Bộ trưởng Mỹ khẳng định hợp tác khai thác khoáng sản sẽ tái thiết kinh tế Ukraine

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent. Ảnh: USA Today/TTXVN

Theo tờ Financial Times, ông Bessent nhấn mạnh rằng thỏa thuận khai thác khoáng sản là một phần trong chiến lược ngoại giao của chính quyền Tổng thống Donald Trump, nhằm thúc đẩy quan hệ kinh tế với Ukraine và tìm kiếm giải pháp tài chính dài hạn phục vụ công cuộc tái thiết đất nước này.

Theo nội dung bản dự thảo thỏa thuận được tiết lộ, Mỹ dự kiến thành lập một quỹ đầu tư tái thiết, trong đó Washington giữ toàn bộ lợi ích tài chính. Ukraine sẽ đóng góp 50% doanh thu từ tài nguyên khoáng sản vào quỹ này cho đến khi đạt mức 500 tỷ USD. Tuy nhiên, Kiev cho rằng điều khoản này chưa phù hợp và vẫn đang trong quá trình thương thảo.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky khẳng định bất kỳ thỏa thuận nào cũng cần có sự đảm bảo an ninh rõ ràng từ phía Mỹ. Ông cũng bày tỏ lo ngại về đề xuất yêu cầu Ukraine nhượng lại một nửa quyền khai thác đất hiếm và khoáng sản quan trọng để đổi lấy viện trợ quân sự trước đây, trong khi chưa có cam kết hỗ trợ tài chính trong tương lai.

Một số quan chức Ukraine cho rằng những phát ngôn gần đây của Tổng thống Trump có thể ảnh hưởng đến quá trình đàm phán và tạo áp lực đối với Kiev trong việc xem xét thỏa thuận.

Đầu tháng này, Bộ trưởng Tài chính Mỹ đã tới Ukraine để thảo luận về nội dung thỏa thuận với Tổng thống Zelensky. Cố vấn an ninh quốc gia của ông Trump, ông Mike Waltz cho biết quá trình đàm phán đã có tiến triển, song phía Ukraine vẫn thận trọng trong việc tiếp cận đề xuất này.

Một quan chức Ukraine tham gia đàm phán đánh giá rằng bản dự thảo hiện tại cần được điều chỉnh đáng kể, nhấn mạnh rằng các điều kiện đặt ra đối với Ukraine là quá lớn, trong khi các cam kết từ phía Mỹ còn hạn chế. Theo ông, nội dung như hiện tại thỏa thuận chưa thể được phê duyệt ở cấp tổng thống.

Bên cạnh đó, ông Bessent khẳng định thỏa thuận sẽ được thực hiện theo các tiêu chuẩn cao về tính minh bạch, trách nhiệm và quản trị doanh nghiệp, nhằm thu hút đầu tư tư nhân vào Ukraine trong giai đoạn sau xung đột. Ông cũng nhấn mạnh rằng Mỹ sẽ không nắm quyền sở hữu đối với tài sản vật chất tại Ukraine, cũng như không áp đặt thêm gánh nặng tài chính lên Kiev.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ cũng cho biết các điều khoản của thỏa thuận sẽ bảo đảm rằng những quốc gia không đóng góp vào việc bảo vệ chủ quyền của Ukraine sẽ không được hưởng lợi từ quá trình tái thiết hay các khoản đầu tư liên quan.

Các cuộc đàm phán vẫn đang tiếp tục và dự kiến kéo dài đến ngày 25/2 (theo giờ địa phương). Chủ tịch Quốc hội Ukraine Ruslan Stefanchuk cho biết Kiev có thể tiến tới hoàn tất thỏa thuận vào tuần tới nếu đạt được sự đồng thuận về các điều kiện an ninh.

Hoàng Anh/Báo Tin tức (The Financial Review)