Bộ trưởng Tài chính Mỹ chỉ trích hệ thống kiểm soát lãi suất của Fed

“Chính sách tiền tệ đã trở nên quá phức tạp” và Fed nên “đơn giản hóa mọi thứ”, Bessent nói trong cuộc phỏng vấn với CNBC.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ chỉ trích hệ thống điều hành lãi suất của Fed

Theo ông, Fed đã chuyển sang một “chế độ dự trữ dồi dào”, nhưng “có vẻ như điều đó đang bắt đầu bị xói mòn”, ám chỉ liệu mức dự trữ ngân hàng trong hệ thống có thực sự “dồi dào” như Fed đang giả định hay không. Bessent không giải thích cụ thể ý “xói mòn”.

Fed hiện đang đối mặt với tình trạng khó khăn trên thị trường tiền tệ, gắn liền với cách ngân hàng trung ương điều hành bảng cân đối kế toán trị giá 6,56 nghìn tỷ USD và duy trì thanh khoản trong hệ thống tài chính.

Tại cuộc họp chính sách gần nhất, Fed cho biết sẽ dừng thu hẹp bảng cân đối từ đầu tháng 12, sau khi thanh khoản trên thị trường - trước cuộc họp cuối tháng 10 - thắt chặt đủ mức để khiến việc kiểm soát lãi suất liên ngân hàng, công cụ chính của Fed để đạt mục tiêu lạm phát và việc làm, trở nên phức tạp.

Sự căng thẳng này khiến nhiều định chế tài chính phải vay lượng lớn qua SRF - công cụ đặt trần cho lãi suất ngắn hạn. Đồng thời, dòng tiền đổ vào công cụ mua lại đảo ngược của Fed - vốn đặt sàn cho lãi suất thị trường tiền tệ - cũng tăng mạnh theo từng thời điểm.

Chỉ trích về bảng cân đối kế toán “quá lớn” của Fed

Ông Bessent, một người thường xuyên chỉ trích Fed, từ lâu bày tỏ quan ngại về quy mô bảng cân đối quá lớn, chứa hàng nghìn tỷ USD trái phiếu được Fed mua nhằm bình ổn thị trường và hỗ trợ nền kinh tế.

Theo ông và một số quan chức Fed khác, quy mô này bóp méo định giá thị trường, làm méo mó độ dốc đường cong lợi suất và che mờ ranh giới giữa chính sách tiền tệ và tài khóa.

“Bảng cân đối khổng lồ làm gia tăng dấu ấn của Fed trên thị trường tài chính, bóp méo định giá kỳ hạn và đường cong lợi suất, và có thể làm mờ ranh giới giữa chính sách tiền tệ và tài khóa”, Chủ tịch Fed Kansas City Jeffrey Schmid nói trong bài phát biểu ngày 14/11.

Một số chuyên gia cũng phàn nàn rằng phương thức quản lý thanh khoản hiện nay khiến Fed phải chi khoản tiền lớn cho các định chế tài chính, biến Fed từ tổ chức thu lợi nhuận lớn thành một đơn vị đang âm 240 tỷ USD, dù khoản lỗ này không ảnh hưởng đến khả năng vận hành của Fed.

Dẫu vậy, hệ thống phức tạp hiện tại vẫn nhận được sự ủng hộ rộng rãi từ giới hoạch định chính sách, vì phần lớn hoạt động của nó chạy tự động, không đòi hỏi sự can thiệp thường xuyên như mô hình cũ trước khủng hoảng tài chính gần 20 năm trước.

Nguy cơ biến động cuối năm

Quan chức Fed cảnh báo thị trường tiền tệ sẽ gặp nhiều thách thức cho đến cuối năm, giai đoạn thanh khoản luôn biến động mạnh.

Bill Nelson, chuyên gia kinh tế trưởng của Bank Policy Institute, cho biết các đợt thanh toán trái phiếu lớn của Bộ Tài chính vào thứ Sáu và thứ Hai sẽ gây áp lực lên thanh khoản thị trường. Ông kêu gọi Fed sớm công bố can thiệp để đảm bảo hệ thống có đủ tiền, hạn chế biến động lãi suất.

Cuối tháng 12 có thể còn hỗn loạn hơn khi vừa là cuối quý, vừa là cuối năm. Ngày giao dịch cuối cùng thường chứng kiến nhu cầu thanh khoản tăng vọt khi một số tổ chức rút lại cho vay, trong khi những đơn vị khác phải gấp rút huy động tiền.

Quản lý thanh khoản sẽ đặc biệt khó khăn khi SRF - dù đã bắt đầu được sử dụng thường xuyên - vẫn không được vay nhiều như kỳ vọng, ngay cả khi lãi suất của công cụ này thấp hơn so với thị trường tư nhân. Một số tổ chức tránh vay SRF vì lo ngại thị trường diễn giải rằng họ đang gặp vấn đề.

Ngày 12/11, Roberto Perli, quan chức Fed New York phụ trách triển khai chính sách tiền tệ, cho rằng “từ góc nhìn của Fed, việc sử dụng SRF bất cứ khi nào hợp lý về mặt kinh tế là điều được mong đợi và hoàn toàn phù hợp”.

Biên bản họp Fed công bố gần đây cho biết ngân hàng trung ương đang xem xét các cách để tăng tính hấp dẫn của công cụ, bao gồm đưa công cụ vào cơ chế thanh toán bù trừ tập trung, giúp dễ sử dụng hơn.

Về dài hạn, giới chức Fed cho biết họ sẽ sớm phải tăng quy mô nắm giữ tài sản để duy trì thanh khoản phù hợp cho thị trường, động thái có thể bị hiểu nhầm là nới lỏng định lượng, và có thể làm phát sinh căng thẳng với mong muốn của Bessent về một bảng cân đối “nhỏ hơn”.

Đại Hùng