'Bom hạt giống' hướng đến phục hồi, phát triển rừng bền vững

Trung tâm Khuyến nông tỉnh vừa tổ chức bàn giao 30kg hạt giống nhãn địa phương cho Vườn quốc gia Vũ Quang. Hoạt động này nằm trong khuôn khổ thực hiện chương trình "bom hạt giống" của Sở NN&MT Hà Tĩnh.

Việc đưa cây nhãn vào trồng xen trong rừng không chỉ gia tăng độ che phủ, mà còn mở ra hướng phát triển nông - lâm kết hợp, tạo sinh kế bền vững cho người dân vùng đệm. Theo kế hoạch, giải pháp “bom hạt giống” sẽ được triển khai theo phương pháp gieo rải tự nhiên hoặc sử dụng thiết bị bay không người lái (drone) tại các khu vực đặc thù.

Trung tâm Khuyến nông tỉnh tổ chức bàn giao 30kg hạt giống nhãn địa phương cho Vườn quốc gia Vũ Quang.

Ông Nguyễn Hữu Ngọc - Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh cho biết: “Giải pháp "bom hạt giống" cho phép chúng ta trồng rừng nhanh chóng, hiệu quả tại các vùng rừng nghèo, đồi trọc, đặc biệt là những khu vực khó tiếp cận. Phương pháp này phân tán hạt giống cây rừng và cây ăn quả có tỷ lệ sống cao, góp phần phục hồi và tăng mật độ che phủ rừng một cách bền vững. Cùng đó, trung tâm cũng đang phối hợp với các đơn vị, địa phương triển khai đề án "Phát triển giá trị đa dụng của hệ sinh thái rừng", hướng tới chuyển đổi tư duy quản lý rừng theo hướng đa lợi ích - khai thác tiềm năng ngoài gỗ như: xây dựng các mô hình trồng dược liệu dưới tán rừng, du lịch sinh thái, định hướng phát triển các sản phẩm ngoài gỗ có giá trị kinh tế cao, tạo sinh kế ổn định cho người dân địa phương”.

1.000 hạt giống sau khi thu gom được ươm thử và theo dõi sinh trưởng, làm cơ sở để triển khai trồng trong thời gian tới.

Bên cạnh việc tiếp nhận hạt giống từ Trung tâm Khuyến nông, Vườn quốc gia Vũ Quang cũng chủ động triển khai nhiều hoạt động đề thực hiện giải pháp “bom hạt giống” nhằm phục hồi và làm giàu rừng.

Ông Nguyễn Danh Kỳ - Giám đốc Vườn quốc gia Vũ Quang cho biết: “Đơn vị đang quản lý hơn 57.000 ha đất rừng, bao gồm rừng đặc dụng, rừng phòng hộ và rừng sản xuất. Ngay sau khi nắm bắt chủ trương, đơn vị đã phổ biến rộng rãi đến toàn thể cán bộ, viên chức, người lao động và phát động phong trào thu gom hạt giống các loại cây bản địa, cây ăn quả có giá trị kinh tế - sinh thái. Đây cùng là một nội dung thiết thực trong phong trào thi đua Kỷ niệm 80 năm ngày truyền thống ngành NN&MT. Đến nay, 1.000 hạt giống đã được lựa chọn, ươm thử và theo dõi sinh trưởng, làm cơ sở để triển khai trồng trong thời gian tới. Ngoài ra, đơn vị đã xây dựng kế hoạch truyền thông, phối hợp với các trường học trên địa bàn nhằm lan tỏa ý nghĩa, nâng cao nhận thức của học sinh và cộng đồng về bảo vệ rừng và môi trường".

Vườn quốc gia Vũ Quang hiện quản lý hơn 57.000 ha đất rừng, bao gồm rừng đặc dụng, rừng phòng hộ và rừng sản xuất, với hệ sinh thái phong phú, đa dạng.

