Bộ Xây dựng triển khai chương trình quy hoạch nông thôn gắn với chương trình nông thôn mới

Xin Thứ trưởng cho biết vai trò của Bộ Xây dựng trong Ban chỉ đạo Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016 - 2020?

Thứ trưởng Phan Thị Mỹ Linh

- Trong công cuộc xây dựng nông thôn mới thực hiện Nghị quyết Trung ương 7 Khóa X, công tác quy hoạch xây dựng nông thôn mới là công việc mang tính tiền đề, có tầm quan trọng trước mắt cũng như lâu dài đối với việc xây dựng nông thôn mới. Để đạt được mục tiêu đến năm 2020 có 50% số xã đạt tiêu chuẩn là nông thôn mới, công tác quy hoạch xây dựng nông thôn cần phải đi trước một bước làm cơ sở: đầu tư, phát triển hoàn thiện đồng bộ kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn; xây dựng nông thôn mới bền vững.

Trong giai đoạn 2010 - 2015, Bộ Xây dựng đã chủ động xây dựng các văn bản pháp luật, tham mưu đề xuất nhiều chương trình Đề án và phối hợp chặt chẽ với các địa phương nhằm tháo gỡ các vướng mắc trong công tác lập quy hoạch nông thôn mới. Mặc dù chất lượng các đồ án quy hoạch nhiều nơi chưa đạt được theo yêu cầu, nhưng bước đầu là cơ sở tốt cho các xã lập các Đề án xây dựng nông thôn mới. Số xã có quy hoạch trên tổng số xã của cả nước đã tăng từ 23,1% năm 2010 lên 83,5% vào năm 2013 và đến hết tháng 3/2018 đã đạt 98,4%.

Năm 2016, Thủ tướng Chính phủ có Quyết định số 1600/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016 - 2020 với mục tiêu đưa chương trình xây dựng nông thôn mới trong giai đoạn 2016 - 2020 đi vào chiều sâu, thiết thực và hiệu quả. Cụ thể là tiếp tục tiến hành CNH, HĐH nông nghiệp, nông thôn bao gồm chuyển dịch cơ cấu kinh tế, gắn phát triển nông nghiệp với công nghiệp chế biến, gắn sản xuất với thị trường để hình thành sự liên kết nông - công nghiệp - dịch vụ và thị trường ngay trên địa bàn nông thôn (địa bàn huyện).

Căn cứ vào chức năng nhiệm vụ, Bộ Xây dựng tiếp tục được phân công là thành viên Ban chỉ đạo Trung ương chủ trì hướng dẫn thực hiện công tác quy hoạch xây dựng nông thôn mới. Tuy nhiên, khác với nhiệm vụ giai đoạn 2010 - 2015 là tập trung cơ bản phủ kín quy hoạch xây dựng nông thôn trên địa bàn cả nước và nội dung quy hoạch nông thôn mới chỉ chú trọng vào phát triển khu dân cư mới và chỉnh trang khu dân cư hiện hữu trong phạm vi của một xã, trong giai đoạn 2016 -2020, Bộ Xây dựng được phân công chủ trì hướng dẫn Quy hoạch xây dựng vùng nhằm đáp ứng tiêu chí huyện nông thôn mới và quy hoạch xã nông thôn mới bổ sung thêm nội dung đảm bảo hài hòa giữa phát triển nông thôn với phát triển đô thị.

Đến nay, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016 - 2020 đã triển khai trên toàn quốc với nhiều kết quả nổi bật. Vậy Bộ Xây dựng đã triển khai nhiệm vụ cụ thể của Bộ Xây dựng gắn với chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn này như thế nào?

- Trong công tác chỉ đạo, điều hành của Bộ Xây dựng đã xây dựng cơ chế, chính sách, văn bản hướng dẫn và đề xuất các Chương trình, dự án để thực hiện các nội dung của Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016 - 2020, cụ thể là:

Về xây dựng cơ chế, chính sách, văn bản pháp luật: Bộ Xây dựng đã ban hành Thông tư số 02/2017/TT-BXD ngày 01/3/2017 hướng dẫn về quy hoạch xây dựng nông thôn, thay thế Thông tư liên tịch số 13/2011/TTLT-BXD-BNNPTNT-BTN&MT ngày 28/10/2011.

