Bộ Y tế hướng dẫn các bệnh viện xử lý khủng hoảng khi có sự cố y khoa

Tại lớp tập huấn, đại diện các bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế và bệnh viện thuộc các trường Đại học Y Dược đã được tập huấn chuyên sâu về xử lý khủng hoảng truyền thông khi sự cố xảy ra; hướng dẫn truy cập, sử dụng công cụ báo cáo sự cố y khoa trực tuyến; văn hóa an toàn người bệnh, hướng dẫn quản lý nguy cơ trong sử dụng thuốc tại bệnh viện, các giải pháp cải thiện quá trình báo cáo sự cố y khoa tại bệnh viện…

Chủ động trong xử lý sự cố y khoa

Tại buổi tập huấn, nội dung được các đại biểu quan tâm lắng nghe và trao đổi nhiều nhất là “Cách xử lý khủng hoảng khi có sự cố y khoa xảy ra” do Tiến sĩ Nguyễn Trọng Khoa, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh trình bày.

Năm 2018, Bộ Y tế đã ban hành Thông tư số 43/2018/TT-BYT nhằm hướng dẫn việc báo cáo sự cố y khoa, phân tích, phản hồi và xử lý sự cố y khoa; khuyến cáo, cảnh báo và khắc phục để phòng ngừa sự cố y khoa và trách nhiệm thực hiện. Thông tư hướng dẫn đầy đủ từ nhận diện sự cố y khoa, báo cáo và ghi nhận sự cố y khoa, phân tích, phản hồi, xử lý sự cố y khoa; các khuyến cáo phòng ngừa sự cố y khoa và cách phòng ngừa…

Theo Tiến sĩ Nguyễn Trọng Khoa, sự cố y khoa là các tình huống không mong muốn xảy ra trong quá trình chẩn đoán, chăm sóc và điều trị do các yếu tố khách quan, chủ quan mà không phải do diễn biến bệnh lý hoặc cơ địa người bệnh, tác động sức khỏe, tính mạng của người bệnh.

Lấy ví dụ thực tế từ các sự cố y khoa đã từng xảy ra như vụ việc hàng loạt trẻ tử vong liên quan đến sởi năm 2014, có 8 bệnh nhân chạy thận nhân tạo tử vong tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hòa Bình năm 2017…, cũng như cách xử lý sự cố y khoa ở thời điểm đó, Tiến sĩ Nguyễn Trọng Khoa cho rằng, việc xử lý sự cố y khoa nghiêm trọng không đúng cách sẽ gây ra rất nhiều hệ lụy.

Tiến sĩ Nguyễn Trọng Khoa cho biết, sự cố y khoa nghiêm trọng có thể xảy ra trong bất kỳ tổ chức chăm sóc sức khỏe nào, tuy nhiên việc không ứng phó kịp thời và hiệu quả với một sự cố sẽ dẫn đến các hậu quả như ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của ngành Y tế, người bệnh mất niềm tin, bệnh viện mất bệnh nhân, nhân viên y tế hoang mang, tăng khả năng xảy ra hành động pháp lý hoặc kiện tụng và đồng thời các phương tiện truyền thông đều sẵn sàng bùng nổ gây khủng hoảng với một tổ chức không sẵn sàng giải quyết công khai một sự cố y khoa nghiêm trọng.

Vì vậy, để chủ động trong xử lý sự cố y khoa có thể xảy ra, bệnh viện cần chủ động chuẩn bị trước sự cố. Theo đó, bệnh viện cần thực hiện các khâu như đánh giá rủi ro tiềm ẩn trong quá trình chăm sóc y tế: kiểm tra, giám sát, rà soát các nguy cơ cao có thể xảy ra tại khoa phòng. Ít nhất đánh giá 6 tháng 1 lần; thành lập đội ngũ phản ứng nhanh chuyên xử lý sự cố: cần có kế hoạch, phân công cụ thể vai trò của từng cá nhân có liên quan. Bảo đảm khi có sự cố y khoa xảy ra, việc xử lý sự cố phải tích cực, phù hợp, nhịp nhàng. Đồng thời cần lập quy trình và kế hoạch chi tiết cho các tình huống cụ thể có thể xảy ra.

