Bỏ xét tổ hợp C00 khối ngành nhân văn - xã hội: Tín hiệu dịch chuyển trong tuyển sinh

Sinh viên ngành Luật - Trường Đại học Công Thương TPHCM thực hành phiên tòa giả định. Ảnh: HUIT

Thay đổi này phản ánh xu hướng tuyển sinh mới và kéo theo nhiều tác động đến định hướng học tập của thí sinh.

Áp lực điều chỉnh

Những tuần gần đây, thông tin một số trường đại học điều chỉnh tổ hợp xét tuyển, đặc biệt việc hạn chế hoặc không còn sử dụng tổ hợp C00 (Ngữ văn - Lịch sử - Địa lí) trong một số ngành, đã tạo nên nhiều bàn luận trong cộng đồng học sinh và giáo viên.

Tại Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội), một số ngành truyền thống trước đây xét tuyển chủ yếu bằng khối C00 đã chuyển sang ưu tiên các tổ hợp có môn Ngoại ngữ hoặc tổ hợp Toán - Ngữ văn - Ngoại ngữ. Thông báo được đưa ra vào thời điểm học sinh lớp 12 đang giai đoạn nước rút khiến nhiều em lo lắng phải thay đổi chiến lược ôn tập.

Theo đó, năm 2026, mỗi ngành, trường chỉ xét tuyển từ 3 - 4 tổ hợp, duy nhất ngành Hán Nôm xét tuyển 5 tổ hợp. Năm ngoái, hầu hết các ngành đều xét tuyển từ 7 - 8 tổ hợp. Trường không xét tổ hợp C00 với 15/30 ngành, trong đó có nhiều ngành có điểm chuẩn cao của trường như Báo chí, Đông phương học, Hàn Quốc học, Quan hệ công chúng, Tâm lý học...

Năm 2026, tùy theo từng ngành, nhà trường sẽ nhân đôi điểm môn Văn hoặc Tiếng Anh trong tổ hợp xét tuyển. Việc này nhằm đảm bảo đúng quy định môn chung giữa các tổ hợp phải chiếm 50% trọng số tính điểm xét, đúng theo quy chế của Bộ GD&ĐT.

Trường Sĩ quan Chính trị - Đại học Chính trị cho biết, nhà trường không còn sử dụng tổ hợp A00 và C00 để tuyển sinh năm 2026. Thay vào đó, trường thêm khối C01, bên cạnh các tổ hợp cũ, gồm C03, C04 và D01. Học viện Biên phòng cũng chỉ dùng 3 tổ hợp xét tuyển gồm C03, C04 và D01 cho cả hai ngành Biên phòng và Luật. So với năm nay, trường này bỏ hai tổ hợp truyền thống là C00 và A01.

Nguyễn Thảo Uyên - học sinh lớp 12, Trường THPT Nguyễn Thị Diệu (phường Xuân Hòa, TPHCM) cho hay, em theo khối C00 từ lớp 10 vì dự định xét tuyển ngành Tâm lý học. “Em khá bất ngờ khi biết một số trường bắt đầu ưu tiên tổ hợp có tiếng Anh. Em không biết các trường tại TPHCM có phương án xét tổ hợp như thế nào nhưng hiện tại, em tập trung học thêm ngoại ngữ để bớt lo lắng hơn”, Uyên chia sẻ.

Cùng chung tâm trạng, Trần Khánh Minh (Trường THPT Phú Xuân, tỉnh Đắk Lắk) cho rằng, việc thay đổi tổ hợp cần được thông báo sớm hơn. Minh cho biết em học tốt Ngữ văn và chỉ tập trung ôn Sử, Địa từ đầu lớp 12, trong khi Toán và Tiếng Anh chỉ học ở mức cơ bản để đủ thi tuyển.

“Em dự định đăng ký ngành Báo chí của Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội), việc trường điều chỉnh tổ hợp khiến em lo lắng vì áp lực cạnh tranh sẽ lớn hơn với các bạn ôn tiếng Anh từ trước, dù em rất yêu thích ngành này và xác định thi vào từ năm lớp 10”, Minh bộc bạch.

Dù vậy, một bộ phận thí sinh cũng bắt đầu tìm đến các phương án “dự phòng”, như tăng đăng ký kỳ thi đánh giá năng lực, xét học bạ hoặc mở rộng nguyện vọng sang những trường vẫn giữ khối C00.