Về quy hoạch xây dựng vùng huyện: Bộ Xây dựng đã hướng dẫn các địa phương triển khai thực hiện. Cụ thể là: Huyện đạt tiêu chí quy hoạch khi có quy hoạch xây dựng vùng huyện được cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định của Luật Xây dựng 2014. Đồ án quy hoạch vùng huyện cần đảm bảo yêu cầu phát triển lâu dài, đáp ứng yêu cầu tái cơ cấu nông nghiệp gắn với các vùng sản xuất nông nghiệp hàng hóa lớn; Hệ thống kho tàng, trại sản xuất tập trung cấp huyện, liên xã; Phát triển nông thôn gắn với phát triển đô thị bằng việc tổ chức, định hướng hệ thống trung tâm nông thôn cấp huyện trên cơ sở liên kết các cụm công nghiệp, các trung tâm dịch vụ thương mại và dịch vụ hỗ trợ sản xuất nông nghiệp; Xác định các khu vực sản xuất phi nông nghiệp theo hướng tập trung để thuận tiện phục vụ, xây dựng hạ tầng và xử lý môi trường và đầu tư cơ sở hạ tầng; từng bước nâng cao điều kiện sống của người dân nông thôn tiệm cận với điều kiện sống của người dân đô thị, đảm bảo phát triển bền vững. Xác định, tổ chức hệ thống điểm dân cư nông thôn, xác định cụ thể các điểm dân cư nông thôn tập trung phát triển (cho phát triển dân cư mới).

Huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh) đang đổi mới từng ngày.

Bộ đã tích cực rà soát đánh giá quy hoạch xây dựng nông thôn mới, đánh giá hiệu quả công tác lập và quản lý quy hoạch xây dựng nông thôn đối với đồ án quy hoạch xây dựng nông thôn cấp xã; Nghiên cứu, hướng dẫn các địa phương đẩy mạnh công tác cắm mốc quy hoạch theo quy hoạch xây dựng xã nông thôn mới được duyệt (2016 - 2017). Đánh giá việc lập và thực hiện quy hoạch để kịp thời khắc phục những hạn chế, khiếm khuyết trong công tác quy hoạch xây dựng nông thôn mới.

Triển khai việc đào tạo nâng cao năng lực của địa phương trong công tác lập, thẩm định và quản lý quy hoạch xây dựng nông thôn mới. Đến hết tháng 6/2018, Bộ Xây dựng đã chỉ đạo thực hiện các khóa đào tạo, bồi dưỡng cho gần 1.000 cán bộ tại các địa phương trong cả nước trong công tác Quản lý quy hoạch xây dựng nông thôn mới; bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng quản lý nhà nước về lĩnh vực xây dựng cho công chức địa chính - xây dựng - nông nghiệp và môi trường xã. Việc đào tạo, tập huấn đã có những đóng góp nhất định trong việc nâng cao nhận thức và kinh nghiệm cho các cán bộ quản lý ở địa phương cũng như năng lực cho các cá nhân, đơn vị tư vấn trong việc lập quy hoạch xây dựng xã nông thôn mới.

Bộ cũng chủ động theo dõi, kiểm tra, giám sát Chương trình giai đoạn 2016-2018 và có báo cáo với Ban Chỉ đạo Chương trình Mặt trận Tổ quốc xây dựng nông thôn mới về những kết quả và vướng mắc cần nghiên cứu, tháo gỡ cho địa phương.