Đặc biệt khi có sự cố xảy ra, bên cạnh đảm bảo an toàn cho người bệnh cần cung cấp thông tin chi tiết về sự cố cho lãnh đạo bệnh viện hoặc người giám sát. Với người nhà bệnh nhân cần thẳng thắn, cởi mở, cung cấp đầy đủ thông tin; nếu có lỗi, phải nhận lỗi; khẳng định trách nhiệm khắc phục hậu quả và cần tìm kiếm sự thông cảm và hậu thuẫn của người bệnh và người nhà người bệnh…

Nơi tiềm ẩn sự cố y khoa và sai sót chuyên môn

Phát biểu tại lớp tập huấn, Tiến sĩ Hà Anh Đức, Phó Chủ tịch Hội đồng Y khoa Quốc gia, Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh cho biết, ngành y tế là ngành cung cấp dịch vụ cho người bệnh với tần suất cao. Mỗi năm có 170 triệu lượt người bệnh khám, chữa bệnh ngoại trú, trên 10 triệu lượt bệnh nhân nội trú. Mỗi lượt người khám nội trú cần thực hiện từ hàng chục thậm chí hàng trăm thủ thuật lâm sàng. Nếu nhân ra có hàng trăm triệu lượt lâm sàng thực hiện một năm.

“Là ngành nghề mang tính đặc thù, dù các cán bộ y tế có làm tốt đến đâu thì bệnh viện vẫn là nơi tiềm ẩn sự cố y khoa và sai sót chuyên môn”, Tiến sĩ Hà Anh Đức nhấn mạnh.

Uớc tính trung bình, mỗi năm, có 134 triệu sự cố y khoa xảy ra tại các bệnh viện ở các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình (LMIC), gây ra khoảng 2,6 triệu ca tử vong, trong khi khoảng một nửa số sự cố y khoa đó có thể phòng ngừa được.

Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, cứ 10 người bệnh thì có hơn 1 người gặp phải sự cố y khoa, khoảng 12% trong số sự cố đó gây tổn hại nặng (tình trạng tàn tật vĩnh viễn hoặc tử vong).

Theo Tiến sĩ Hà Anh Đức, khi xác định công việc đương đầu với sai sót, người lãnh đạo bệnh viện cần biết bệnh viện sai gì và sửa cái gì. Việc triển khai thí điểm bộ công cụ báo cáo sự cố y khoa trực tuyến và quản lý nguy cơ, an toàn người bệnh giúp lãnh đạo các bệnh viện và Cục Quản lý Khám chữa bệnh được biết nhanh nhất sự cố y khoa cùng đơn vị chuyên môn có những giải pháp khắc phục kịp thời.

Về lâu dài, khi các bệnh viện thực hiện báo cáo sẽ có nhiều dữ liệu để phân tích sự cố của từng chuyên khoa, trên cơ sở đó để chẩn đoán về sai sót chuyên môn và phòng ngừa sự cố y khoa cho các cán bộ y tế và bệnh viện; hạn chế thấp nhất sai sót chuyên môn.

“Trong thời gian qua, đã có không ít sự cố y khoa xảy ra ảnh hưởng đến uy tín của các bệnh viện và của ngành y tế. Năm 2018, Cục Quản lý Khám, chữa bệnh đã là đơn vị đầu mối trình ban hành Thông tư 43/2018/TT-BYT hướng dẫn phòng ngừa sự cố y khoa, thể hiện sự cam kết mạnh mẽ cùng cộng đồng y tế toàn cầu cùng hướng tới mục tiêu cung cấp dịch vụ y tế an toàn, chất lượng. Do đó khóa tập huấn là cơ hội để các bệnh viện cập nhật kiến thức, kỹ năng, sự hiểu biết lẫn nhau giữa các nhân viên y tế, giữa nhân viên y tế và người bệnh, giữa nhân viên y tế với sự vận hành của bệnh viện, của ngành y tế”, Tiến sĩ Hà Anh Đức nêu rõ.

Năm 2024, Cục quản lý Khám, chữa bệnh đã tổ chức 2 lớp tập huấn thí điểm đầu tiên bộ công cụ báo cáo sự cố y khoa trực tuyến và quản lý nguy cơ, an toàn người bệnh cho tất cả các bệnh viện thuộc 2 tỉnh Bắc Giang và Bà Rịa - Vũng Tàu.

Thủy Hảo (TTXVN)