Bộ trưởng Công Thương: Không có việc điều hành giá bất cập gây lỗ lớn cho ngành điện

Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên. Ảnh: quochoi.vn

Sáng 21/8, tiếp tục chương trình phiên họp thứ 36, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức chất vấn và trả lời chất vấn các lĩnh vực: Nông nghiệp và phát triển nông thôn; công thương; văn hóa, thể thao và du lịch.

Vấn đề giá điện và điều hành giá nhận được nhiều sự quan tâm của các đại biểu Quốc hội. Đại biểu Huỳnh Thanh Phương - Đoàn ĐBQH tỉnh Tây Ninh cho biết cử tri và nhiều chuyên gia cho rằng việc điều hành giá điện còn nhiều bất cập.

"Chính điều này là một trong những nguyên nhân quan trọng gây thua lỗ cho ngành điện khoảng hơn 47.000 tỷ đồng trong năm 2022 và 2023. Vậy Bộ trưởng có đồng tình với nhận định này không và xin Bộ trưởng cho biết giải pháp nào để tháo gỡ việc điều hành giá điện một cách tốt nhất thời gian tới?," đại biểu đặt vấn đề.

Đại biểu Huỳnh Thanh Phương - Đoàn ĐBQH tỉnh Tây Ninh. Ảnh: quochoi.vn

Tham mưu xây dựng chính sách về giá tuân thủ đúng luật

Trả lời câu hỏi này, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên khẳng định không có chuyện điều hành giá điện có nhiều bất cập gây thua lỗ cho ngành điện. Ông nêu rõ Bộ Công Thương là cơ quan quản lý Nhà nước chỉ thực hiện 3 chức năng cơ bản gồm quy hoạch, kế hoạch, cơ chế, chính sách và thanh tra, kiểm tra.

"Chúng tôi tự thấy trong tham mưu xây dựng chính sách, nhất là chính sách trong vấn đề giá điện thực hiện tuân thủ theo luật hiện hành, nhất là Luật Điện lực, Luật Giá. Theo đó, điện là một trong những mặt hàng phải bảo đảm bình ổn giá theo chỉ đạo của Nhà nước," ông Diên nói.

Theo Bộ trưởng, EVN là đơn vị duy nhất có chức năng mua bán và cung ứng điện. "EVN phải mua điện với cơ chế giá thị trường nhưng đầu ra phải đảm bảo bình ổn giá vì giá điện có ảnh hướng đến các ngành sản xuất. Như vài lần tôi đã báo cáo Quốc hội, chênh lệch giữa giá mua vào và bán ra của EVN khoảng 208-216 đồng/kWh," lãnh đạo Bộ Công Thương chia sẻ.

Để rà soát, sửa đổi cơ chế nhằm giúp EVN không thua lỗ trong tương lai, Bộ Công Thương đang tham mưu Chính phủ sửa đổi Luật Điện lực, sẽ trình Quốc hội tại kỳ họp 8 vào tháng 10 tới đây. Việc sửa đổi theo hướng xóa bù chéo giữa các khách hàng sử dụng điện; tính đúng, tính đủ, tính hết giá thành điện, trong đó có giá sản xuất, điều độ và vận hành hệ thống điện.

Bên cạnh đó, hiện Chính phủ đã có quyết định về việc đưa Trung tâm điều độ A0 về trực thuộc Bộ Công Thương, nhằm đảm bảo sự minh bạch, công bằng trong việc vận hành, điều độ hệ thống điện, giữa các đơn vị phát điện và sử dụng điện.

Ngoài ra, Chính phủ cũng vừa ban hành nghị định về mua bán điện trực tiếp đối với khách hàng sử dụng điện lớn, đồng thời chuẩn bị ban hành nghị định khuyến khích về phát triển điện mặt trời áp mái. Những việc này từng bước làm thị trường điện hoàn hảo hơn.