Đề án “Xây dựng nông thôn mới trong quá trình đô thị hóa trên địa bàn cấp huyện giai đoạn 2017-2020” đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 676/QĐ-TTg ngày 18/5/2017. Theo đó, Bộ Xây dựng là cơ quan chủ trì lập thí điểm quy hoạch xây dựng vùng huyện theo Đề án 676. Đến nay công việc đó đã thực hiện kết quả ra sao, thưa Thứ trưởng?

- Xây dựng nông thôn mới trong quá trình đô thị hóa cấp huyện là một quá trình xây dựng nông thôn mới hướng tới hình thành môi trường dân cư và cơ sở hạ tầng trên địa bàn cấp huyện phù hợp với tiến trình CNH, HĐH nông nghiệp, nông thôn, tái cơ cấu nông nghiệp và nâng cao điều kiện sống người dân nông thôn. Đề án sẽ giúp hình thành các trung tâm dịch vụ hỗ trợ sản xuất theo hướng tái cơ cấu nông nghiệp và phục vụ dân sinh gắn với các vùng sản xuất hàng hóa lớn trên địa bàn huyện và từng tiểu vùng trong huyện, làm tiền đề cho phát triển đô thị nhỏ trên địa bàn cấp huyện. Định hướng phát triển các khu chức năng, cơ sở hạ tầng tại các huyện có tốc độ đô thị hóa cao (thuộc các đô thị lớn) để vừa đảm bảo yêu cầu xây dựng nông thôn mới trong giai đoạn 2016 - 2020. Đồng thời hạn chế đầu tư lãng phí hoặc gây bất cập cho quá trình phát triển đô thị tại các khu vực có tốc độ đô thị hóa cao.

Bộ Xây dựng đã có văn bản gửi UBND các tỉnh thành đề nghị lựa chọn huyện triển khai thí điểm theo Đề án và xây dựng kế hoạch thực hiện. Qua đánh giá nội dung các báo cáo, các địa phương đã chủ động xây dựng kế hoạch triển khai bám sát với tiến độ chung để thực hiện Đề án, chủ động giao nhiệm vụ cho các Sở Ban ngành của tỉnh triển khai thực hiện.

Theo Đề án 676, Ban chỉ đạo Trung ương các chương trình mục tiêu quốc gia lựa chọn 8 địa phương triển khai thí điểm gồm: Lào Cai, Bắc Giang, Nghệ An, Ninh Thuận lựa chọn các huyện nằm ngoài khu vực đô thị; Hà Nội, Cần Thơ, Lâm Đồng, Bà Rịa - Vũng Tàu lựa chọn các huyện nằm trong đô thị và các huyện có kế hoạch trở thành đô thị năm 2020. Bộ Xây dựng đang nghiên cứu xây dựng khung định hướng và giải pháp phát triển trung tâm dịch vụ hỗ trợ sản xuất nông thôn. Đề xuất quy trình thực hiện quy hoạch xây dựng trung tâm dịch vụ hỗ trợ sản suất nông thôn. Nội dung bao gồm đánh giá, nghiên cứu các nội dung để xây dựng khung định hướng về chức năng và giải pháp quy hoạch trung tâm dịch vụ hỗ trợ sản xuất nông thôn, xây dựng quy trình thực hiện quy hoạch xây dựng trung tâm dịch vụ hỗ trợ sản xuất nông thôn và đề xuất các nội dung hướng dẫn các địa phương.

Đồng thời, Bộ Xây dựng đang nghiên cứu xây dựng khung đánh giá kết quả thực hiện Quyết định 676/QĐ-TTg với mục tiêu nghiên cứu cơ sở lý luận và kinh nghiệm thực tế xây dựng tiêu chí đánh giá tình hình xây dựng huyện nông thôn mới gắn với quá trình đô thị hóa; xây dựng khung đánh giá kết quả thực hiện Quyết định số 676/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Đến nay, về cơ bản các đồ án quy hoạch xây dựng vùng huyện thí điểm tại các địa phương đều được triển khai theo đúng tiến độ đề ra.

Trân trọng cảm ơn Thứ trưởng!

Lê Mỹ (thực hiện)

Theo