Bổ sung chế độ trợ cấp mới để hình thành hệ thống bảo hiểm xã hội đa tầng

Tuyên truyền về các chính sách bảo hiểm xã hội cho người lao động. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 đã mở rộng thêm các chế độ trợ cấp để hình thành hệ thống bảo hiểm xã hội đa tầng, trong đó có cả chế độ cho người không có lương hưu. Ông Nguyễn Duy Cường, Phó Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm xã hội (Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội) đã chia sẻ một số thông tin về các chính sách mới của bảo hiểm xã hội.

- Xin ông cho biết những thay đổi về việc mở rộng thêm các chính sách trong Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024?

Ông Nguyễn Duy Cường: Luật Bảo hiểm xã hội số 41/2024/QH15 đã bổ sung một số quy định nhằm gia tăng quyền lợi, tăng tính hấp dẫn, khuyến khích người lao động bảo lưu thời gian đóng để hưởng lương hưu thay vì nhận bảo hiểm xã hội một lần

Luật có nhiều sửa đổi, bổ sung theo hướng gia tăng quyền lợi, tăng tính hấp dẫn, khuyến khích người lao động bảo lưu thời gian đóng để hưởng lương hưu thay vì nhận bảo hiểm xã hội một lần.

Theo quy định mới, người lao động không hưởng bảo hiểm xã hội một lần mà bảo lưu thời gian đóng để tiếp tục tham gia thì có cơ hội được thụ hưởng các quyền lợi cao hơn như: Khi tiếp tục tham gia được hưởng các chế độ với mức hưởng cao hơn; được hưởng lương hưu với điều kiện dễ dàng hơn; trong thời gian hưởng lương hưu được quỹ bảo hiểm xã hội đóng bảo hiểm y tế; được hưởng trợ cấp hàng tháng khi không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội; trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng thì được ngân sách Nhà nước đóng bảo hiểm y tế.

- Trợ cấp hưu trí là một chính sách rất mới, vậy thì người lao động nào sẽ được hưởng chính sách này, thưa ông?

Ông Nguyễn Duy Cường: Việc bổ sung trợ cấp hưu trí xã hội để hình thành hệ thống bảo hiểm xã hội đa tầng.

Ông Nguyễn Duy Cường, Phó Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm xã hội (Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội). (Ảnh: PV/Vietnam+)

Trợ cấp hưu trí xã hội theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 là loại hình bảo hiểm xã hội do ngân sách nhà nước bảo đảm, được xây dựng trên cơ sở kế thừa và phát triển một phần từ quy định về trợ cấp xã hội hằng tháng đối với người cao tuổi không có lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng, trong đó giảm độ tuổi được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội xuống 75 tuổi (hiện hành là 80 tuổi). Riêng đối với người thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo thì từ đủ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

Trợ cấp hưu trí xã hội theo quy định của Luật mới là loại hình bảo hiểm xã hội do ngân sách Nhà nước bảo đảm, được xây dựng trên cơ sở kế thừa và phát triển một phần từ quy định về trợ cấp xã hội hằng tháng đối với người cao tuổi không có lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng. Trong đó giảm độ tuổi được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội xuống 75 tuổi (hiện hành là 80 tuổi).

Riêng đối với người thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo thì từ đủ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

Với quy định sửa đổi lần này, khi Luật mới có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025, chúng tôi dự kiến có thêm khoảng 1,2 triệu người cao tuổi không có lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng sẽ được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng.

- Vậy mức trợ cấp hưu trí xã hội này sẽ là bao nhiêu, thưa ông?

Ông Nguyễn Duy Cường: Mức trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng do Chính phủ quy định, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế-xã hội, và khả năng của ngân sách Nhà nước từng thời kỳ.

Định kỳ 3 năm, Chính phủ thực hiện rà soát, xem xét việc điều chỉnh mức trợ cấp hưu trí xã hội. Tùy theo điều kiện kinh tế-xã hội, khả năng cân đối ngân sách, huy động các nguồn lực xã hội, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định hỗ trợ thêm cho người hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

Mức trợ cấp hưu trí xã hội sẽ tùy phụ thuộc vào khả năng của ngân sách Nhà nước nhưng chắc chắn sẽ không thấp hơn mức trợ cấp xã hội hằng tháng, hiện là 500.000 đồng/tháng.

Trường hợp đối tượng được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội đồng thời thuộc đối tượng hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng thì sẽ được hưởng chế độ trợ cấp cao hơn.

Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 đã bổ sung thêm trợ cấp hưu trí. (Ảnh: PV/Vietnam+)

- Ngoài trợ cấp hưu trí, Luật mới còn có thêm chính sách trợ cấp hàng tháng đối với người tham gia bảo hiểm xã hội nhưng không đủ điều kiện hưởng lương hưu, xin ông cho biết thêm về chính sách này?

Ông Nguyễn Duy Cường: Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 đã bổ sung quy định nhằm gia tăng sự liên kết giữa tầng trợ cấp hưu trí xã hội và bảo hiểm xã hội cơ bản. Theo đó, luật bổ sung chế độ trợ cấp hằng tháng đối với người lao động không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

Luật quy định công dân Việt Nam đủ tuổi nghỉ hưu nhưng không đủ thời gian đóng để hưởng lương hưu (chưa đủ 15 năm đóng) và chưa tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội (chưa đủ 75 tuổi) nếu không hưởng bảo hiểm xã hội một lần và không bảo lưu mà có yêu cầu thì được hưởng trợ cấp hằng tháng từ chính khoản đóng của mình. Đặc biệt, trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng thì được ngân sách nhà nước đóng bảo hiểm y tế.

Hiện nay trong Luật mới cũng không quy định thời gian tối thiểu về số năm đóng bảo hiểm xã hội được hưởng trợ cấp hằng tháng. Khi tính mức trợ cấp hằng tháng sẽ tùy theo thời gian đóng và mức đóng của người lao động.

- Xin trân trọng cảm ơn ông!

(Vietnam+)