Bộ trưởng Bộ Xây dựng: Xem xét xử lý hình sự các chủ đầu tư chây ỳ trong việc cấp quyền sở hữu cho dân

Vấn đề đại biểu Đinh Duy Vượt (Gia Lai) nêu ra về việc cử tri phản ánh tình trạng quy hoạch treo nhiều nhiệm kỳ, làm thiệt hại quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, gây bức xúc xã hội, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà cho biết, quy hoạch treo được hiểu là loại quy hoạch đã được lập và phê duyệt nhưng tổ chức thực hiện chậm và không thực hiện được toàn bộ hoặc một số nội dung quy hoạch hoặc không thực hiện được một số dự án, nhất là các dự án hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội theo tiến độ đã được xác định trong quy hoạch.

Bộ trưởng Phạm Hồng Hà thừa nhận, quy hoạch treo ảnh hưởng tiêu cực tới quyền, lợi ích hợp pháp cuộc sống của người dân, thể hiện chủ yếu ở hai mặt, ảnh hưởng đến việc làm, sinh kế và xây dựng, cải tạo nhà ở của người dân. Đồng thời, làm giảm hiệu quả chất lượng phát triển đô thị, lãng phí tài nguyên và gây bức xúc trong nhân dân.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà.

Về nguyên nhân, Bộ trưởng chỉ ra chất lượng quy hoạch thấp, thiếu tầm nhìn; xác định một số vấn đề chiến lược trong quy hoạch chưa chính xác; không lập đầy đủ các quy hoạch liên quan theo quy định; không xác định đủ các yếu tố, điều kiện thực hiện đồng bộ các dự án trong quy hoạch; việc tổ chức quản lý và thực hiện dự án sau khi công bố chưa được thực hiện nghiêm túc, đầy đủ theo quy hoạch…

Bộ trưởng Phạm Hồng Hà cho biết, về giải pháp, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 05 ngày 1-3-2019 về tăng cường chấn chỉnh công tác quy hoạch xây dựng, quản lý phát triển đô thị theo quy hoạch được duyệt, trong đó đã giao nhiệm vụ cụ thể cho các Bộ, ngành và địa phương. Bộ Xây dựng cũng ban hành một số quy chuẩn cốt lõi như quy chuẩn 01 về quy hoạch xây dựng, quy hoạch về nhà ở, quy chuẩn về hạ tầng kỹ thuật.

Trong đó, để bảo đảm quyền lợi của người dân trong vùng quy hoạch treo trong vấn đề nhà ở, trong Luật Xây dựng sửa đổi, bổ sung Luật Xây dựng năm 2014 đã có quy định, nếu như kế hoạch sử dụng cấp huyện đã được công bố 3 năm sau không thực hiện thì người dân được cấp phép xây dựng có thời hạn để cải tạo, thậm chí xây mới nhà ở có thời hạn ghi trong giấy phép cụ thể. Nếu hết thời hạn này quy hoạch vẫn không thực hiện được thì người dân tiếp tục được thực hiện giấy phép đã được cấp về cải tạo và xây dựng mới nhà ở.

“Chúng tôi nghĩ đây là quyết định bước đầu đã giải quyết được một phần về yêu cầu về cải tạo, xây dựng nhà ở của người dân trong vùng quy hoạch treo”, ông Hà nói.

Các địa phương đã tích cực hơn trong việc rà soát, điều chỉnh quy hoạch chung, quy hoạch chi tiết và tăng cường đầu tư hạ tầng kỹ thuật. Theo tính toán sơ bộ, TP HCM đã rà soát trên 250 đồ án quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết và thu hồi 176 dự án treo; TP Hà Nội đã rà soát 78 quy hoạch phân khu, 67 quy hoạch chi tiết… Tình trạng treo đã được giải quyết.

Tuy nhiên, ông Hà thừa nhận, đây là kết quả bước đầu cần phải có thêm thời gian vì vấn đề quy hoạch là vấn đề rất lớn. Trong thời gian tới, ông Hà nhấn mạnh, sẽ tiếp tục thực hiện những giải pháp căn cơ.

Về việc mà một số chủ đầu tư chậm thực hiện cấp quyền sử dụng đất, sở hữu nhà ở cho người dân khi mua nhà, ông Hà nêu rõ, theo quy định pháp luật, sau 50 ngày sau khi bàn giao nhà cho người mua nhà thì chủ đầu tư phải thực hiện việc làm các thủ tục để cấp chứng nhận quyền sử dụng đất và sở hữu nhà cho người dân. Pháp luật đã quy định chế tài xử phạt có thể lên đến 1 tỷ đồng đối với những chủ đầu tư chậm trễ việc này.

Tuy nhiên, tình hình thực tế đúng là có hiện tượng như đại biểu Đinh Duy Vượt đã nêu, tuy số lượng không lớn. “Chúng tôi có thống kê, đối với các nhà chung cư, tranh chấp về việc này chỉ chiếm khoảng 2% trong tổng số tranh chấp về nhà chung cư. Tuy nhiên, số lượng người dân, hộ dân bị ảnh hưởng lại rất lớn, cho nên đây là vấn đề cần phải được tập trung giải quyết”, ông Hà khẳng định.

Nguyên nhân chính xảy ra tình trạng trên theo ông Hà có 2 loại. Một là, chủ đầu tư thực hiện chưa đầy đủ các thủ tục để cấp quyền sử dụng đất và sở hữu nhà ở. Hai là, mặc dù có thể đã thực hiện đầy đủ các thủ tục rồi nhưng vẫn cố tình chậm trễ trong việc làm các thủ tục cấp quyền cho người dân.

Về giải pháp, Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết, đối với những dự án đã thực hiện trong thủ tục nhưng chủ đầu tư cố tình chây ỳ thì đề nghị các địa phương tập trung xử lý nghiêm khắc theo xử phạt vi phạm hành chính.

Nếu chủ đầu tư vẫn cứ cố tình thì chuyển các cơ quan điều tra để xem xét xử lý theo quy định trong Bộ luật Hình sự. Cũng theo ông Hà, giải pháp thì các địa phương khác nhau, mỗi dự án cũng khác nhau.

“Chúng tôi đề nghị các địa phương có báo cáo cụ thể, rà soát, đánh giá cụ thể, trao đổi ý kiến với Bộ Tài nguyên và môi trường, Bộ Xây dựng để phối hợp giải quyết”, ông nói và cho biết thêm, theo kinh nghiệm, 2 Bộ đã làm tại Hà Nội và đã giải quyết được một số vấn đề tương tự như thế.

Gia Huy