Bộ trưởng Bộ Công an làm rõ đề xuất lắp camera ở khoang hành khách

Chiều 17/11, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 10 luật có liên quan đến an ninh, trật tự.

Quy định rõ thẩm quyền truy cập dữ liệu camera

Quan tâm đến sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, ĐBQH Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) cho biết, dự thảo luật quy định lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, thiết bị ghi hình đối với người lái xe và trong khoang chở khách là nội dung quan trọng, bởi liên quan trực tiếp đến quyền nhân thân và quyền con người.

Đại biểu nhấn mạnh quy định lắp camera là cần thiết, song cần đánh giá tác động đầy đủ, khách quan, có khảo sát thực tế và lấy ý kiến đối tượng chịu tác động của quy định này. Ông đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ lý do vì sao phải quy định và có bất cập nào phát sinh trong thực tiễn hay không?

Ông Hòa kiến nghị chỉ nên áp dụng việc giám sát này đối với phương tiện công cộng, xe kinh doanh vận tải, còn xe cá nhân không nên bắt buộc vì ảnh hưởng đến đời sống riêng tư của công dân. Mặt khác, cần quy định rõ ai là người có thẩm quyền truy cập dữ liệu camera, sử dụng vào mục đích gì, tránh lạm quyền và đảm bảo an toàn thông tin.

ĐBQH Phạm Văn Hòa (Ảnh: Media Quốc hội).

Đối với quy định thời gian làm việc của người lái xe, đại biểu Hòa cho rằng, lái xe là loại hình lao động có tính chất đặc thù, không thể áp dụng hoàn toàn như Bộ luật Lao động. Ông đề nghị cần quy định rõ thời gian lái xe trong ngày, trong tháng, trong năm và thời gian làm thêm, nhằm đảm bảo sức khỏe và an toàn giao thông.

"Quy định lái xe không được lái quá 4 giờ liên tục là đúng. Tuy nhiên, cần làm rõ các trường hợp kẹt xe, tai nạn, tạm dừng giữa đường. Ví dụ, lái xe ngồi bất động vì kẹt đường 1–2 tiếng có được tính là thời gian nghỉ hay không. Đây là điểm lực lượng thực thi cần có hướng dẫn cụ thể, minh bạch để tránh áp dụng máy móc", ông Hòa cho hay.

Tham gia góp ý về nội dung này, ĐBQH Chu Thị Hồng Thái (đoàn Lạng Sơn) dẫn chứng, tại EU, Nhật Bản, Hàn Quốc... dữ liệu hình ảnh hành khách được quản lý rất chặt chẽ, quy định rõ mục đích sử dụng, giới hạn thời gian lưu trữ, chủ thể được truy cập và yêu cầu ghi nhật ký mọi lượt truy cập để phòng ngừa lạm dụng.

Theo bà dự thảo Luật đã quy định tương đối đầy đủ về hệ thống thu thập, ghi, lưu trữ và truyền dữ liệu từ thiết bị giám sát hành trình và thiết bị ghi nhận hình ảnh trên phương tiện, bao gồm cả hình ảnh khoang chở khách.

ĐBQH Chu Thị Hồng Thái (Ảnh: Media Quốc hội).

Đồng thời, quy định rõ mục đích sử dụng dữ liệu nhằm đảm bảo trật tự an toàn giao thông và xử lý vi phạm; giao cho Bộ Công an xây dựng, quản lý, bảo đảm an ninh, an toàn thông tin, bảo vệ dữ liệu cá nhân và kết nối, chia sẻ dữ liệu với các cơ quan liên quan.

Tuy nhiên, chưa quy định rõ nguyên tắc sử dụng dữ liệu hình ảnh khoang chở khách, chủ thể được quyền truy cập dữ liệu, điều kiện truy cập, cơ chế kiểm soát truy cập cũng như yêu cầu cấm sử dụng hoặc chia sẻ dữ liệu ngoài phạm vi pháp luật cho phép.

"Khoảng trống này có thể dẫn tới lạm dụng, sử dụng sai mục đích hoặc chia sẻ trái phép dữ liệu hình ảnh, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của công dân", bà Thái nêu ý kiến.

