Bộ trưởng Tư pháp: Chưa đề xuất tăng mức phạt tối đa với bất kỳ lĩnh vực nào

Đó là khẳng định của Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh bên hành lang Quốc hội chiều nay khi trả lời báo chí một số nội dung dư luận đang quan tâm liên quan đến Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính đang được Quốc hội thảo luận.

Tăng mức phạt tiền tối đa là vấn đề lớn sẽ tiếp tục được nghiên cứu

Thưa Bộ trưởng, được biết Luật Xử lý vi phạm hành chính được sửa đổi, bổ sung theo trình tự, thủ tục rút gọn. Tại sao lại có sự ưu tiên như vậy đối với luật này?

Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính (Luật XLVPHC) được thực hiện theo trình tự, thủ tục rút gọn, với định hướng là tập trung sửa đổi, bổ sung các quy định phục vụ việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.

Việc sửa đổi, bổ sung luật lần này cũng nhằm tháo gỡ những vướng mắc, bất cập mang tính phổ quát, thực sự là “điểm nghẽn” phát sinh trong thực tiễn, bảo đảm thực hiện các chủ trương tăng cường ứng dụng công nghệ số, đơn giản hóa trình tự, thủ tục hành chính.

Bộ trưởng Tư pháp Nguyễn Hải Ninh. Ảnh: Quốc hội

Như vậy là phạm vi sửa đổi của luật mới chỉ dừng lại ở những quy định mang tính cấp thiết nhất, thưa Bộ trưởng?

Đúng thế. Dự án luật lần này chỉ rà soát, bổ sung một số lĩnh vực mới chưa được quy định trong Luật XLVPHC hiện hành, nhưng đã được điều chỉnh tại các luật chuyên ngành, qua đó nhằm bảo đảm tính đồng bộ và đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước trong tình hình mới.

Ví dụ, bổ sung các lĩnh vực như: bảo vệ dữ liệu cá nhân, công nghiệp công nghệ số, quản lý tổng hợp tài nguyên và môi trường biển, để tạo cơ sở pháp lý cho việc xử phạt trong các lĩnh vực này một cách minh bạch, đồng bộ.

Còn đối với những nội dung còn nhiều ý kiến khác nhau, có thể tác động lớn đến quyền, nghĩa vụ của cá nhân, tổ chức hoặc thay đổi nguyên tắc xử lý vi phạm hành chính thì chưa điều chỉnh trong lần sửa đổi này.

Bộ Tư pháp và các cơ quan liên quan sẽ tiếp tục nghiên cứu, tổng kết thực tiễn và báo cáo cấp có thẩm quyền đề xuất sửa đổi toàn diện luật trong thời gian tới.

Dư luận đặc biệt quan tâm tới việc điều chỉnh tăng mức tiền phạt tối đa tại dự thảo luật này vì cho rằng chưa phù hợp với thu nhập và mức sống của người dân. Cơ quan soạn thảo dự luật này có tính toán như nào về việc sửa đổi mức phạt tiền tối đa?

Dự luật đang trình Quốc hội không đề xuất điều chỉnh tăng mức tiền phạt tối đa đối với bất kỳ lĩnh vực quản lý nhà nước nào được quy định tại Điều 24 Luật Xử lý vi phạm hành chính hiện hành.

Như tôi đã nói, dự luật lần này chỉ rà soát, bổ sung một số lĩnh vực mới chưa được quy định trong luật hiện hành nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước trong tình hình mới.

Ví dụ, bổ sung các lĩnh vực như: bảo vệ dữ liệu cá nhân, công nghiệp công nghệ số, quản lý tổng hợp tài nguyên và môi trường biển, để tạo cơ sở pháp lý cho việc xử phạt trong các lĩnh vực này một cách minh bạch, đồng bộ.

Nội dung tăng mức phạt tiền tối đa được xác định là vấn đề lớn, có tác động trực tiếp đến người dân và doanh nghiệp nên sẽ tiếp tục được nghiên cứu, tổng kết thực tiễn, đánh giá tác động đầy đủ, toàn diện để trình Quốc hội xem xét khi thực hiện sửa đổi toàn diện luật trong thời gian tới.

Hành vi vi phạm nhỏ, thủ tục xử phạt đơn giản

Còn quy định về việc sửa đổi quy định xử phạt vi phạm hành chính không lập biên bản nhiều ý kiến lo ngại nếu quy định không chặt dễ nảy sinh tiêu cực?

Dự án Luật dự kiến thay đổi giới hạn mức phạt tiền được áp dụng thủ tục xử phạt không lập biên bản từ “phạt tiền đến 250.000 đồng đối với cá nhân, 500.000 đồng đối với tổ chức” lên “phạt tiền đến 1 triệu đồng đối với cá nhân, 2 triệu đồng đối với tổ chức”.

Quy định này được sửa đổi nhằm góp phần đơn giản hóa thủ tục xử phạt vi phạm hành chính cho cá nhân, tổ chức vi phạm. Theo đó, với thủ tục không lập biên bản, việc giao quyết định xử phạt được thực hiện nhanh chóng, thuận tiện hơn, vì người vi phạm có thể nhận quyết định tại chỗ, tiết kiệm thời gian, không phải chờ đợi, đi lại để nhận quyết định xử phạt.

Mức tăng nói trên vẫn bảo đảm đúng bản chất “hành vi vi phạm nhỏ, thủ tục xử phạt đơn giản”, bảo đảm tương thích với bối cảnh kinh tế – xã hội hiện nay và phù hợp với tình hình biến động thu nhập, giá cả so với năm 2012 – thời điểm ban hành quy định này.

Việc xử phạt không lập biên bản vẫn tuân thủ đầy đủ quy trình do pháp luật quy định (ví dụ, người có thẩm quyền phải có đầy đủ căn cứ chứng minh hành vi vi phạm và phải ra quyết định xử phạt tại chỗ; quyết định phải thể hiện rõ căn cứ, hành vi vi phạm, mức phạt và cơ sở pháp lý áp dụng; số tiền nộp phạt vẫn phải gửi đến tài khoản kho bạc nhà nước để kiểm soát, đối chiếu).

Mặt khác, cá nhân, tổ chức bị xử phạt vi phạm hành chính vẫn có quyền khiếu nại, khởi kiện đối với quyết định xử lý vi phạm hành chính được ban hành theo thủ tục không lập biên bản theo quy định của pháp luật. Do đó, vẫn bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức bị xử phạt.

Về một số ý kiến đại biểu đề nghị cân nhắc quy định giới hạn mức phạt khi xử phạt vi phạm hành chính không lập biên bản từ “phạt tiền đến 250.000 đồng đối với cá nhân, 500.000 đồng đối với tổ chức” lên “phạt tiền đến 500.000 đồng đối với cá nhân, 1 triệu đồng đối với tổ chức”, cơ quan chủ trì soạn thảo dự kiến sẽ nghiên cứu, tiếp thu, báo cáo Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội để hoàn thiện dự thảo luật trình Quốc hội xem xét, quyết định.

T.Nhung