Hiện nay, Ban Quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên (KBTTN) Kẻ Gỗ cũng đang tích cực hưởng ứng phong trào “bom hạt giống”. Thực hiện chỉ đạo của Sở NN&MT, đơn vị đã ban hành kế hoạch phát động phong trào thu gom hạt giống năm 2025. Theo đó, các loại hạt giống ưu tiên thu gom bao gồm hạt cây rừng dễ tái sinh (ưu tiên các cây bản địa như gụ lau, táu, mô...) và các loại hạt cây ăn quả có giá trị (nhãn, mít, xoài, bơ, chè,...) phù hợp với điều kiện tự nhiên trong Khu BTTN Kẻ Gỗ.

Cán bộ Ban quản lý KBTTN Kẻ Gỗ thực hiện rải hạt giống tại các khu vực đã được xác định từ trước.

Ông Nguyễn Tiến Dũng - Giám đốc Ban quản lý KBTTN Kẻ Gỗ cho biết: "Thực hiện kế hoạch, mỗi cán bộ, viên chức, người lao động phải thu gom được tối thiểu từ 1 - 2kg hạt. Số hạt giống này được lựa chọn, làm sạch, bảo quản để tránh nấm, mốc, hư hại; tiến hành phân loại theo từng nhóm cây, thực hiện rải đều lên các diện tích rừng đặc dụng (trừ phân khu bảo vệ nghiêm ngặt), rừng phòng hộ và rừng sản xuất. Đặc biệt, khu vực xung quanh các trạm bảo vệ rừng và khu đền thờ Li-bi ưu tiên trồng các loài cây ăn quả, cây có giá trị kinh tế cao".

Hiện nay, các đơn vị đã tích cực thu gom, xử lý và gieo hạt giống bản địa, đồng thời tiếp nhận hạt giống từ cán bộ, công nhân viên chức, học sinh và Trung tâm Khuyến nông tỉnh,...

“Bom hạt giống” là một phương pháp đơn giản góp phần phục hồi, tái sinh và làm giàu rừng, qua đó thúc đẩy đa dạng sinh học và phát triển hệ sinh thái rừng bền vững. Không chỉ mang ý nghĩa sinh thái, phong trào còn lan tỏa mạnh mẽ về mặt xã hội, được triển khai trên tinh thần tự nguyện, tạo cơ hội để cán bộ, viên chức, học sinh và cộng đồng cùng tham gia bảo vệ rừng. Thông qua đó, nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của người dân với phát triển rừng bền vững.

Đến nay, toàn tỉnh đã có 8 đơn vị chủ rừng nhà nước chủ động xây dựng kế hoạch thực hiện, với tổng diện tích 202,7 ha. Các đơn vị đã tích cực thu gom, xử lý và gieo hạt giống bản địa, đồng thời tiếp nhận hạt giống từ cán bộ, công nhân viên chức, học sinh và Trung tâm Khuyến nông tỉnh, hình thành phong trào xã hội hóa thiết thực trong công tác bảo vệ và phát triển rừng.

Hà Tĩnh cũng chú trọng xây dựng các mô hình trồng dược liệu dưới tán rừng, định hướng phát triển các sản phẩm ngoài gỗ có giá trị kinh tế cao, tạo sinh kế ổn định cho người dân địa phương.

Ông Lê Hữu Tuấn - Trưởng phòng Bảo vệ và Phát triển rừng (Chi cục Kiểm lâm Hà Tĩnh) cho biết: “Việc thực hiện “bom hạt giống” là giải pháp bền vững, lâu dài, tiết kiệm kinh phí, huy động mọi nguồn lực xã hội trong phát triển rừng bền vững. Thời gian tới, Sở NN&MT sẽ làm việc chuyên đề với các chủ rừng, địa phương, các sở, ban, ngành và tổ chức đoàn thể để vận động đoàn viên, học sinh thu gom các loại hạt cây ăn quả để phân bổ cho các chủ rừng, ban quản lý rừng phòng hộ, rừng đặc dụng…; chỉ đạo các đơn vị chủ rừng đưa vào xây dựng kế hoạch hằng năm để triển khai thực hiện. Đồng thời, thường xuyên đánh giá hiệu quả, khả năng áp dụng đối với giải pháp này”.

Thái Oanh - Thu Hà