Từ đó, bà đề nghị bổ sung quy định: "Việc thu thập, lưu trữ, khai thác, sử dụng và chia sẻ dữ liệu từ thiết bị giám sát hành trình và thiết bị ghi nhận hình ảnh trên phương tiện, bao gồm dữ liệu hình ảnh lái xe và khoang chở khách, phải thực hiện đúng mục đích đảm bảo trật tự an toàn giao thông và xử lý vi phạm. Đồng thời, phải có cơ chế kiểm soát truy cập, không được sử dụng hoặc cung cấp dữ liệu ngoài phạm vi pháp luật cho phép vào dự thảo luật".

Đồng thời, đề nghị Bộ Công an khi xây dựng văn bản hướng dẫn cần quy định rõ thẩm quyền truy cập, cơ chế mã hóa, lưu trữ, chia sẻ dữ liệu, thời hạn lưu trữ và trách nhiệm giám sát, nhằm phòng ngừa xâm hại hoặc sử dụng sai mục đích.

Quy định đối với các xe kinh doanh vận tải

Giải trình, làm rõ ý kiến các ĐBQH nêu về Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang cho biết, trong quá trình thảo luận tại tổ và tại hội trường vẫn còn có những ý kiến băn khoăn liên quan đến xe kinh doanh vận tải lắp thêm các thiết bị ghi nhận hình ảnh khoang chở khách để bảo vệ bí mật riêng tư.

"Cơ quan soạn thảo sẽ tiếp tục nghiên cứu đánh giá tác động kỹ lưỡng, đầy đủ về nội dung này", Bộ trưởng nói và cho biết cơ quan soạn thảo luôn bám sát thông lệ quốc tế, mục tiêu cuối cùng là đảm bảo an toàn cho hành khách tham gia phương tiện công cộng.

Đồng thời, Bộ trưởng cho biết dữ liệu cũng sẽ được bảo vệ theo quy định của pháp luật. "Nếu ai vi phạm hoặc vi phạm sẽ đều bị xử lý", Bộ trưởng nhấn mạnh.

Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang (Ảnh: Media Quốc hội).

Cùng với đó, Bộ trưởng Lương Tam Quang cho biết sẽ có một số quy định đối với các xe kinh doanh vận tải hành khách. Nếu thông qua quy định này theo Bộ trưởng sẽ đảm bảo an toàn.

Ông nêu ví dụ phương tiện công cộng vận tải hành khách đường dài, khoang hành khách ở đây là khoang công cộng.

"Khoang riêng tư, các xe không hoạt động trong mục đích công cộng thì chúng tôi không đặt vấn đề này", Bộ trưởng nêu và cho biết trên thế giới tất cả những xe này đều có camera giám sát để đảm bảo an ninh trật tự, đây là điều để phòng ngừa tất cả những hoạt động vi phạm pháp luật hoặc những xâm phạm đến an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội.

"Chúng tôi sẽ nghiên cứu đánh giá tác động kỹ lưỡng và có quy định cụ thể hơn đối với các loại phương tiện", Bộ trưởng nói.

Về băn khoăn của ĐBQH liên quan đến thiết bị giám sát hành trình, Bộ trưởng cho hay, trên thế giới hiện nay các xe sản xuất ra đều có thiết bị giám sát hành trình.

Bộ trưởng cho biết, những thiết bị giám sát hành trình này cũng sẽ có quy định rất cụ thể để đảm bảo được tất cả các phương tiện giao thông ở trên, chịu trách nhiệm của Luật Giao thông đường bộ phải tuân thủ các quy định pháp luật.

Ngoài ra, Bộ trưởng cũng chia sẻ khi tham gia các đoàn công tác ở nước ngoài, ngay cả những xe phục vụ các đoàn công tác đến thời hạn mà người lái xe hết giờ lái thì đơn vị mà đoàn công tác thuê buộc phải thay người lái xe.

"Điều này cuối cùng là đảm bảo an toàn cho những người tham gia giao thông, không chỉ an toàn cho những người ở trên xe mà đảm bảo an toàn cho tất cả các phương tiện khác tham gia giao thông trên đường. Đây là những quy định mà chúng tôi sẽ rà soát, làm sao để Luật Trật tự, an toàn giao thông được thực hiện", Bộ trưởng nói.

Hoàng Thị Bích