"Hiện nay thị trường phát điện cạnh tranh, mua điện cạnh tranh đã thực hiện tương đối tốt, còn thị trường bán lẻ điện cạnh tranh sẽ tiếp tục được nghiên cứu hoàn thiện trong dự Luật Điện lực và sửa đổi các quy định hiện hành," Bộ trưởng Công Thương nhấn mạnh.

Giá điện còn 5 bậc, bậc 1 từ 0-100kWh

Cũng quan tâm đến lĩnh vực Công Thương, đại biểu Phạm Văn Hòa - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp cho biết, thời gian gần đây tình hình cung cấp điện cho sản xuất và tiêu dùng có tiến bộ rất rõ, không giống như năm 2023 thiếu điện cục bộ.

Tuy nhiên, đại biểu Phạm Văn Hòa cho rằng, cách tính giá điện bậc thang hiện chưa phù hợp với nhu cầu của người dân khi bậc một chỉ tới 50kWh cho sinh hoạt. Hơn nữa, người dân tiêu thụ điện và trả tiền cho EVN lại còn phải chịu mức thuế 10% VAT là chưa hợp lý.

"Xin Bộ trưởng lý giải thêm việc này, liệu có miễn thuế VAT và nâng mức ở thang bậc một từ 50kWh lên 100kWh cho người tiêu dùng hay không?," đại biểu Hòa nêu câu hỏi.

Đại biểu Phạm Văn Hòa - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp. Ảnh: quochoi.vn

Trả lời câu hỏi này, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, biểu giá điện bậc thang là mô hình phổ biến của các quốc gia, nhằm giúp khuyến khích khách hàng sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả; nâng cao trách nhiệm xã hội trong bảo vệ môi trường, vì năng lượng là ngành phát thải khá lớn.

Hiện nay, theo Quyết định số 28/2014/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ quy định về cơ cấu biểu giá bán lẻ điện, cơ cấu biểu giá giá điện bán lẻ bình quân gồm có 6 bậc.

Thực hiện Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Công Thương đã chủ trì đã sửa đổi, bổ sung Quyết định này. Theo đó, trong dự thảo trình Chính phủ, giá điện bán lẻ được tính toán lại thành 5 bậc. Trong đó, bậc một nâng từ 0-50kWh lên 0-100kWh như đề xuất của đại biểu Quốc hội.

Theo Bộ trưởng, cách tính này sẽ góp phần hỗ trợ người nghèo. Đồng thời, mức hỗ trợ người nghèo vẫn giữ như cũ, Ngân sách Nhà nước hỗ trợ tới mức 30kWh. Từ mức 30 đến hết khung bậc một, người tiêu dùng vẫn phải thanh toán theo quy định.

Đáng chú ý, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh giá điện cho các nhóm khách hàng (sản xuất, kinh doanh, dịch vụ…) cũng được điều chỉnh để dần xóa khoảng cách bất hợp lý, để tiệm cận hơn thị trường. Một số ngành sản xuất sẽ được điều chỉnh cho tương xứng với biểu giá trong lĩnh vực dịch vụ cũng như trong sinh hoạt để đảm bảo không bù chéo giữa các đối tượng sử dụng điện.

Về thuế VAT trong hóa đơn tiền điện, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho rằng, đây là quy định của Luật Thuế để đáp ứng với mọi hàng hóa, dịch vụ khi giao dịch.

Chia lửa với Bộ Công Thương về vấn đề giảm thuế để bảo giảm giá điện, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, thuế là nguồn thu chủ yếu của ngân sách Nhà nước, việc giảm thuế để giải quyết một lĩnh vực có biến động lớn về giá là không hợp lý.

Thời gian qua, Quốc hội đã giảm thuế cho các doanh nghiệp, hộ kinh doanh (giảm 200.000 tỷ đồng). Liên quan đến điện bậc thang, điện sinh hoạt đã có quy định hỗ trợ hộ nghèo, gia đình chính sách; áp dụng điện bậc thang đối với hộ gia đình sử dụng tiết kiệm điện.

Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc. Ảnh: quochoi.vn

KIỀU CHINH