Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng: Xây dựng cơ sở dữ liệu công dân để giải quyết tình trạng 'sim rác'

Bộ trưởng TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng lần đầu tiên trả lời chất vấn Quốc hội với hai câu hỏi khá "hóc búa" liên quan lĩnh vực công nghệ thông tin

Đại biểu Nguyễn Sĩ Cương (Đoàn Ninh Thuận) đưa ra câu hỏi chất vấn: Lâu nay trên mạng xã hội có một số cá nhân tự cho mình quyền muốn nói gì thì nói, muốn xúc phạm ai thì xúc phạm. Đại biểu đưa ra ví dụ, sau cuộc lấy phiếu tín nhiệm tại Quốc hội vừa rồi, có rất nhiều phát ngôn xúc phạm đến các Bộ trưởng. Thậm chí có cá nhân đăng lên mạng xã hội câu "đại diện cho dân, đi ngược lòng dân". Tôi xin hỏi Chính phủ và Bộ Công an có cần xử lý và có xử lý được tình trạng này không?

Từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII cho đến nhiệm kỳ khóa này, đại biểu chất vấn Bộ TT&TT rất nhiều lần về nạn sim rác. Sau những giải pháp quyết liệt của Bộ, tình trạng sim rác đã giảm nhưng vẫn còn tồn tại. Tôi xin hỏi Bộ trưởng TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng có chấm dứt được tình trạng sim rác không?

Liên quan đến câu hỏi thứ nhất, Bộ trưởng TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng chia sẻ đã có sự ủy quyền trả lời của Phó Thủ tướng nên xin phép Quốc hội trả lời cả hai câu:

Đối với câu hỏi thứ nhất, theo Bộ trưởng, câu chuyện thông tin sai là câu chuyện toàn cầu kể cả nước lớn như nước Mỹ và nước nhỏ như Timor-Leste cũng đều diễn ra và ngày càng nặng hơn.

Chúng ta sống trên không gian mạng mới được chục năm, cũng chưa nhiều kinh nghiệm, sự phát triển sẽ còn tiếp tục, trong khi trong đời sống thực của chúng ta đã có kinh nghiệm nhiều nghìn năm rồi. Một số logic trong đời sống thực có thể mang áp dụng sang không gian ảo để xử lý thông tin sai.

Bộ trưởng cho rằng, thứ nhất phải định nghĩa tường minh thế nào là thông tin sai bằng pháp luật, điều này phải sửa một số quy định của pháp luật.

Thứ 2, chúng ta phải có công cụ giám sát, phân tích đánh giá, tức là phải dùng công nghệ. Theo Bộ trưởng hiện nay, một ngày trên mạng xã hội có khoảng 100 triệu thông tin, chúng ta không thể dùng người kiểm soát được. Hiện nay Bộ TT&TT bước đầu đã xây dựng được một Trung tâm Quốc gia về giám sát an toàn thông tin trên không gian mạng có thể đọc được 100 triệu tin/một ngày, nhằm phân tích đánh giá, phân loại các thông tin này.

Tiếp theo nữa chúng ta phải có công cụ "quét rác". Đây cũng là câu chuyện vừa công nghệ vừa pháp luật.

Theo Bộ trưởng Hùng thứ nhất phải chỉ ra một đầu mối xử lý việc này, điều này Chính phủ sẽ ra quyết định. Thứ 2 là công cụ quét rác, dọn dẹp, cái này công nghệ kỹ thuật có thể làm được.

Tuy nhiên, cái khó của chúng ta là có những mạng xã hội xuyên biên giới cung cấp từ nước ngoài vào Việt Nam, do đó chúng ta phải mạnh tay hơn trong việc yêu cầu các nhà cung cấp dịch vụ xuyên biên giới tuân thủ luật pháp Việt Nam, đặc biệt các yêu cầu về gỡ bỏ thông tin.

Bộ trưởng Hùng cũng cho biết thêm, những việc này chúng ta có thể học tập quốc tế, vì EU và một số nước ASEAN đã làm rồi... "Quan trọng nhất chúng ta phải thượng tôn pháp luật. Phải có chế tài xử lý những người đưa thông tin sai trên mạng" Bộ tưởng TT&TT nhấn mạnh.

Bộ trưởng Hùng cũng khuyến cáo, mạng xã hồi giờ đây không phải là ảo mà là thật rồi, cho nên chúng ta không nên bỏ trống "trận địa" này.

Đặc biệt người dân chính quyền cần sống nhiều hơn nữa trên không gian mạng thì cái tốt lớn lên, cái xấu sẽ giảm đi, đồng thời, cần truyên thông manh hơn nhằm nâng cao nhận thức của người dân về việc thông tin trên mạng xã hội là không được kiểm duyệt, cho nên không phải cái gì xem cũng tin ngay.

Đối với câu hởi thứ 2 về sim rác, theo Bộ trưởng Hùng, cái gốc nằm ở chỗ chúng ta phải có một cơ sở dữ liệu công dân chính xác, phải xác định được mối quan hệ giữa người đến đăng ký gắn vào sim và chứng minh thư nhân dân.

Theo Bộ trưởng, tại nhiều nước hiện nay đã cài thông tin vào chứng minh thư nhân dân, ID duy nhất ảnh và vân tay. Khi người đến đăng ký, đưa chứng minh thư nhân dân ra, cắm vào máy là hiện lên vân tay và ảnh.

Công ty cung cấp sim đó chỉ cần chụp cái ảnh so với cơ sở dữ liệu ấy, nếu như ảnh đó trùng với ảnh trên chứng minh thư, thì đây đúng là người sở hữu chứng minh thư ấy, tức là sim ấy gắn vào đúng chứng minh thư và chủ chứng minh thư.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng thì đây chính là giải pháp căn cơ nhất.

Bộ trưởng Hùng cúng lý giải thêm, vừa qua chúng ta chưa căn cơ được, chúng ta đã dùng nhiều biện pháp tình trạng cũng tốt lên, nhưng, để giải quyết triệt để tình trạng đã kéo dài hàng năm này, Bộ trưởng nhấn mạnh "chúng ta cần phải nhanh chóng xây dựng dữ liệu công dân. Điều nay không chỉ giải quyết tình trạng sim rác mà còn là câu chuyện cho chính phủ điện tử nữa".

Nêu ý kiến sau phần trả lời của Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, Đại biểu Nguyễn Thanh Hồng thông tin bịa đặt, nói xấu thì Luật An ninh mạng quy định cụ thể, có biện pháp bảo vệ an ninh mạng để giải quyết nội dung như đại biểu Nguyễn Sỹ Cương đã nêu.

Còn vấn đề “sim rác” được đặt ra từ rất lâu, đến nay tình hình có giảm nhưng vẫn diễn ra. Theo đại biểu, tin độc, tin xấu, vu khống, tống tiền, phỉ báng cũng bắt đầu từ “sim rác”.

“Quản lý một chuyện nhưng các doanh nghiệp có đồng hành và thực hiện quy định hay không. Viettel cung cấp một lượng sim rác lớn ra thị trường. Nói chờ đến bao giờ có cơ sở dữ liệu công dân thì quá bị động” – ông Nguyễn Thanh Hồng nói.

Cũng tranh luận với Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, đại biểu Nguyễn Sỹ Cương cho rằng thông tin xúc phạm cá nhân trên mạng rất nặng nề, nhất là với các thành viên Chính phủ và đại biểu Quốc hội cũng không phải ngoại lệ.