộ, công chức cấp xã trước khi được bố trí sang làm người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã.
Một chính sách mới được Bộ Nội vụ đề xuất là đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố đã đủ tuổi nghỉ hưu hoặc đang hưởng chế độ hưu trí, chế độ mất sức lao động khi nghỉ ngay được hưởng trợ cấp bằng 15 tháng phụ cấp hàng tháng hiện hưởng.

Dự thảo nghị định thay thế Nghị định 29/2023 quy định về tinh giản biên chế đề xuất chế độ áp với bốn nhóm đối tượng. Ảnh: THUẬN VĂN
Chế độ cho người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố nghỉ ngay
Bộ Nội vụ cũng đề xuất chế độ đối với người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố nghỉ ngay kể từ khi có quyết định sắp xếp của cấp có thẩm quyền.
Cụ thể, đối với người chưa đến tuổi nghỉ hưu, được hưởng các chế độ tương tự như chế độ đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã nghỉ ngay khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương nêu trên.
Tuy nhiên, Bộ Nội vụ cũng cho hay do người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố không thuộc đối tượng đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc nên thời gian công tác để tính trợ cấp đối với các trường hợp này được tính theo hai yếu tố.
Gồm thời gian công tác có đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc và thời gian làm việc ở chức danh người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố (không đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc).
Đối với người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố đã đủ tuổi nghỉ hưu hoặc đang hưởng chế độ hưu trí, chế độ mất sức lao động, được hưởng trợ cấp một lần bằng 15 tháng phụ cấp hàng tháng hiện hưởng (tương tự như chính sách đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã đã đủ tuổi nghỉ hưu hoặc đang hưởng chế độ hưu trí, chế độ mất sức lao động).
Dự kiến từ 1-8, cả nước sẽ có khoảng 120.500 người hoạt động không chuyên trách cấp xã kết thúc hoạt động.
Theo Nghị định 29/2023 về tinh giản biên chế, người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã dôi dư do sắp xếp đơn vị hành chính sẽ được hưởng trợ cấp.
Cụ thể, trường hợp giữ chức danh do bầu cử thì cứ mỗi tháng nghỉ trước thời điểm kết thúc nhiệm kỳ, được trợ cấp bằng 1/2 mức phụ cấp hàng tháng hiện hưởng. Nếu nghỉ hưu trước khi kết thúc lộ trình sắp xếp, số tháng trợ cấp tính theo số tháng nghỉ trước so với thời điểm nghỉ hưu.
Trường hợp giữ chức danh không do bầu cử thì cứ mỗi tháng nghỉ trước thời điểm kết thúc lộ trình sắp xếp, được trợ cấp bằng 1/2 mức phụ cấp hàng tháng hiện hưởng. Nếu nghỉ hưu trước khi kết thúc lộ trình, số tháng trợ cấp tính theo số tháng nghỉ trước thời điểm nghỉ hưu.