Bộ Y tế tháo gỡ quy định cách ly bắt buộc với ca cúm mùa

Bộ Y tế mới đây đã chính thức ban hành hướng dẫn mới về chẩn đoán và điều trị cúm mùa, thay thế văn bản cũ đã được áp dụng từ năm 2011.

Hướng dẫn lần này cập nhật nhiều nội dung quan trọng theo khuyến cáo mới nhất của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), phản ánh sự thay đổi trong cách tiếp cận với bệnh cúm mùa, một bệnh truyền nhiễm phổ biến nhưng có thể diễn tiến nghiêm trọng nếu không kiểm soát tốt ở nhóm nguy cơ.

Bổ sung triệu chứng, điều chỉnh phân độ bệnh

Theo Bộ Y tế, cúm mùa là bệnh truyền nhiễm cấp tính đường hô hấp, có thể gây biến chứng nặng ở người có bệnh nền, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai và người cao tuổi.

Về mặt lâm sàng, hướng dẫn mới của Bộ Y tế mô tả chi tiết hơn các biểu hiện thường gặp như thời gian ủ bệnh thường từ 1 - 4 ngày; khởi phát thường đột ngột với sốt, ớn lạnh, đau đầu, đau cơ, mệt mỏi.

Người bệnh có biểu hiện ho khan, đau họng, nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi. Ở trẻ em có thể gặp triệu chứng buồn nôn, nôn, hoặc tiêu chảy. Triệu chứng có thể không điển hình ở người lớn trên 65 tuổi.

Bộ y tế khuyến cáo người bệnh không sử dụng thuốc chứa Aspirin để tránh nguy cơ biến chứng nghiêm trọng.

Phần lớn các người bệnh nhiễm cúm mùa chỉ sốt trong 3 - 5 ngày, ho có thể kéo dài hơn và tự hồi phục. Tuy nhiên một số người bệnh có thể tiến triển thành cúm nặng: sốt, đau đầu, đau cơ, ho khan, nghẹt mũi, cùng các triệu chứng đường tiêu hóa ở trẻ em.

Với biểu hiện bệnh cúm chuyển nặng, Bộ Y tế hướng dẫn nhận biết lâm sàng khi bệnh diễn biến viêm phổi như đau tức ngực khó thở tăng dần. Có thể có biểu hiện tình trạng suy hô hấp cấp tiến triển nhanh, thậm chí biểu hiện sốc và suy đa cơ quan nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Tình trạng cúm làm bùng phát các bệnh lý mạn tính như hen, COPD, suy tim… cũng được trình bày rõ ràng, giúp bác sĩ dễ dàng nhận biết và can thiệp kịp thời.

Để chẩn đoán chính xác, hướng dẫn khuyến nghị sử dụng test nhanh khi có nghi ngờ nhiễm cúm, đồng thời khuyến khích thực hiện các xét nghiệm hiện đại như RT-PCR hoặc Multiplex-PCR để xác định chủng virus.

Trường hợp nghi ngờ cúm có biến chủng mới, các biện pháp chuyên sâu như giải trình tự gene và nuôi cấy vi rút được chỉ định. Ở các ca cúm nặng, các xét nghiệm đánh giá chức năng cơ quan, hình ảnh học và vi sinh được nhấn mạnh nhằm phát hiện kịp thời các biến chứng.

Việc phân loại mức độ bệnh vẫn giữ cấu trúc cũ, nhưng có điều chỉnh yếu tố nguy cơ. Bổ sung nhóm trẻ em dưới 5 tuổi, đặc biệt là dưới 2 tuổi và phụ nữ đang mang thai ba tháng cuối hoặc mới sinh trong vòng hai tuần.

Bỏ yêu cầu cách ly y tế, không dùng kháng sinh cho ca nhẹ

Một thay đổi đáng chú ý là Bộ Y tế đã bỏ quy định cách ly y tế bắt buộc và thông báo cho cơ quan y tế dự phòng đối với ca cúm mùa, thay vào đó thực hiện theo đúng quy định trong Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm và cơ chế báo cáo dịch bệnh truyền nhiễm nhóm B.

Trong điều trị, hướng dẫn mới chỉ định sử dụng thuốc kháng virus cúm cho các ca có yếu tố nguy cơ diễn tiến nặng.

Với các ca nhẹ, điều trị chủ yếu là ngoại trú, hỗ trợ triệu chứng bằng thuốc hạ sốt – giảm đau (khuyến cáo không dùng thuốc có chứa Aspirin do nguy cơ gây hội chứng Reye – một biến chứng hiếm nhưng nghiêm trọng, có thể đe dọa tính mạng).

Bên cạnh đó, hướng dẫn cũng nhấn mạnh vai trò của việc bù nước, điện giải, đảm bảo dinh dưỡng đầy đủ, đặc biệt đối với trẻ nhỏ và người cao tuổi. Bộ Y tế không khuyến cáo dùng kháng sinh cho người bệnh nghi ngờ hoặc đã xác định nhiễm cúm nhẹ.

Việc cập nhật hướng dẫn lần này được đánh giá là phù hợp với thực tiễn mới, giúp hệ thống y tế nâng cao hiệu quả điều trị, đồng thời tránh lạm dụng thuốc và giảm gánh nặng cho cơ sở y tế.

Ma Thị Kim Thoa