Bộ Tài chính đề xuất sửa toàn diện Luật Thuế thu nhập cá nhân, nâng mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế

Theo thông tin từ Bộ Tài chính, lần sửa đổi này là sửa toàn diện Luật Thuế thu nhập cá nhân.

Trong dự thảo tờ trình đề nghị xây dựng dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế), Bộ Tài chính cho biết việc thực hiện Luật Thuế thu nhập cá nhân đã thể hiện và phát huy được vai trò là một sắc thuế quan trọng trong hệ thống chính sách thuế của Việt Nam hiện nay.

Tuy nhiên, Bộ Tài chính cũng thừa nhận Luật Thuế thu nhập cá nhân hiện hành cũng đã phát sinh một số điểm hạn chế, bất cập cần được nghiên cứu để rà soát, sửa đổi cho phù hợp với thực tiễn, đáp ứng được các yêu cầu về cải cách thuế thu nhập cá nhân đang đặt ra, đảm bảo tính minh bạch.

Nội dung đề xuất cần xem xét sửa đổi bao gồm các quy định liên quan đến thu nhập chịu thuế; thu nhập được miễn thuế; cơ sở tính thuế và phương pháp xác định số thuế phải nộp đối với một số khoản thu nhập; biểu thuế suất thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công; mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế và người phụ thuộc.

Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế) dự kiến sẽ được Quốc hội thông qua vào tháng 5/2026.

Thời gian qua, có ý kiến cho rằng mức giảm trừ gia cảnh vẫn còn thấp, nhưng cũng có ý kiến cho rằng mức giảm trừ gia cảnh hiện nay không thấp khi so sánh với mặt bằng chung về mức sống, thu nhập của người dân, nhiều người lao động đang có thu nhập chưa đến mức phải nộp thuế.

Có ý kiến cho rằng cần quy định mức giảm trừ gia cảnh theo mức lương tối thiểu vùng, mức giảm trừ gia cảnh ở các đô thị, thành phố lớn cần phải cao hơn ở khu vực nông thôn, miền núi do chi phí đắt đỏ hơn; cũng có ý kiến cho rằng phải có chính sách thuế điều tiết cao hơn đối với cá nhân ở các đô thị, thành phố lớn để hạn chế nhập cư, di dân vào các đô thị lớn...

Theo Bộ Tài chính, mức giảm trừ gia cảnh hiện hành đã được áp dụng từ năm 2020 đến nay, cần phải rà soát, đánh giá lại để đề xuất phương án sửa đổi, bổ sung phù hợp với điều kiện mới.

Mức giảm trừ gia cảnh cụ thể cần được nghiên cứu, tính toán một cách kỹ lưỡng, đảm bảo cho phù hợp với sự biến động của giá cả cũng như sự gia tăng mức sống dân cư trong giai đoạn vừa qua cũng như dự báo cho thời gian tới.

“Mức giảm trừ “quá cao” sẽ làm mờ vai trò của chính sách thuế thu nhập cá nhân trong việc thực hiện các chức năng của sắc thuế này (đảm bảo công bằng xã hội và điều tiết thu nhập) và vô hình trung sẽ đưa chính sách thuế thu nhập cá nhân trở lại “chính sách thuế đối với người có thu nhập cao” như giai đoạn trước đây. Có thể cân nhắc nghiên cứu phương án giao Chính phủ quy định mức giảm trừ gia cảnh để đảm bảo linh hoạt, chủ động điều chỉnh cho phù hợp với thực tiễn và yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong từng thời kỳ”, Bộ Tài chính đề xuất.

Thực tế, lâu nay, các chuyên gia cũng nhiều lần đưa ra đề nghị sửa toàn diện Luật Thuế thu nhập cá nhân theo hướng nâng mức giảm trừ gia cảnh để phù hợp với bối cảnh hiện nay và không gây thiệt thòi cho người lao động.

PGS.TS Phạm Thế Anh, Trưởng khoa Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân đánh giá, mức giảm trừ gia cảnh hiện nay là quá thấp và không phù hợp với thực tế. Hơn chục năm qua, giá cả sinh hoạt, đặc biệt tại các thành phố lớn, người dân có thể dễ dàng cảm nhận được giá cả phải tăng gấp đôi. Trong khi đó, mức thu nhập nộp thuế chỉ tăng từ 9 triệu đồng lên 11 triệu đồng, tăng 2 triệu đồng, tương đương 20%, mức tăng không tương xứng với CPI.

Theo đó, nhiều chuyên gia kiến nghị Bộ Tài chính đánh giá đầy đủ trong bối cảnh giá cả các khoản học hành, đi lại, ăn, ở, mặc tăng cao. Mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế nên tăng 16-17 triệu đồng/tháng, và mức giảm trừ cho người phụ thuộc bằng 50%, tương ứng khoảng 8 triệu đồng/tháng.

Luật Thuế thu nhập cá nhân thay thế dự kiến sẽ được Quốc hội thông qua vào tháng 5/2026

Trong công văn gửi xin ý kiến các bộ ngành, địa phương góp ý cho dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi, Bộ Tài chính cho biết Chính phủ đã báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội kết quả nghiên cứu, rà soát và đề xuất xây dựng dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế).

Đồng thời, Chính phủ đã đề nghị đưa Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế) vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025, trình Quốc hội cho ý kiến vào kỳ họp thứ 10 (tháng 10/2025), thông qua tại kỳ họp thứ 11 (tháng 5/2026).

Thanh Hoa