Nguyễn Gia Bảo - học sinh lớp 12 Trường THPT Ngô Gia Tự (phường Phú Định, TPHCM) cho biết, em đã thay đổi kế hoạch ôn tập từ khi các trường có thông báo. “Trước đây, em chỉ tập trung khối C00 vì nghĩ các trường sẽ giữ ổn định. Nhưng khi một số trường thông báo bỏ tổ hợp, em đang đăng ký ôn thêm kỳ thi đánh giá năng lực, tìm hiểu thêm các ngành vẫn xét C00 để tránh rủi ro. Em sợ chỉ vì thay đổi phút chót mà mất cơ hội vào ngành mình muốn”, Bảo nói.

Ảnh minh họa INT.

Dự báo xu hướng

ThS Phạm Thái Sơn - Giám đốc Trung tâm Tuyển sinh & Truyền thông, Trường Đại học Công Thương TPHCM cho rằng, việc một số trường bỏ tổ hợp C00 chắc chắn tạo tác động mạnh mẽ đối với học sinh, nhất là những em đã theo định hướng khối C00 ngay từ đầu cấp.

Theo ThS Sơn, sự thay đổi này kéo theo áp lực phải điều chỉnh kế hoạch ôn tập. “Nhiều em buộc phải bổ sung Toán, Tiếng Anh hoặc thêm các môn khác để đáp ứng tổ hợp mới. Không ít học sinh phải cân nhắc dự thi các kỳ thi đánh giá năng lực để giữ cơ hội vào ngành mình mong muốn”, ông nhận định.

ThS Sơn cho rằng, việc công bố thay đổi tổ hợp sát thời điểm xét tuyển là điều không nên. “Nếu có điều chỉnh, các trường nên công bố trước khoảng 3 - 4 năm. Như vậy, học sinh sẽ có định hướng từ đầu, tránh tình trạng học lệch rồi đến phút cuối lại bị động”, ông Sơn đề xuất.

Về hướng chuẩn bị của những thí sinh chỉ mạnh Văn - Sử - Địa, ông Sơn khuyến nghị các em cần sớm đầu tư vào ngoại ngữ vì đây là năng lực thiết yếu của hầu hết các ngành nhân văn - xã hội hiện nay. “Bên cạnh đó, kỹ năng số, tin học cơ bản hoặc tư duy phân tích cũng ngày càng được yêu cầu. Nhiều trường đã đưa tổ hợp có môn Tin học hoặc tiếng Anh vào xét tuyển”, ông nói.

Ngoài ra, thí sinh cần có phương án dự phòng như xét học bạ tại các trường vẫn sử dụng khối C00, hoặc lựa chọn kỳ thi đánh giá năng lực để mở rộng cơ hội. Theo ông Sơn, việc đa dạng hóa đường vào sẽ giúp giảm rủi ro và tạo sự linh hoạt trong giai đoạn chuyển đổi tổ hợp.

Bàn về lợi ích của xu hướng đa dạng hóa tổ hợp đối với sinh viên khối ngành nhân văn - xã hội khi ra trường, ông Sơn nhận định, sự kết hợp giữa kiến thức nhân văn và các kỹ năng mới sẽ giúp tăng sức cạnh tranh. Nhà tuyển dụng ngày càng ưu tiên ngoại ngữ, kỹ năng số, tư duy phản biện. Khi tuyển sinh hướng tới tổ hợp đa môn, sinh viên có xu hướng sở hữu bộ kỹ năng đa dạng hơn.

“Tuy nhiên, điều này chỉ mang lại hiệu quả, nếu chương trình đào tạo đại học tiếp tục bồi đắp các kỹ năng đó. Nói cách khác, thay đổi tổ hợp là điều kiện cần nhưng chưa đủ, cần có sự đồng bộ giữa tuyển sinh, chương trình đào tạo và mối liên kết doanh nghiệp”, ông phân tích.

Đại diện Trường Đại học Công Thương TPHCM cho biết thêm, đơn vị này vẫn duy trì xét tuyển C00 đối với các ngành phù hợp như ngành Du lịch và Luật. “Chúng tôi chỉ xem xét điều chỉnh khi có bằng chứng rằng, sinh viên trúng tuyển bằng khối C00 học kém hơn so với sinh viên đậu vào bằng các tổ hợp khác. Hiện chưa có dữ liệu nào như vậy nên trường vẫn giữ tổ hợp C00”, ông thông tin.

Nhìn từ bức tranh chung, xu hướng giảm tổ hợp C00 ở một số ngành cho thấy các trường đang tiến tới mô hình tuyển sinh gắn với yêu cầu nghề nghiệp mới. Tuy nhiên, để sự chuyển dịch này không gây xáo trộn, sự phối hợp giữa nhà trường, cơ quan quản lý và phụ huynh - thí sinh trong định hướng sớm là vô cùng quan trọng.

Thùy Linh