Phế cầu khuẩn: Thách thức y tế vẫn lớn

Hội nghị quy tụ hơn 1.000 chuyên gia y tế trong các lĩnh vực hô hấp, y học dự phòng và dịch tễ học tại Việt Nam và quốc tế.

Toàn cảnh chuỗi hội nghị.

Thách thức y tế vẫn lớn

Làm rõ về tính nguy hiểm tiềm ẩn của phế cầu khuẩn, PGS.TS.BS Cao Hữu Nghĩa - Chủ nhiệm Bộ môn Khoa học Y sinh, Viện Pasteur TP.HCM, nhấn mạnh: “Phế cầu khuẩn là mối nguy hiểm khó lường vì có trên 100 týp huyết thanh khác nhau và có từ 5 đến 90% người khỏe mạnh mang vi khuẩn này trong vòm họng. Khi hệ miễn dịch bắt đầu suy yếu do yếu tố tự nhiên như tuổi già hay do các bệnh mạn tính ở thận, hệ tim mạch, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)..., cơ thể dễ bị tổn thương bởi phế cầu khuẩn hơn. Khi mắc, các bệnh do phế cầu khuẩn thường diễn tiến nhanh, gây nguy hiểm đến tính mạng và tạo gánh nặng đáng kể về chi phí, không chỉ cho người bệnh mà còn cho cả hệ thống y tế”.

Chia sẻ tại hội thảo, GS.TS.BS Phan Trọng Lân, Chủ tịch Hội Y học Dự phòng Việt Nam cho biết, Việt Nam đang đối mặt với quá trình già hóa dân số nhanh chóng, người cao tuổi mắc đa bệnh lý, nên việc phòng ngừa phế cầu khuẩn bằng tiêm chủng nhằm giảm gánh nặng viêm phổi mắc phải cộng đồng, một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu do các bệnh lý nhiễm trùng nhất là ở người có bệnh nền là hết sức cần thiết.

Mới đây, phế cầu khuẩn được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xếp vào nhóm tác nhân vi sinh cần ưu tiên phòng ngừa ở nhóm nguy cơ cao, để bảo vệ sức khỏe toàn cầu và góp phần làm nhẹ gánh nặng điều trị cho hệ thống y tế.

Các chuyên gia cảnh báo bệnh do phế cầu khuẩn vẫn là một thách thức y tế lớn và nhấn mạnh tầm quan trọng của các giải pháp phòng ngừa bao phủ rộng hơn.

Theo PGS.TS.BS Lê Khắc Bảo, Phó giám đốc Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, phế cầu khuẩn đã, đang, và sẽ là tác nhân chính gây ra gánh nặng nhiễm khuẩn hô hấp dưới trên người trưởng thành. Dù đã có giải pháp phòng ngừa, gánh nặng bệnh vẫn còn đáng kể khi nhóm dân số có nguy cơ ngày càng nhiều cùng với sự gia tăng của các týp huyết thanh vi khuẩn nằm ngoài phạm vi bảo vệ hiện tại.

Do đó việc nâng cao năng lực dự phòng và cập nhật các biện pháp bảo vệ - bao gồm vắc-xin có khả năng phòng ngừa các týp gây bệnh trong độ phủ hiện tại cũng như các týp mới mà công nghệ cộng hợp đa giá nhắm đến - trở thành yêu cầu cấp thiết để bảo vệ sức khỏe cộng đồng, giảm tải cho hệ thống y tế và cải thiện chất lượng sống bền vững cho toàn xã hội.

Giải pháp nào cần ưu tiên

TS. Mark Fletcher, Giám đốc Y khoa Cao cấp, Bộ phận Nghiên cứu và Phát triển vắc-xin, Khu vực Thị trường mới nổi của Pfizer cho biết: “Từ kinh nghiệm ở nhiều quốc gia trên thế giới, các chiến lược dự phòng bệnh do phế cầu khuẩn ở người lớn thường bao gồm việc giám sát huyết thanh dịch tễ, tăng cường nâng cao nhận thức cộng đồng về nâng cao sức khỏe, kiểm soát bệnh nền và phòng ngừa chủ động với nhóm nguy cơ cao. Trong đó, tiêm chủng đem lại nhiều hiệu quả về mặt y tế lẫn kinh tế”.

Tính đến nay, Bộ Y tế đã cấp phép lưu hành năm loại vắc-xin phòng phế cầu khuẩn; mỗi loại có phương pháp phát triển, số lượng týp huyết thanh bao phủ, quá trình nghiên cứu lâm sàng và hồ sơ sau triển khai tiêm chủng khác nhau. Trong đó có bốn loại là vắc-xin theo công nghệ cộng hợp - loại công nghệ có khả năng tạo trí nhớ miễn dịch và giảm lượng phế cầu lưu trú ở vùng hầu họng, góp phần bảo vệ lâu dài và tăng cường miễn dịch cộng đồng.

GS.TS.BS Phan Trọng Lân, Chủ tịch Hội Y học Dự phòng Việt Nam cho biết việc ứng dụng vắc-xin phổ rộng và tăng tỷ lệ tiêm chủng sẽ góp phần bảo vệ người dân trước phế cầu khuẩn.

Theo GS.TS.BS Phan Trọng Lân, các biện pháp phòng ngừa cũng liên tục được cập nhật, tiếp thu từ tiến bộ y khoa và kinh nghiệm kiểm soát bệnh tật của nhiều quốc gia trên thế giới đặc biệt là việc sử dụng vắc-xin phổ rộng, có hồ sơ an toàn và hiệu quả, tăng tỷ lệ bao phủ tiêm chủng, đóng vai trò quan trọng trong phòng ngừa biến chứng và tử vong do phế cầu khuẩn, góp phần trong việc chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân.

Các chuyên gia tại hội nghị cũng nhấn mạnh, để chiến lược phòng ngừa bệnh do phế cầu khuẩn thêm hoàn thiện và tiếp cận được nhiều người dân hơn, việc hợp tác chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, chuyên gia y tế và đơn vị tiên phong trong công nghệ y khoa là rất quan trọng.

Ông Darrell Oh, Tổng giám đốc Pfizer Việt Nam phát biểu khai mạc tại chuỗi hội nghị.

Ông Darrell Oh, Tổng giám đốc Pfizer Việt Nam, chia sẻ: “Với bề dày kinh nghiệm toàn cầu trong lĩnh vực phòng ngừa các bệnh liên quan đến đường hô hấp, chúng tôi cam kết sát cánh cùng ngành y tế Việt Nam trong việc cập nhật những tiến bộ trong khoa học, hỗ trợ đào tạo chuyên môn cho các cán bộ y tế và mở rộng cơ hội tiếp cận cho cộng đồng. Kiên định với sứ mệnh toàn cầu là mang đến những đột phá y học giúp thay đổi cuộc sống, Pfizer tự hào đóng góp vào việc nâng cao lĩnh vực y tế dự phòng tại Việt Nam. Chuỗi hội nghị lần này là minh chứng cho nỗ lực hợp tác chặt chẽ giữa các cơ quan chuyên môn, đội ngũ chuyên gia và doanh nghiệp, cùng nhau xây dựng một chiến lược phòng bệnh bền vững, chủ động và thiết thực cho cộng đồng”.

PV